Thách thức trong đào tạo nguồn nhân lực do quân đội đảm nhiệm (Phần 2 và hết)

Trong quá trình mở rộng quy mô đào tạo nguồn nhân lực dân sự, các cơ sở đào tạo trong Quân đội đã có nhiều nỗ lực và bước tiến rõ rệt. Tuy nhiên, mâu thuẫn giữa việc phát triển đào tạo phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa với yêu cầu giữ vững và nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực quân sự ngày càng bộc lộ rõ. Cùng với đó là những bất cập trong công tác quản lý, giáo dục học viên dân sự, đòi hỏi các cơ sở đào tạo cần nghiêm túc đánh giá, điều chỉnh để phát huy hiệu quả, nâng cao vai trò của Quân đội trong sự nghiệp phát triển nguồn nhân lực đất nước.
hoc-nghe-1-1742580044.jpg
Tăng tỷ lệ người học có việc làm sau đào tạo là mục tiêu quan trọng trong các chương trình nghề nghiệp. Ảnh: Internet

Mâu thuẫn giữa mở rộng quy mô đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá với việc giữ vững và nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển nguồn nhân lực quân sự

Thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về giáo dục và đào tạo, các nghị quyết, chỉ thị, đề án, kế hoạch, chương trình hành động của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về giáo dục và đào tạo, hệ thống nhà trường Quân đội được quy hoạch, đầu tư nâng cấp về mọi mặt, từng bước hòa nhập với hệ thống giáo dục quốc gia và hội nhập quốc tế; tích cực đổi mới phương pháp dạy học, ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ, sử dụng phương tiện, thiết bị hiện đại trong giảng dạy học; công tác kiểm tra, thanh tra, khảo thí và bảo đảm chất lượng giáo dục và đào tạo phát huy tốt hiệu quả; uy tín của hệ thống nhà trường Quân đội, trong đó có các cơ sở đào tạo trong Quân đội tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa ngày càng được khẳng định... Đây là những yếu tố quan trọng góp phần vào việc giải quyết mâu thuẫn giữa mở rộng quy mô đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá với giữ vững và nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển nguồn nhân lực quân sự.

Thật vậy, bằng sự chủ động, tích cực, Quân đội đã không ngừng mở rộng quy mô, đối tượng, ngành nghề, lĩnh vực đào tạo, cũng như mở rộng các cơ sở đào tạo tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Qua kiểm tra, các cơ quan chức năng như Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Tổng Cục giáo dục nghề nghiệp... đều đánh giá cao vai trò của Quân đội tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Tuy nhiên, trong giới hạn nhất định, do sự tác động của các yếu tố bảo đảm cho quá trình dạy và học như cơ sở vật chất kỹ thuật, trang thiết bị đào tạo, đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhiệm vụ đào tạo, phát triển nguồn nhân lực quân sự... nên không thể mở rộng hơn quy mô đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa vượt quá khả năng của các cơ sở đào tạo trong Quân đội. Trên thực tế, một số cơ sở đào tạo trong Quân đội do nhu cầu đào tạo, phát triển nguồn nhân lực ở địa phương gia tăng và yêu cầu, nhiệm vụ của cơ sở đào tạo có sự phát triển mới trong khi các nguồn lực bảo đảm lại chưa theo kịp đã dẫn đến tình trạng dồn nén, điều chỉnh về lực lượng, nguồn lực, nhất là cơ sở vật chất kỹ thuật, trang thiết bị đào tạo... ảnh hưởng đến nhiệm vụ đào tạo, phát triển nguồn nhân lực quân sự.

Để giải quyết mâu thuẫn này, các cơ sở đào tạo trong Quân đội phải thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về nhiệm vụ chính trị trung tâm và đề xuất hệ thống giải pháp chủ yếu nhằm thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo đúng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, các cơ sở đào tạo trong Quân đội tiếp tục rà soát năng lực hiện có, tiến hành sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm về kết quả tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước để kịp thời điều chỉnh, khắc phục biểu hiện không đúng, ảnh hưởng đến nhiệm vụ đào tạo, phát triển nguồn nhân lực quân sự.

Công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đối với đối tượng đào tạo dân sự ở các cơ sở đào tạo trong Quân đội tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực dân sự còn nhiều hạn chế.

Những hạn chế, bất cập trong công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đối với đối tượng đào tạo dân sự ở các cơ sở đào tạo trong Quân đội như: mô hình quản lý không thống nhất, tổ chức quản lý còn biểu hiện lỏng lẻo, có mặt chưa theo kịp xu thế phát triển và yêu cầu, nhiệm vụ; một bộ phận người học thiếu tu dưỡng, rèn luyện đã có những tác động tiêu cực đến các hoạt động của các cơ sở đào tạo trong Quân đội... Những hạn chế, bất cập này không chỉ trực tiếp ảnh hưởng đến kết quả đào tạo, phát triển nguồn nhân lực dân sự, mà còn ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nhân lực sau khi kết thúc quá trình đào tạo. Bởi vậy, các vấn đề này phải được xem xét nghiêm túc, thấu đáo, xác định rõ nguyên nhân để có biện pháp khắc phục kịp thời.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả Quân đội tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, các cơ sở đào tạo trong Quân đội được giao nhiệm vụ tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực dân sự cần làm tốt công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện với mọi đối tượng người học thuộc chương trình đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá.

Trong thời gian qua, Quân đội tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá bước đầu đạt được kết quả quan trọng, cung cấp một số lượng lớn nguồn nhân lực chất lượng cao với số lượng và cơ cấu tương đối hợp lý. Quy mô tham gia đào tạo ngày càng được mở rộng; xuất hiện thêm nhiều ngành nghề, lĩnh vực và trình độ đào tạo mới nhằm đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực của các địa phương và sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong quá trình này, nhất là quá trình đào tạo nghề nghiệp, các cơ sở đào tạo trong Quân đội luôn bảo đảm được chất lượng đào tạo, gắn lý thuyết với thực hành, tỷ lệ người học có việc làm sau đào tạo tăng cao, được người sử dụng lao động và thị trường lao động trong và ngoài nước đánh giá cao.

Cùng với đào tạo nghề nghiệp, Quân đội còn tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trình độ cao. Đây là cơ sở thuận lợi để quân đội tiếp tục thực hiện nhiệm vụ đào tạo, phát triển nguồn nhân lực dân sự những năm tiếp theo với những trình độ, ngành nghề, nội dung, hình thức phong phú và đa dạng. Bên cạnh kết quả đã đạt được, Quân đội tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá còn có những hạn chế nhất định. Nghiêm túc nhìn nhận, đánh giá kết quả đạt được cũng như hạn chế và nguyên nhân là việc làm cần thiết để có giải pháp điều chỉnh kịp thời nhằm góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước của Quân đội.

Quá trình Quân đội tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đã nảy sinh những vấn đề tồn tại cần giải quyết. Các mâu thuẫn này phản ánh những bất cập, hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả Quân đội tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Do đó, việc phát hiện và nhận thức đúng những vấn đề tồn tại là tiền đề quan trọng để các cơ sở đào tạo trong Quân đội tham gia đào tạo, phát triển nguồn nhân lực dân sự chủ động, tích cực tìm kiếm giải pháp khắc phục, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng giao phó.

Đại tá, PGS.TS. Trần Đăng Bộ - Thượng tá, TS. Hoàng Văn Phai