Doanh nghiệp cần người, lao động cần việc, sao cung - cầu chưa gặp nhau?

Có hơn 49.000 vị trí việc làm mới đang chờ người lao động tại Nghệ An nhưng doanh nghiệp vẫn gặp khó trong tuyển dụng bởi cung - cầu chưa gặp nhau.

Hàng nghìn lao động mất việc làm

Trong 6 tháng đầu năm, mặc dù doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An gặp khó về đơn hàng, thị trường và nguyên, nhiên vật liệu đầu vào, tuy nhiên công tác giải quyết việc làm vẫn có những tín hiệu tích cực, đạt kế hoạch đề ra.

Cụ thể, địa phương này đã giải quyết việc làm mới cho 26.900 lao động, đạt 62,67%. Trong đó 11.500 lao động xuất cảnh ra nước ngoài làm việc theo diện hợp đồng, đạt trên 79% kế hoạch đề ra.

ld-1-1688790518.jpg
Các doanh nghiệp ngành dệt may, da giày, linh kiện điện tử gặp khó về đơn hàng, thị trường và nguyên liệu (Ảnh minh họa: M.A)

Tuy nhiên, nửa năm qua, nhiều doanh nghiệp tại Nghệ An bị sụt giảm đơn hàng, mất thị trường tiêu thụ, buộc phải cắt giảm lao động hoặc giảm giờ làm. Thống kê của ngành Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) tỉnh Nghệ An, 6.237 tại 32 doanh nghiệp bị giảm giờ làm và 2.507 lao động bị chấm dứt hợp đồng. Số lao động ảnh hưởng chủ yếu ở các doanh nghiệp thuộc ngành dệt may, da giày, linh kiện điện tử...

Có 9.509 lao động Nghệ An trở về từ các tỉnh, tăng 8,38% so với cùng kỳ năm ngoái. Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh Nghệ An đã giải quyết trợ cấp thất nghiệp cho 5.210 lao động ngoại tỉnh trở về.

ld-2-1688790518.jpg
Ông Đoàn Hồng Vũ, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH Nghệ An (Ảnh: Hoàng Lam)

Lao động thất nghiệp chủ yếu là lao động phổ thông, trình độ chuyên môn kỹ thuật thấp, làm việc ở các công ty trong khu công nghiệp, doanh nghiệp đầu tư nước ngoài và trong doanh nghiệp tư nhân. Khảo sát của ngành chức năng cho thấy có hơn 5.700 lao động có mong muốn tìm được công việc mới ở quê nhà.

Về nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp, hiện có 49.368 vị trí việc làm mới tại 318 doanh nghiệp đang chờ người lao động Nghệ An, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoài. Trong đó, có 290 doanh nghiệp nội tỉnh, nhu cầu tuyển dụng 20.900 lao động.

"Cung" chưa gặp "cầu"

Theo ông Đoàn Hồng Vũ, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH Nghệ An, hiện nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp đáp ứng nhu cầu tìm việc của người lao động, nhưng doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong tuyển dụng.

Người đứng đầu ngành LĐ-TB&XH Nghệ An cho rằng đây là một vấn đề đáng lưu tâm, đồng thời chỉ rõ những nguyên nhân dẫn tới tình trạng cung - cầu "chưa gặp nhau".

ld-3-1688790518.jpg
Lao động làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp và tìm việc làm mới tại Trung tâm dịch vụ việc làm Nghệ An tháng 2/2023 (Ảnh: Hoàng Lam)

"Nguyên nhân đầu tiên và quan trọng nhất vẫn là sức hấp dẫn về thu nhập tại các doanh nghiệp thấp. Thu nhập bình quân của người lao động ở Nghệ An trung bình 6,3 triệu đồng/tháng, trong khi đó bình quân cả nước là 7 triệu đồng/tháng, còn ở các doanh nghiệp thuộc các vùng trọng điểm kinh tế là trên 8 triệu đồng/tháng.

Thứ 2, lao động tích cực tham gia các thị trường lao động ngoài nước, cũng liên quan đến vấn đề thu nhập khi mức lương ở nước ngoài cao gấp 5-8 lần trong nước", ông Vũ thông tin.

Một khó khăn khác được ông Vũ chỉ ra là người lao động ở Nghệ An "khiêm tốn" về ngoại ngữ nên bất lợi khi ứng tuyển vào doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Bên cạnh đó, khó khăn về nhà ở, nhà trọ, chưa có các tuyến xe buýt, môi trường sinh hoạt, giá cả sinh hoạt đắt đỏ so với nơi khác cũng đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp.

ld-4-1688790518.jpg
Tỉnh Nghệ An đang tích cực làm tốt công tác chuẩn bị nguồn, nâng cao tay nghề, trình độ, kỹ năng lao động đáp ứng yêu cầu thị trường (Ảnh: Trường CĐ Việt - Hàn)

Để giải quyết vấn đề này, theo lãnh đạo ngành LĐ-TB&XH Nghệ An, cần phải đẩy mạnh thu hút đầu tư, tạo việc làm mới cho người lao động ở các khu công nghiệp, các doanh nghiệp; tập trung thực hiện đầy đủ các chính sách để người lao động có thể lựa chọn thị trường lao động, có thể vào khu công nghiệp, xuất khẩu lao động hoặc ở lại quê hương tham gia trong lĩnh vực nông nghiệp, ngư nghiệp...

Cùng với tăng cường đào tạo, nâng cao tỉ lệ lao động có nghề cần phải thông tin cụ thể, kịp thời về cung - cầu lao động để doanh nghiệp và người lao động có thể "gặp nhau". Thực hiện tốt các chính sách cho người lao động và khuyến khích người lao động như xuất khẩu lao động; hỗ trợ giải quyết việc làm...

ld-5-1688790518.jpg
Ưu tiên về chính sách vay vốn, tư liệu sản xuất cho lao động lĩnh vực nông nghiệp là vấn đề cần lưu tâm (Ảnh: Hoàng Lam).

Cùng với đó, cần quan tâm vấn đề nhà ở xã hội, thiết chế văn hóa, khu vui chơi, quản lý giá cả tại các khu đông công nhân; tạo điều kiện về vốn, tư liệu sản xuất cho lao động ở khu vực nông thôn.

"Cần tăng cường kết nối quan hệ lao động trong các doanh nghiệp đảm bảo sự hài hòa và phát triển. Hiện lao động trong các doanh nghiệp ở Nghệ An đã được hưởng mức lương cao hơn nhiều so với mức lương tối thiểu vùng theo quy định nhưng thu nhập vẫn còn thấp. Đây là vấn đề rất cần quan tâm", ông Đoàn Hồng Vũ cho biết.