Theo kết quả thống kê vừa được công bố vào ngày 26/12 vừa qua của Bộ Giáo dục Nhật Bản, chỉ tính riêng trong năm học 2021, có tới 10.944 giáo viên trường công đã xin nghỉ phép dài hạn từ một tháng trở lên do mắc các bệnh lý về tâm thần, bao gồm cả trầm cảm. Con số này đã tăng lên 15,2% (tương đương 1.448 người) so với năm học trước đó và chiếm tỷ lệ cao kỷ lục là 1,19% trong tổng số giáo viên ở Nhật Bản.
Trong số 10.944 giáo viên nghỉ dài hạn trong năm học 2021, có 5.897 giáo viên đã nghỉ hơn 90 ngày (mức giới hạn chung của số ngày nghỉ ốm mà một giáo viên được phép nghỉ), tiếp tục lập thêm một kỷ lục mới. Con số này chiếm 0,64% tổng số giáo viên, đây cũng là tỷ lệ cao nhất được ghi nhận. Kể từ năm học 2007, số giáo viên mắc bệnh tâm thần phải nghỉ việc dao động quanh mức 5.000 người.
Chứng kiến con số "khổng lồ" này, nhiều nhà chức trách tin rằng một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do làm việc kéo dài - vốn là một vấn đề trầm kha ở các trường học Nhật Bản khi khối lượng công việc ngày càng tăng đối với các giáo viên trẻ. Đây là vấn đề dai dẳng trong ngành Giáo dục Nhật Bản và hiện nay chưa có cách giải quyết.
Một cuộc khảo sát của Tổ chức Hợp tác và Phát triển (OECD) vào năm 2018 cho thấy giáo viên THCS tại Nhật Bản làm việc 56 giờ một tuần, so với mức trung bình 38 giờ ở hầu hết các nước phát triển.
Chưa dừng lại ở đó, cuộc khảo sát của công đoàn giáo viên Nhật Bản mới đây chỉ ra giáo viên phải làm thêm trung bình 123 giờ mỗi tháng, vượt quá mức quy định của chính phủ là 80 giờ.
Trong 5.897 giáo viên nghỉ phép vì bệnh tâm lý trong năm học 2021, đến tháng 4/2022, chỉ 2.473 giáo viên (41,9%) quay trở lại giảng dạy. Có 2.283 giáo viên (38,7%) tiếp tục nghỉ phép và 1.141 (19,3%) đã nghỉ hẳn việc.
Trong khi đó, một số lượng lớn giáo viên trường công, những người được tuyển dụng vào những năm 1980 sau đợt bùng nổ dân số lần thứ hai ở Nhật Bản, sắp nghỉ hưu. Việc hạn chế tuyển dụng nhân lực ngành giáo dục vào những năm 2000 do dự đoán tỷ lệ sinh giảm, đã gây ra tình trạng thiếu giáo viên ở độ tuổi từ giữa 30 đến giữa 40.
Trong một nghiên cứu được thực hiện vào tháng 11 và 12 bởi tổ chức phi lợi nhuận Kyouiku no Mori có trụ sở tại Hiroshima, giáo sư danh dự Masahito Ogawa của Đại học Tokyo và những người khác đã kiểm tra phản ứng của khoảng 80 hội đồng giáo dục đối với giáo viên mắc bệnh tâm thần. Kết quả là tình trạng quá tải công việc, thiếu sự hỗ trợ của những người ở vị trí quản lý là nguyên nhân dẫn đến việc trầm cảm.
Để khắc phục được tình trạng này, vào năm 2021, Hội đồng Giáo dục thủ đô Tokyo đã phối hợp với Bệnh viện Trung tâm Kant tổ chức chương trình “Trở lại làm việc”. Theo chương trình, những giáo viên đã khỏi bệnh và mong muốn trở lại làm việc có thể tham gia các hoạt động hỗ trợ tinh thần, bao gồm yoga và liệu pháp làm vườn (horticultural therapy).
Năm 2022, Hội đồng Giáo dục tỉnh Hyogo đã thành lập một nhóm chuyên gia, bao gồm cả một nhà trị liệu tâm lý lâm sàng, túc trực tại văn phòng để hỗ trợ các giáo viên mắc bệnh lý về tâm thần, trầm cảm.
