Tốt nghiệp đại học – và hành trình gõ cửa không hồi đáp
Năm 2012, cầm tấm bằng cử nhân Trường Đại học Kinh tế Quốc dân trong tay, Sùng A Dia – chàng trai sinh năm 1989 ở bản Hua Sa B, xã Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo – tràn đầy kỳ vọng vào tương lai. Nhưng suốt gần hai năm đi gõ cửa xin việc, từ xã đến huyện, từ huyện đến tỉnh, Dia chỉ nhận được những lời hẹn “chờ xem xét”.
Không đợi vận may gõ cửa thêm lần nữa, Dia quyết định vay vốn ngân hàng, khởi đầu bằng việc thu mua cà-phê của bà con trong bản và bán cho các cơ sở ở Sơn La. Không phân biệt ít nhiều, anh đến từng nhà, từng vườn cân mua để người dân đỡ nhọc nhằn. Tích góp qua từng mùa, Dia mua được chiếc xe tải nhỏ, chủ động hơn trong việc vận chuyển và mở rộng quy mô buôn bán.
Từ người thu mua đến người “thầy” của bản làng
Khi chính quyền địa phương triển khai đề án đưa cà-phê trở thành cây trồng chủ lực, Sùng A Dia đã không đứng ngoài. Anh chủ động xin cấp chứng nhận cây đầu dòng cho vườn nhà, đồng thời vận động bà con cùng thành lập Hợp tác xã Pha Đin. Ban đầu, nhiều người còn e dè, không hiểu “hợp tác xã là gì”, nhưng Dia vẫn kiên trì thuyết phục. Đầu năm 2024, Hợp tác xã Pha Đin chính thức ra đời với vỏn vẹn bảy thành viên – và Dia là Chủ nhiệm.
Ngay sau đó, hợp tác xã đã nhận được đơn hàng hơn 3,3 tấn hạt giống cà-phê. “Chỉ khi bàn giao xong, em mới thực sự thở phào”, Dia nhớ lại. Nhưng anh không dừng lại ở đó. Kế hoạch tiếp theo là hướng dẫn kỹ thuật chuyên sâu cho bà con từ khâu tuyển lựa hạt, ươm bầu đến chăm sóc, thu hái, từng bước hình thành thương hiệu cà-phê của bản Hua Sa B.
Lặng thầm gieo mầm xanh nơi rẻo cao
Tiếng lành đồn xa, ngày càng nhiều người dân ở Tuần Giáo và cả các xã vùng sâu của huyện Điện Biên Đông tìm đến Sùng A Dia để học kỹ thuật ươm trồng. Trong các buổi tập huấn tại vườn ươm, Dia vừa là hướng dẫn viên, vừa là phiên dịch tiếng H’Mông – giúp bà con dễ dàng tiếp thu và làm theo.
Bà Nguyễn Thị Thanh Nga, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Tuần Giáo, cho biết: “Dự kiến ban đầu chỉ ươm trồng khoảng 2.300 ha cà-phê nhưng đến nay, con số đã vượt 3.000 ha nhờ sự đồng hành tích cực của Sùng A Dia. Anh không nhận một đồng công nào nhưng luôn có mặt ở mọi nơi cần đến”.
Một tấm gương sáng giữa đại ngàn
Với bà con người H’Mông, Sùng A Dia giờ không chỉ là người thu mua cà-phê, người khởi nghiệp thành công, mà còn là “người thầy”, người dẫn đường lặng lẽ. Bằng đôi chân bền bỉ và trái tim kiên định, anh đã đi qua từng triền dốc, vượt qua gió sương để đưa kỹ thuật đến từng nương đồi.
Hành trình của Dia không chỉ là câu chuyện khởi nghiệp mà còn là biểu tượng của niềm tin, của sức mạnh từ cộng đồng. Anh là minh chứng sống động cho khát vọng vươn lên của người trẻ dân tộc thiểu số, và là hạt nhân lan tỏa tinh thần đổi mới, tự lực giữa núi rừng Tây Bắc.
