Chị Phạm Thu Uyên, 30 tuổi, nhân viên hành chính nhân sự tại quận Nam Từ Liêm (Hà Nội), là một trong số nhiều người gặp khó khăn khi chuyển việc. Dù có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề, chị vẫn bị đánh giá thấp trong buổi phỏng vấn chỉ vì thiếu các kỹ năng mới như sử dụng AI, quay dựng video hay sáng tạo nội dung theo xu hướng. Đối thủ cạnh tranh với chị là một ứng viên trẻ hơn 5 tuổi, có khả năng bắt trend tốt và tự tin trước ống kính. Chính sự chênh lệch về kỹ năng này đã khiến chị mất điểm hoàn toàn trước nhà tuyển dụng.
Không chỉ riêng chị Uyên, anh Phạm Văn Đông, 32 tuổi, nhân viên thiết kế tại quận Cầu Giấy (Hà Nội), cũng chia sẻ trải nghiệm không mấy suôn sẻ trong hành trình tìm kiếm việc làm mới. Sau hai cuộc phỏng vấn, anh đều bị từ chối. Khi đề xuất mức lương tương đương với công việc cũ là 13 triệu đồng/tháng, anh nhận được phản hồi rằng mức này khá cao, và nếu muốn giữ nguyên mức lương, anh cần đảm nhiệm thêm cả phần thiết kế video – một kỹ năng mà anh chưa có. Anh nhận ra rằng với mức lương 10 triệu đồng, các công ty hoàn toàn có thể tuyển được những người trẻ có năng lực tương đương nhưng lại linh hoạt và nhiệt tình hơn. Anh đang cân nhắc hạ mức lương kỳ vọng xuống để tăng khả năng trúng tuyển.
Ở vai trò nhà tuyển dụng, anh Nguyễn Cường – trưởng phòng marketing tại một công ty ở Hà Nội – cho rằng, kinh nghiệm không còn là yếu tố quyết định. Theo anh, có nhiều người ngoài 30 tuổi nhưng kinh nghiệm thực tế chỉ ở mức trung bình, lại thiếu sự linh hoạt và cập nhật xu hướng mới. Trong khi đó, các bạn trẻ Gen Z không chỉ sáng tạo, nhanh nhạy mà còn có khả năng thích nghi tốt với môi trường làm việc hiện đại, đặc biệt là những công cụ như AI hay các nền tảng mạng xã hội. Với những vị trí đòi hỏi khả năng mang lại doanh thu nhanh chóng, doanh nghiệp sẽ ưu tiên những người có thể đáp ứng ngay lập tức, bất kể tuổi tác.
Chị Lê Thị Hương, trưởng phòng một công ty xuất nhập khẩu tại Hà Nội, cũng bày tỏ quan điểm rằng, thế hệ trẻ hiện nay làm việc hiệu quả và đáp ứng tốt nhiều yêu cầu công việc mà trước đây vốn được giao cho người nhiều kinh nghiệm hơn. Chị nhận thấy Gen Z không ngại thử thách và sử dụng thành thạo công nghệ, trong khi người ngoài 30 tuổi lại gặp khó khăn trong việc thích nghi với các xu hướng mới. Theo chị, nếu kinh nghiệm không còn phù hợp với thực tế, thì dù làm việc lâu năm đến đâu cũng không tạo được khác biệt. Với các vị trí nhân viên, chị ưu tiên tuyển người trẻ; còn với các vị trí quản lý, người có tuổi mới là lựa chọn phù hợp hơn.
Không chỉ kỹ năng và tư duy, mức lương kỳ vọng cũng trở thành một rào cản. Người ngoài 30 tuổi thường mong muốn mức lương cao hơn, xuất phát từ tâm lý “mình có kinh nghiệm”. Nhưng nhà tuyển dụng ngày nay nhìn vào giá trị thực tiễn mà ứng viên có thể mang lại thay vì số năm làm việc. Nếu ứng viên chỉ có khả năng làm một việc, thiếu kỹ năng mới hoặc không thể thích ứng nhanh với thay đổi, mức lương cao trở nên không còn hợp lý.
Mặt khác, sự thay đổi nhanh chóng của thị trường lao động, đặc biệt là sau giai đoạn đầu năm 2025, khiến nhiều người ngoài 30 tuổi bất ngờ bị cuốn vào vòng xoáy thất nghiệp. Các đợt cắt giảm nhân sự, làn sóng AI và tự động hóa đã làm thay đổi cấu trúc tuyển dụng. Những công việc từng được xem là ổn định giờ đây có nguy cơ bị thay thế. Nếu không cập nhật công nghệ, học thêm kỹ năng, người lao động rất dễ bị “loại khỏi cuộc chơi”, bất kể họ từng làm việc bao lâu.
Trên mạng xã hội, ngày càng nhiều người ngoài 30 tuổi chia sẻ về việc khó xin việc, không được mời phỏng vấn hoặc bị từ chối dù có CV rất đẹp. Điều đó tạo ra cảm giác rằng độ tuổi này đang bị gạt ra khỏi cuộc chơi tuyển dụng. Tuy nhiên, cho rằng “ngoài 30 tuổi là coi như bỏ” là một quan điểm phiến diện. Thực tế, mỗi độ tuổi có thế mạnh riêng, điều quan trọng là sự phù hợp.
Thị trường lao động không cần người trẻ nhất, cũng không cần người giỏi nhất – mà cần người phù hợp nhất. Gen Z có thể nhanh nhạy, nhưng cũng thiếu kinh nghiệm thực chiến và chiều sâu trong xử lý tình huống. Người ngoài 30 có thể chậm hơn về công nghệ, nhưng lại có độ “lì”, bản lĩnh và khả năng chịu áp lực tốt. Doanh nghiệp nào cần yếu tố nào sẽ tuyển đúng người cho nhu cầu ấy. Mỗi cá nhân, dù thuộc thế hệ nào, đều phải có chiến lược phát triển bản thân, liên tục học hỏi và thích nghi để duy trì sự cạnh tranh. Không ai bị thất nghiệp chỉ vì mình ngoài 30 tuổi – nhưng bất kỳ ai cũng có thể thất nghiệp nếu dừng lại, không thay đổi và mất kết nối với xu hướng thời đại.
