Lê Quý Đôn: Thiên tài bậc nhất Việt Nam, chỉ 4 chữ khiến sứ thần nhà Thanh cúi gục

Lê Quý Đôn sinh ngày 2/8/1726 trong một gia đình khoa bảng tại làng Diên Hà, trấn Sơn Nam Hạ, nay là thôn Phú Hiếu, xã Độc Lập, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình. Ngay từ nhỏ, ông đã nổi tiếng là người ham học, thông minh, có trí nhớ tốt, được người đương thời coi là "thần đồng", Thiên hạ vô tri vấn Bảng Đôn, tức thiên hạ có điều gì không biết, đến hỏi Lê Quý Đôn.

Nói về Lê Quý Đôn, giai thoại nổi tiếng nhất của ông là chuyện khiến sứ thần phương Bắc phải vái lạy. Năm 1764, Lê Quý Đôn khi đó đã từ quan về quê viết sách. Có lần sứ thần nhà Thanh đến Việt Nam nhưng đi đến cửa ải thì dừng lại không chịu đi tiếp. Sứ thần chỉ đưa cho một tấm vóc, trên đề "xa không ra xa, đông không ra đông", bảo khi nào giải được thì mới vào.

Triều đình không giải nổi, đành cho người đến hỏi Lê Quý Đôn. Biết chuyện ông tư vấn gửi cho sứ thần nhà Thanh một tấm áo cầu (áo làm bằng da, dành cho quan lại quý tộc). Sau khi làm theo lời Lê Quý Đôn, quả thực sứ thần đã chịu vào kinh. Đích thân Lê Quý Đôn ra đón sứ thần. Ông viết vào mảnh giấy 4 chữ: "Phỉ xa bất đông".

Hóa ra ý của sứ thần là không dám vào thành vì không có áo đại lễ. Sứ thần đã thu gọn câu nói của mình chỉ trong 1 chữ. Nhưng cách Lê Quý Đôn giải mã nó, đối đáp lại càng đáng nể phục.

Với tài năng và những đóng góp đó, cái tên Lê Quý Đôn hiện tại được dùng để đặt tên cho nhiều con đường, nhiều trường học, như 1 cách để đời sau tỏ lòng biết ơn với thế hệ đi trước. 

@nhanlucnhantai Lê Quý Đôn: Thiên tài bậc nhất Việt Nam, chỉ 4 chữ khiến sứ thần nhà Thanh cúi gục #nlntv #lequydon #thientaibacnhatvietnam #thientaivietnam #nhantai #nhantaidatviet #nhacbachoclequydon ♬ nhạc nền - Nhân Lực Nhân tài Việt
Ban Media