Nữ giáo sư Toán học đầu tiên của Việt Nam: Hiệu trưởng trường tư có tiếng ở Hà Nội

Với tấm bằng Tiến sĩ Toán học ở Pháp, năm 1980, bà được Thủ tướng Phạm Văn Đồng ký quyết định công nhận chức vụ khoa học giáo sư, trở thành nữ giáo sư toán học đầu tiên của Việt Nam.

Người được nhắc đến chính là giáo sư, tiến sĩ khoa học, nhà giáo nhân dân Hoàng Xuân Sính.

hoang-xuan-sinh-1-1742958552.webp
Bà Hoàng Xuân Sinh lúc trẻ

Nữ giáo sư, tiến sĩ khoa học, nhà giáo nhân dân Hoàng Xuân Sính sinh ngày 5/9/1933, quê làng Cót, Từ Liêm (nay là phường Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội). Sinh ra ở thời kỳ đất nước còn chiến tranh và nhiều khó khăn, thế nhưng giáo sư Sính đã có tư tưởng vượt thời đại. 

Năm 18 tuổi, sau khi tốt nghiệp trường THPT Chu Văn An (Hà Nội), bà sang Pháp học tiếp chương trình phổ thông, rồi lên đại học, chuyên ngành Toán học. Chia sẻ về lý do chọn Toán, nữ giáo sư cho biết: “Toán không phải ngành sở trường của mình mà tôi lựa chọn theo quyết định của gia đình. Cha mẹ nói rằng nếu sau này muốn quay về xây dựng đất nước, thì phải học Toán và tôi đã nghe theo”. 

Từ cử nhân Toán học tốt nghiệp Đại học Toulouse (Pháp), bà đăng ký học lên thạc sĩ Toán học. Nếu như ở thời đó, nhiều người “học đến bạc đầu” nhưng không đậu, thì bà Sính với sự quyết tâm và bền bỉ, đã thành công và nhận bằng ở tuổi 26. 

Giữa lúc con đường khoa học đang rộng mở, năm 1960, bà chọn trở về Việt Nam và làm trưởng bộ môn Toán học của trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Trong bối cảnh dân tộc Việt Nam đang phải gồng lên chống đế quốc Mỹ xâm lược, bà Sính phải vừa dạy học vừa làm luận án tiến sĩ. 

Tháng 5/1975, dưới sự hướng dẫn của nhà toán học nổi tiếng người Pháp Alexander Grothendieck, bà Sính bảo vệ thành công luận án tiến sĩ tại Pháp, trở thành người đầu tiên có luận án tiến sĩ viết tay được bảo vệ tại Pháp và có thể là trên thế giới. 

hoang-xuan-sinh-2-1742958602.webp
Giáo sư Hoàng Xuân Sính là người phụ nữ Việt đầu tiên bảo vệ thành công luận án tiến sĩ quốc gia về Toán học ở Paris (Pháp). (Ảnh: Báo Thanh Niên)

Về Việt Nam, bà Sính mở trường đại học dân lập đầu tiên của Việt Nam - Trung tâm Đại học dân lập Thăng Long (nay là trường đại học Thăng Long).

Ngày 29/4/1980, bà nhận quyết định công nhận chức vụ khoa học giáo sư, trở thành nữ giáo sư toán học đầu tiên của Việt Nam ở lĩnh vực đại số. 

Hương Trà (TH)