Tương truyền trên chuyến thuyền từ trấn Sơn Nam Hạ về kinh thành Thăng Long để tìm kế sách đánh giặc Mông Nguyên, khi qua dòng Nhị Hà, trấn Sơn Nam Thượng, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn đã phát hiện ra vùng đất thiêng Lục Đầu Khê nơi nổi tiếng với câu ca “cá Nhân Đạo, gạo Trần Thương”, Ngài lập tức lệnh cho dân binh cùng quân sĩ khởi dựng 6 kho lương bí mật làm kế sách lâu dài kháng chiến chống quân xâm lược. Trong đó, kho lương chính nằm trên làng Miễu cổ nay là thôn Trần Thương, xã Trần Hưng Đạo.
Đền Trần Thương thuộc xã Trần Hưng Đạo, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam, thờ Anh hùng dân tộc Quốc công Tiết chế Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn cùng gia quyến và các tướng lĩnh có công trong các cuộc kháng chiến chống quân Nguyên - Mông ở thế kỷ XIII. Ông sinh năm 1228 tại Kiếp Bạc, xã Hưng Đạo, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương; quê ở làng Tức Mặc, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định, thuộc dòng dõi tôn thất quý tộc nhà Trần. Ông được vua Trần phong chức Quốc công Tiết chế tổng chỉ huy quân đội nhà Trần 3 lần đánh thắng quân xâm lược Mông - Nguyên. Triều đình đã tôn phong ông là Thái sư Thượng phụ, Thượng Quốc công, Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương. Nhân dân cả nước tôn kính, vinh danh ông là bậc Thánh nhân - Đức Thánh Trần trong tâm thức là “Đức thánh Cha” của muôn dân. Tên tuổi, công lao của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn đã in đậm dấu son trong lịch sử dân tộc Việt Nam.
Sau khi Đức Thánh Trần dời cõi thế, nhân dân trong vùng đã khởi dựng ngôi đền để tưởng vọng ngài, ngôi đền có quy mô kiến trúc lớn, bề thế, tôn nghiêm, cổ kính, tọa lạc ở thế đất linh thiêng “hình nhân bái tướng ngọa nhân mỹ”.
Hằng năm, cứ vào giờ Tý ngày 14 tháng Giêng, nhân dân trên khắp mọi miền lại nô nức về đây tổ chức Lễ phát lương Đức Thánh Trần để tưởng nhớ công lao của Trần Hưng Đạo và nhận phúc lộc của Đức Thánh Trần ban cho muôn dân, cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, nhân dân được ấm no, thụ hưởng thái bình.
Việc tổ chức Lễ hội nhằm giáo dục, phát huy các giá trị văn hoá truyền thống của quê hương về đấu tranh chống giặc ngoại xâm, tinh thần tự lực tự cường trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của Quốc công tiết chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Đồng thời góp phần giới thiệu, quảng bá và nâng cao vị thế của Di tích Quốc gia đặc biệt Đền Trần Thương đến với nhân dân và du khách thập phương.
