Tư tưởng đó cũng hình thành và phát triển liên tục trong suốt mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta từ xưa đến nay, đặc biệt là từ khi cách mạng nước ta có Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.
Nó bắt nguồn từ ý chí mãnh liệt của dân tộc ta là độc lập tự chủ, tự lực tự cường, quyết vươn lên sánh vai cùng các quốc gia, dân tộc khác, không chịu phụ thuộc, lệ thuộc vào ai, không để ai khuất phục mình. Trong thời đại Hồ Chí Minh, truyền thống ấy được nhân lên gấp bội và vươn tới một tầm cao mới, đó là tinh thần cách mạng triệt để, cách mạng không ngừng của giai cấp công nhân.
Có nắm vững tư tưởng chiến lược tiến công thì mới thường xuyên giữ được quyền chủ động chiến lược; và đến lượt nó, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, thậm chí ngay cả những lúc gặp khó khăn, thách thức tưởng chừng không thể vượt qua được mà vẫn giữ được quyền chủ động chiến lược mới là thể hiện cao nhất của tư tưởng chiến lược tiến công.
Dù đấu tranh với địch trong thời bình hay khi phải đương đầu với cuộc chiến tranh xâm lược của chúng dưới mọi quy mô, hình thức, nếu ta thường xuyên giữ được quyền chủ động chiến lược, kiên định tư tưởng chiến lược tiến công, tức là đã cầm chắc phần thắng trong tay.
Tư tưởng chiến lược tiến công, luôn giữ quyền chủ động chiến lược biểu hiện trước hết trong việc nhìn nhận, phân tích, đánh giá tình hình mọi mặt của thế giới, trong nước, về đối tượng, đối tác... theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Phải nhìn cho rộng, suy cho kỹ. Kiên quyết, không ngừng thế tấn công”.
Trên cơ sở đó mới có thể đề ra được chủ trương, giải pháp, chính sách hiệu quả về xây dựng và tự bảo vệ, đấu tranh chống địch trong mọi hoàn cảnh, tình huống, phù hợp với khả năng, điều kiện của đất nước, con người Việt Nam.
Không nhìn được rộng thì không suy được kỹ và đương nhiên không thể có được chủ trương, đường lối, chính sách và giải pháp, biện pháp đúng. Nhưng không phải cứ nhìn được rộng là khắc suy được kỹ. Nếu không nắm vững tư tưởng cách mạng tiến công với một thế giới quan khoa học thì không thể có được lòng tin, sự bình tĩnh và sáng suốt cần thiết ngay cả khi thuận lợi chứ chưa nói lúc khó khăn.
Trong điều kiện hòa bình, tư tưởng chiến lược tiến công thể hiện ở mọi nỗ lực xây dựng và bảo vệ đất nước của mỗi hoạt động, mỗi ngành, mỗi cấp, mỗi địa phương, đơn vị, thông qua việc giữ vững ổn định và phát triển bền vững ngay ở ngành mình, cấp mình, địa phương, đơn vị mình; đồng thời còn thể hiện ở nghĩa vụ và trách nhiệm quốc phòng và an ninh theo luật định.
Đó là tham gia tích cực vào nhiệm vụ xây dựng tiềm lực, thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân, tạo nên sức đề kháng toàn diện từ cơ sở và trong cả nước, phòng chống “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, triệt tiêu mọi mầm mống có thể dẫn tới sự can thiệp của các thế lực thù địch từ bên ngoài vào dưới bất kỳ hình thức, thủ đoạn nào và sẵn sàng đánh bại các cuộc chiến tranh xâm lược nếu chúng gây ra.
