Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng 25/11, Quốc hội thảo luận ở Tổ về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035.
Toàn cảnh Phiên thảo luận ở Tổ 16 sáng 25/11. Ảnh Phạm Thắng.
Tập trung nguồn lực đầu tư hướng đến xây dựng kiên cố hóa 100% trường, lớp học
Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Nguyễn Kim Sơn cho biết, chương trình được thực hiện 10 năm, từ năm 2026 đến năm 2035, chia làm 2 giai đoạn.
Mục tiêu của chương trình đến năm 2030 phấn đấu đạt 4 nhóm mục tiêu như: Từng bước chuẩn hóa hệ thống giáo dục mầm non, phổ thông.
Theo đó, tập trung nguồn lực đầu tư hướng đến xây dựng kiên cố hóa 100% trường, lớp học; bảo đảm đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị đạt chuẩn.
Đặc biệt chú trọng đầu tư các phòng học bộ môn, thực hành, trải nghiệm STEM/STEAM, không gian vui chơi, môi trường rèn luyện thể chất để thực hiện chương trình giáo dục mầm non, GDPT, phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi và hoàn thành giáo dục bắt buộc hết trung học cơ sở.
"Hoàn thành xây dựng mạng lưới trường phổ thông nội trú, nhà công vụ cho giáo viên tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; phấn đấu đầu tư tối thiểu 30% cơ sở giáo dục phổ thông có đủ thiết bị dạy học để thực hiện dạy tiếng Anh qua một số môn học và dạy học một số môn học bằng tiếng Anh", Bộ trưởng nêu trong tờ trình.
Đầu tư trọng điểm cho 18 trường Cao đẳng nghề từng bước hình thành 6 trung tâm quốc gia và 12 trung tâm vùng đào tạo nhân lực có kỹ năng nghề cao trong các ngành nghề kỹ thuật, công nghệ và các ngành phục vụ các chương trình, dự án chiến lược, trọng điểm quốc gia; đầu tư cho khoảng 30 trường cao đẳng nghề đào tạo các ngành nghề trọng điểm, mũi nhọn phát triển kinh tế - xã hội vùng và địa phương.
Cần lộ trình phù hợp với thực tiễn từng địa phương
Liên quan đến nguồn lực, cân nhắc lộ trình mục tiêu 100% cơ sở giáo dục có đủ thiết bị dạy học, đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai. Ảnh minh họa, nguồn internet.
Đánh giá cao trong những năm vừa qua, ngành giáo dục đã có nhiều cố gắng, tuy nhiên, đại biểu Đoàn Thị Lê An - Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng cho rằng, khoảng cách chất lượng giữa các vùng miền vẫn còn lớn và hạ tầng số, cơ sở vật chất chưa đáp ứng yêu cầu. Đổi mới đội ngũ giáo viên thiếu hụt, nhất là ở vùng đặc biệt khó khăn; đào tạo nghề và giáo dục đại học vẫn chưa đáp ứng đủ nhân lực cho ngành mũi nhọn. Trong bối cảnh đó, đại biểu Đoàn Thị Lê An khẳng định, việc xây dựng CTMTQG cho giai đoạn 2026-2035 là hết sức cần thiết nhằm tăng tính tập trung nguồn lực, bảo đảm sự điều phối liên ngành và tạo bước đột phá cho hệ thống giáo dục trong thập kỷ tới.
Chương trình đã đề ra mục tiêu: Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trong hệ thống giáo dục quốc dân, trong đó năm 2030 phấn đấu tối thiểu 30% cơ sở giáo dục phổ thông có giáo viên đủ năng lực giảng dạy một số môn khoa học tự nhiên và STEM/STEAM bằng tiếng Anh và triển khai thí điểm dạy học bằng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai ở một số môn. Năm 2035 phấn đấu đạt 100% cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có đủ thiết bị dạy học để triển khai thực hiện đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.
Nhấn mạnh đây là một định hướng lớn, thể hiện quyết tâm hội nhập quốc tế sâu rộng, tuy nhiên, đại biểu Đoàn Thị Lê An bày tỏ băn khoăn về tính khả thi của mục tiêu này. Đại biểu cho rằng, để triển khai thành công thì chúng ta cần phải đánh giá thẳng thắn, kỹ lưỡng những điều kiện và thách thức về cơ sở vật chất cũng như nhân lực và môi trường để triển khai.
“Thực tế hiện nay, chúng ta có những vướng mắc về cơ sở vật chất, về nguồn lực và giáo viên. Theo đó, sự chênh lệch đầu tư về cơ sở vật chất giữa các vùng miền rất lớn. Mạng Internet tuy được cải thiện mạnh, song tốc độ và hạ tầng chưa đồng đều để triển khai dạy học trực tuyến hỗ trợ tiếng Anh”, đại biểu lo ngại.
Đại biểu Đoàn Thị Lê An, Đoàn ĐBQH tỉnh Cao Bằng phát biểu. Ảnh Phạm Thắng.
Chỉ rõ thực trạng khu vực miền núi như tại tỉnh Cao Bằng, gần 70% trường phổ thông vẫn chưa đạt chuẩn về thiết bị công nghệ phục vụ học ngoại ngữ, nhiều điểm trường lẻ của vùng dân tộc thiểu số còn chưa có phòng học kiên cố, đại biểu nhận thấy, chỉ tiêu 30% vào năm 2030 có thể khả thi ở các tỉnh, thành phố lớn, nhưng rất thách thức tại khu vực miền núi như Cao Bằng, Tuyên Quang, Lai Châu… những nơi điều kiện cơ sở vật chất chưa đồng bộ. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu trầm trọng giáo viên tiếng Anh là “điểm nghẽn” lớn nhất, nhiều địa phương hiện thiếu hàng nghìn giáo viên ngoại ngữ đạt chuẩn.
“Và mốc 2030 hoàn thành 30% cơ sở giáo dục sẽ khả thi với điều kiện chúng ta tập trung vào đô thị và đồng bằng trước. Xây dựng mô hình thí điểm “trường trọng điểm tiếng Anh” tại tỉnh miền núi, nhưng chỉ nên chọn trường trung tâm”, đại biểu kiến nghị.
Vì vậy, để đạt được mục tiêu nêu trên, đại biểu Đoàn Thị Lê An đề nghị cần đầu tư mạnh mẽ và đồng bộ; chuẩn hóa đội ngũ giáo viên; hỗ trợ đặc thù cho vùng dân tộc thiểu số, miền núi và có lộ trình phù hợp với thực tiễn từng vùng, từng địa phương. Cụ thể, ban hành Chương trình quốc gia đào tạo giáo viên giảng dạy môn học bằng tiếng Anh, mục tiêu đào tạo ít nhất 20.000 giáo viên môn Toán - Khoa học tự nhiên - Tin học có khả năng giảng dạy bằng tiếng Anh đến năm 2035.
Đồng thời, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho các tỉnh miền núi như: Hỗ trợ xây dựng phòng ngoại ngữ chuẩn cho 100% trường huyện miền núi trước năm 2030; Ưu tiên vùng miền núi, biên giới, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn như: Cao Bằng, Lạng Sơn, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu… Cùng với đó, đại biểu cho rằng, cần có chính sách thu hút giáo viên tiếng Anh chất lượng cao như quan tâm tăng phụ cấp thu hút lên 70%-100% lương cơ bản cho giáo viên về vùng khó khăn; hỗ trợ nhà ở, cam kết hợp đồng dài hạn.
