Nâng tầm giáo dục chuyên: Định hướng chiến lược đào tạo nhân tài quốc gia

Bộ GD&ĐT cho biết, chương trình giáo dục nâng cao là bước cụ thể hóa định hướng phát triển giáo dục mũi nhọn theo tinh thần Nghị quyết 29-NQ/TW, Luật Giáo dục 2019 và Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Đây là cơ sở để đảm bảo chất lượng, đồng bộ trong giảng dạy chuyên, góp phần phát hiện và bồi dưỡng học sinh có năng khiếu.

Theo dự thảo, giáo dục chuyên là một bộ phận quan trọng trong hệ thống giáo dục phổ thông, nhằm phát triển năng khiếu học sinh trên cơ sở đảm bảo giáo dục toàn diện. Tuy nhiên, hiện chưa có văn bản quy phạm pháp luật riêng quy định cụ thể nội dung chương trình nâng cao các môn chuyên, dẫn đến thiếu thống nhất giữa các địa phương.

Trong bối cảnh đẩy mạnh chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế sâu rộng, việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là đội ngũ có năng khiếu và trình độ chuyên sâu, ngày càng trở nên cấp thiết. Các trường THPT chuyên đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo những học sinh có năng lực vượt trội, đủ khả năng tham gia các sân chơi trí tuệ trong và ngoài nước.

Dự thảo Thông tư đưa ra chương trình giáo dục nâng cao của 15 môn học, xây dựng trên nền chương trình phổ thông ban hành theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT, không mở rộng ngoài nội dung kiến thức môn học nhưng tiếp cận xu thế quốc tế và liên tục đổi mới.

Thời lượng cụ thể như sau: Ngữ văn và Toán: 70 tiết/năm; Lịch sử, Địa lý, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Tin học: 52 tiết/năm; các môn ngoại ngữ (Anh, Đức, Nga, Pháp, Trung, Hàn, Nhật): 70 tiết/năm. Nội dung chương trình gồm phần bắt buộc và phần lựa chọn bắt buộc, chiếm khoảng 20% tổng thời lượng.Chương trình chú trọng tăng cường thực hành, thí nghiệm với các môn khoa học tự nhiên; đồng thời đẩy mạnh ứng dụng CNTT và định hướng học sinh khai thác công nghệ AI. Cấu trúc chương trình rõ ràng, giúp giáo viên thuận lợi trong lập kế hoạch giảng dạy, đồng thời tạo sự hấp dẫn, kích thích tư duy sáng tạo ở học sinh.

Với giáo viên, chương trình nâng cao yêu cầu trình độ chuyên môn sâu, khả năng ứng dụng phương pháp dạy học tích cực, tích hợp, hướng dẫn nghiên cứu khoa học và phát triển năng lực học sinh, đặc biệt trong các dự án học thuật và kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, quốc tế.

Với học sinh năng khiếu, chương trình tạo môi trường học tập chuyên sâu, phát triển tư duy phản biện, tự học, nghiên cứu, trình bày học thuật, đồng thời định hướng nghề nghiệp sớm thông qua nội dung liên hệ thực tiễn ngành nghề. Dự thảo Thông tư được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng đào tạo sớm cho những nhân lực tiềm năng trong các lĩnh vực then chốt như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu xã hội, kinh tế tài chính, ngoại giao, giáo dục tinh hoa. Việc chuẩn hóa chương trình sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nguồn nhân lực Việt Nam trong tương lai.