Hơn 35.000 thực tập sinh sang Nhật Bản trong 6 tháng đầu năm
Cụ thể, ngày 25/9, Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Nguyễn Bá Hoan có buổi làm việc với ông Ishii Chikahisa - Bí thư thứ Nhất Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, cùng một số Nghiệp đoàn quản lý của Nhật Bản.
Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan cho biết, thời gian qua, Thứ trưởng và ông Ishii Chikahisa thường xuyên gặp gỡ, trao đổi về vấn đề đưa lao động Việt Nam sang làm việc tại Nhật Bản. Điều đó đã nói lên hai bên rất quan tâm về hợp tác trong lĩnh vực lao động giữa hai nước.
Phát biểu tại buổi làm việc, ông Ishii Chikahisa-Bí thư thứ Nhất Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam cho biết, Chính phủ Nhật đang tiến hành rà soát lại chương trình thực tập sinh kỹ năng và lao động kỹ năng đặc định, sao cho hoạt động này tốt hơn, hiệu quả hơn. Trước khi trình Quốc hội Nhật Bản thẩm tra, thông qua, lấy ý kiến các bộ, ngành và có dự thảo chính thức. Vì vậy, tại buổi làm việc này, ông Ishii Chikahisa và các Nghiệp đoàn quản lý của Nhật Bản mong muốn được lắng nghe ý kiến tham vấn từ Bộ LĐTB&XH Việt Nam về việc sửa đổi Chương trình thực tập sinh nước ngoài của Nhật Bản.
Về đề xuất của phía Nhật Bản, Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan nhấn mạnh, đến thời điểm này, các quy định pháp luật của Việt Nam liên quan đến đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài khá đầy đủ như: Quốc hội ban hành Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; Chính phủ ban hành Nghị định, Thông tư hướng dẫn Luật. Trong đó, quy định chặt chẽ, cụ thể trách nhiệm của doanh nghiệp phái cử, điều kiện hợp đồng cung ứng, các khoản thu của doanh nghiệp phái cử đối với người lao động theo hướng giảm chi phí trước khi đi cho người lao động, tăng điều kiện đối với doanh nghiệp phái cử.
Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan thông tin, trong 6 tháng đầu năm 2023, có hơn 35.000 thực tập sinh Việt Nam sang Nhật Bản. Tính đến cuối tháng 8, bình quân mỗi tháng có trên 7.000 lao động sang làm việc tại Nhật Bản. Đặc biệt, trong 15 nước phái cử thực tập sinh sang Nhật Bản, Việt Nam là nước đứng đầu cả về số lượng thực tập sinh nhập cảnh hàng năm vào Nhật Bản và số lượng thực tập sinh (TTS) đang thực tập tại Nhật Bản. Hiện, có hơn 200.000 thực tập sinh Việt Nam đang thực tập tại Nhật Bản (chiếm khoảng 50% tổng số TTS nước ngoài tại Nhật Bản). Dự kiến hết năm 2023, số TTS, lao động Việt Nam đi làm việc tại Nhật Bản là 75.000- 80.000 lao động (năm 2022 là 68.000 lao động).
Thứ trưởng cũng chia sẻ, mặc dù, số lượng lao động sang Nhật Bản không ngừng tăng nhưng người lao động Việt Nam đang có tâm lý e ngại do Đồng Yên Nhật bị mất giá thời gian qua, khiến thu nhập thực tế của lao động tại Nhật Bản giảm nhiều, điều này dẫn đến người lao động băn khoăn khi lựa chọn làm việc tại Nhật Bản hay thị trường khác.
Chương trình lao động kỹ năng đặc định phát triển vượt bậc
Về chương trình lao động kỹ năng (KN) đặc định, theo Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan, hiện có khoảng 80.000 lao động đặc định Việt Nam đang làm việc tại Nhật Bản, chiếm 58,7% tổng số lao động đặc định nước ngoài tại Nhật Bản. Trong đó, TTSKN chuyển sang chiếm 81%. Hai bên đã thống nhất sớm tổ chức kỳ thi đặc định tại Việt Nam, hiện nay, các bộ ngành Nhật Bản đang chuẩn bị kế hoạch để thống nhất với Việt Nam.
Trước đề xuất góp ý xây dựng, sửa đổi Chương trình thực tập sinh mới và chương trình kỹ năng đặc định để phía Nhật Bản tham khảo trong quá trình hoàn thiện chính sách, Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan kiến nghị, đề xuất một số nội dung: Tạo điều kiện cho người lao động được thay đổi công việc trong cùng một lĩnh vực, do với quy định hiện nay những người trong chương trình thực tập sinh nước ngoài không thể chuyển sang nơi làm việc khác; Cải thiện điều kiện, môi trường làm việc, sinh hoạt, mức thu nhập của lao động, thực tập sinh Việt Nam như đang áp dụng đối với người lao động Nhật Bản cùng trình độ; Miễn hoặc giảm thuế cư trú và thuế thu nhập đối với thực tập sinh Việt Nam; Có biện pháp xử lý nghiêm đối với chủ sử dụng lao động có hành vi bạo hành, không trả lương đối với lao động, thực tập sinh Việt Nam hoặc tiếp nhận lao động bất hợp pháp của Việt Nam…
Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan cho biết, nhằm giải quyết những tồn tại, hạn chế trong việc phái cử, tiếp nhận thực tập sinh, lao động Việt Nam sang Nhật Bản, Bộ LĐTB&XH có nhiều giải pháp như: Yêu cầu các doanh nghiệp phái cử nâng cao chất lượng tuyển chọn, đào tạo; Thanh tra, kiểm tra toàn diện các doanh nghiệp trong việc thực hiện các quy định pháp luật của Việt Nam và xử lý nghiêm những doanhh nghiệp vi phạm. Thứ trưởng nhấn mạnh: “Việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp hoạt động dịch vụ đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng nhằm lành mạnh hóa thị trường xuất khẩu lao động, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động”.
Cảm ơn ý kiến của Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Việt Nam Nguyễn Bá Hoan, ông Ishii Chikahisa - Bí thư thứ Nhất Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam chia sẻ, từ nay cho tới mùa Thu, Hội đồng chuyên gia sẽ hoàn thiện báo cáo cuối cùng trình Chính phủ Nhật Bản về những thay đổi của chương trình thực tập kỹ năng này. Sau khi nội dung sửa đổi chương trình TTSKN được chính thức công bố, phía Nhật Bản vẫn mong muốn tiếp tục được lắng nghe ý kiến từ phía Bộ LĐTB&XH Việt Nam. Đồng thời, ông Ishii Chikahisa bày tỏ hy vọng hai bên sẽ thống nhất về kế hoạch để tổ chức các kỳ thi kỹ năng đặc định trong thời giam sớm nhất.
