Văn học Việt Nam thế kỷ XX
Nhìn lại tư tưởng văn hóa, văn nghệ của đồng chí Trường Chinh (Phần 3 và hết)
Trường Chinh còn là một nhà thơ, làm thơ từ tuổi ba mươi với bút danh Sóng Hồng. Sinh thời, ông chỉ nhận mình là người cách mạng “thích thơ và biết làm thơ”... “Những bài thơ tôi làm cốt để phục vụ, tuyên truyền cách mạng hoặc để ghi lại một số tình cảm sâu sắc của đời mình”.
Nhìn lại tư tưởng văn hóa, văn nghệ của đồng chí Trường Chinh (Phần 2)
Tính từ Đề cương về văn hóa Việt Nam năm 1943 đến bài phát biểu năm 1968 này thì lịch sử hình thành, phát triển và hoàn thiện về phương diện lý luận của nền văn nghệ mới - văn nghệ cách mạng theo đường lối xã hội chủ nghĩa ở Trường Chinh có lịch sử chẵn 25 năm.
Nhìn lại tư tưởng văn hóa, văn nghệ của đồng chí Trường Chinh (Phần 1)
Có thể nói hoạt động nhiều mặt của đồng chí Trường Chinh gắn bó khăng khít với lịch sử cách mạng Việt Nam, trong đó nổi lên yêu cầu số một là giải phóng đất nước ra khỏi ách ngoại xâm.
Đông Hồ – Người khơi dậy dòng chảy văn học miền Nam
Đông Hồ - Lâm Tấn Phúc quê ở Hà Tiên - mảnh đất tận cùng phía Nam của Tổ quốc. Suốt một đời gắn với Hà Tiên ông đã làm được rất nhiều cho mảnh đất quê hương, ngay từ khi là người sáng lập Trí Đức học xã (1926) để phổ biến chữ Quốc ngữ ở mảnh đất xa xôi này, rồi là tác giả Hà Tiên Mạc Thị sử (1929) cho đến năm cuối đời, với tác phẩm Văn học miền Nam - Văn học Hà Tiên, in năm 1970, một năm sau ngày ông qua đời.
Nguyễn Tường Tam, người sáng lập và chủ soái Tự lực văn đoàn
Tự lực văn đoàn, đại diện cho khuynh hướng lãng mạn trong văn học thời kỳ 1930 - 1945 có thể xem là hiện tượng mới và đặc sắc trong sự phát triển theo hướng hiện đại hóa của văn học Việt Nam thế kỷ XX.
Một đời văn lực lưỡng Nguyễn Công Hoan (Phần 2 và hết)
Nhà văn Chủ tịch Hội Nguyễn Công Hoan đã khẩn trương trở về với vốn sở trường của mình qua một loạt các tiểu thuyết dài dồn dập, hơn bất cứ ai, trong giao điểm những năm năm mươi và sáu mươi: Tranh tối tranh sáng (1956), Hỗn canh hỗn cư (1961), Đống rác cũ, tập I (1963) như là một sự tổng hợp và nâng cao, trong quy mô sử thi, để có thể đồng thời diễn đạt cho được cả hai mặt: mặt tối tăm bi thảm và mặt cách mạng của cuộc đời cũ.
Một đời văn lực lưỡng Nguyễn Công Hoan (Phần 1)
Đã hơn một thế kỷ, tính từ những năm hai mươi cho đến nay, Nguyễn Công Hoan vẫn được nhắc nhở trong dư luận của nhiều thế hệ bạn đọc.
Đặng Thai Mai và tầm ảnh hưởng đối với thế hệ trí thức Việt Nam (Phần 2 và hết)
Có thể hình dung Viện Văn học như một gia đình êm ấm, do có một vị gia trường nhiều quyền uy, nhưng chưa bao giờ phải đụng đến quyền.
Đặng Thai Mai và tầm ảnh hưởng đối với thế hệ trí thức Việt Nam (Phần 1)
Không chỉ thế hệ chúng tôi mà còn là nhiều thế hệ đàn anh khả kính của tôi. Bởi tiếp xúc với họ, tôi thấy khi nhắc đến ông, ai cũng trân trọng gọi ông là Thầy.
Tú Mỡ, người thầy của thơ trào phúng và biếm họa (Phần 3 và hết)
Tú Mỡ về hưu ở tuổi sáu mươi hai. Về hưu - đối với nhiều người quả là một bước ngoặt, nhưng đối với Tú Mỡ, từ tuổi sáu mươi hai đến tuổi bảy mươi sáu, năm ông qua đời, dường như dòng đời vẫn tuôn chảy một cách cần mẫn, nhịp nhàng.
Tú Mỡ, người thầy của thơ trào phúng và biếm họa (Phần 2)
Sau Cách mạng tháng Tám 1945, Tú Mỡ vẫn tiếp tục nghề nghiệp chủ sự tài chính của mình.
Tú Mỡ, người thầy của thơ trào phúng và biếm họa (Phần 1)
Tú Mỡ, họ Hồ, tên gia đình là Hồ Trọng Hiếu, gốc quê Nghệ An, có họ hàng với Hồ Xuân Hương và kiệt tác về thơ Nôm trào phúng của nước ta.
Vũ Đình Long và cuộc cách tân sân khấu kịch nói Việt Nam (Phần 3 và hết)
Qua giới thiệu của Nguyễn Công Hoan, Vũ Đình Long biết “chọn mặt gửi vàng” nơi Tô Hoài, để có Con Dế Mèn và tiếp đó là Dế Mèn phiêu lưu ký; và sau khi Tô Hoài đã quen biết và biết cách “viết như chạy thi”, đã có sự tin cậy để hàng tháng đến Tân dân nhận tiền và giao bản thảo, ông biết đón cả Nam Cao - thường đi kèm Tô Hoài, lúc này đang là cây bút mới, còn rất rụt rè...
Vũ Đình Long và cuộc cách tân sân khấu kịch nói Việt Nam (Phần 2)
Từ giữa những năm hai mươi của thế kỷ XX, khi còn là công chức của Nha Học chính Đông Dương, Vũ Đình Long đã quan tâm đến các hoạt động in ấn và xuất bản, một loại nghề nghiệp mang tính chất kinh doanh và nhằm vào mục tiêu kinh doanh; một hoạt động như một nghề tự do trong nền sản xuất tư sản, trong xã hội thuộc địa, mới chỉ xuất hiện ở xứ ta từ đầu thế kỷ XX, và trở nên sôi nổi vào những năm hai mươi và ba mươi.
Vũ Đình Long và cuộc cách tân sân khấu kịch nói Việt Nam (Phần 1)
Nói đến Vũ Đình Long tôi muốn nhấn mạnh hai đóng góp lớn của ông cho kịch hiện đại. Đó là tác gia kịch nói đầu tiên trong lịch sử sân khấu Việt Nam; và là người góp công lớn tổ chức nên thị trường văn chương, trong tư cách ông chủ báo, chủ xuất bản.
Tình yêu và bi kịch trong Tố Tâm như men say của văn học lãng mạn (Phần 4 và hết)
Từ năm 1925, năm Tố Tâm ra đời cho đến 1930, là những năm cuộc sống sôi động trong rất nhiều sự kiện gắn với phong trào yêu nước, qua các cuộc vận động đòi thả tự do cho cụ Phan Bội Châu, đòi để tang cụ Phan Châu Trinh. Năm Phạm Hồng Thái ném quả bom ở Sa Điện Quảng Châu. Năm thành lập nhiều tổ chức yêu nước và cách mạng. Năm chuẩn bị đưa tới cuộc khởi nghĩa Yên Bái và phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh...
Tình yêu và bi kịch trong Tố Tâm như men say của văn học lãng mạn (Phần 3)
Văn xuôi viết bằng Quốc ngữ đã có sớm trước Tố Tâm vài thập niên, kể từ Thầy Lazaro Phiền (1887) của Nguyễn Trọng Quản.
Giáo sư Cao Xuân Huy: “Tiên ông” trong thế giới hiện đại
Tôi được tiếp xúc với Giáo sư Cao Xuân Huy lần đầu tiên vào năm 1956, ngày tôi năm thứ nhất khoa văn Đại học Tổng hợp Hà Nội, trong môn Logic học lúc này được gọi là Luận lý học.
Tình yêu và bi kịch trong Tố Tâm như men say của văn học lãng mạn (Phần 2)
Tố Tâm ham thích văn chương và còn biết làm thơ. Viết thư cho Đạm Thủy cũng réo rắt, lâm ly không khác gì chàng sinh viên Cao đẳng.