Trong bối cảnh hậu COVID-19, thị trường lao động quốc tế sôi động trở lại cùng với sự thiếu hụt lao động tay nghề cao đã gây ra một "cuộc chiến nhân tài toàn cầu", khiến các quốc gia phải tăng cường tuyển dụng lao động nhập cư và điều chỉnh lại chính sách di trú để thu hút lao động.
Các quốc gia trên khắp thế giới đang triển khai nhiều chính sách ưu đãi để thu hút nhân tài nước ngoài, đặc biệt trong các lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ thông tin, xây dựng, trông giữ trẻ, khách dạn và điều dưỡng. Chính quyền Phần Lan mới đây đã rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ xin nhập cư của những lao động có tay nghề cao xuống còn 14 ngày, trong khi Thái Lan cũng cấp thị thực mới có thời hạn 10 năm (có thể gia hạn) cho những chuyên gia làm việc trong lĩnh vực công nghệ kỹ thuật số, điện tử và xe điện. Singapore hồi cuối năm 2022 cũng ban hành một loại thị thực lao động mới sẽ cho phép người có thu nhập cao và chuyên môn tốt đến định cư ở Singapore mà không cần phải xin việc thành công trước tại nước này. Trong khi đó, Australia hồi tháng 9/2022 cũng công bố nới lỏng quy định về người nhập cư có tay nghề cao và cho phép sinh viên quốc tế ở lại và làm việc tại nước này thêm 02 năm.
Theo chuyên gia Darren Morris, thuộc Công ty quản lý lực lao động toàn cầu CXC (trụ sở ở Singapore), thị trường lao động quốc tế đang ở trong giai đoạn cạnh tranh rất cao và các công ty, tổ chức cũng rất khó khăn trong việc thu hút nhân tài. Nhiều công ty tại Australia muốn thu hút lực lượng lao động đã rời nước này trong đại dịch COVID quay lại làm việc buộc phải triển khai quy định linh hoạt, như cho phép lao động làm việc từ xa.
Giới chức Australia gần đây cũng tuyên bố bố thực hiện những cải cách lớn về chính sách nhập cư nhằm đảm bảo nước này có thể cạnh tranh trong "cuộc đua nhân tài toàn cầu". Bộ trưởng Nội vụ Clare O’Neil gần đây phát biểu ở Canberra rằng lần đầu tiên trong lịch sử, Australia không phải là điểm đến yêu thích của nhiều lao động nhập cư có tay nghề cao. Thay vào đó, những “bộ óc thông minh” này đang muốn định cư ở Canada, Đức và Anh, vốn là những quốc gia đang áp dụng rất nhiều chính sách ưu đãi hấp dẫn để chào đón họ.
Theo các chuyên gia, cuộc chiến “tranh giành” nhân tài toàn cầu này bắt nguồn từ những thay đổi chính sách kinh tế của các quốc gia trong giai đoạn dịch COVID-19 hoành hành. Trong giai đoạn này, các nước có xu hướng đóng cửa biên giới nhưng lại tập trung nguồn lực để thúc đẩy nền kinh tế nội tại tạo ra sự gia tăng đột biến về nhu cầu sử dụng lao động trong nước cũng như lao động nước ngoài. Cuộc chiến này được nhận định mở ra nhiều cơ hội cho những sinh viên tài năng và chuyên gia trẻ, những người sẵn sàng chấp nhận di cư để có việc làm với mức lương và tiền thưởng hậu hĩnh. Nhưng chính họ cũng là những người, với kiến thức và vốn hiểu biết của mình, sẽ suy nghĩ kỹ càng, sẽ có những sự so sánh về cơ hội kiếm tiền, triển vọng phát triển, cống hiến….càng trước khi lựa chọn điểm đến.
Nghiên cứu mới đây của Đại học ETH Zurich ở Thụy Sĩ và Đại học Monash ở Australia chỉ ra rằng những lao động tay nghề cao không chỉ bị thu hút bởi các cơ hội kiếm tiến mà còn bởi khả năng được cống hiến được làm việc đúng chuyên môn. Nghiên cứu đã khảo sát các thị trường lao động khác nhau ở Thụy Sĩ và phát hiện ra rằng những người lao động trình độ cao bị thu hút vào các khu vực có mức độ chuyên môn hóa cao hơn và đòi hỏi sự hiểu biết lớn hơn về công nghệ.
Tiến sĩ Johannes Kunz từ Đại học Monash cho biết các chính sách thu hút lao động nhập cư không nên chỉ tập trung vào quy định thị thực. Các cơ hội kiếm tiền là động lực chính cho việc lựa chọn điểm đến của lực lượng lao động nhập cư. Mặc dù thị thực dài hơn có thể giúp gia tăng nguồn cung nhân tài nước ngoài, nhưng cải thiện điều kiện kinh doanh để tạo ra hoặc cải thiện cơ hội nâng cap thu nhập là công cụ chính sách hiện đại quan trọng có thể giúp đáp ứng nhu cầu lao động chất lượng cao.
