Trẻ con như chúng tôi ngày đó háo hức lắm, ngay từ tối hôm trước nghe mẹ bảo “mai mua cho đôi dép và quần áo mới”, thế là cả đêm thấp thỏm chỉ mong cho trời sáng thật nhanh.
Giữa tiết trời mùa đông lạnh se sắt, thằng bé vẫn còn cuộn tròn trong đống chăn thì bố đánh thức dậy, mặc quần áo ấm rồi lon ton theo mẹ đi chợ. Chợ ở đầu xã cách nhà tôi một con sông và cánh đồng rộng. Khung cảnh quê hương yên bình trong sương sớm, từng đoàn người nối nhau chuyện trò rôm rả, không khí mỗi lúc lại trở nên náo nhiệt. Con đường nhỏ nghiêng lát gạch gần chợ hôm nay được nhuộm muôn sắc hoa tươi như xua tan đi cái rét tê tái. Đủ các loại cúc, hồng, lay ơn, thược dược mỗi loài hoa một vẻ đẹp; mai vàng duyên dáng như mang cái nắng ấm thơ mộng phương Nam ra góp mặt; đào bích từ miền Tây Bắc với nụ hồng chồi non lộc biếc say đắm quyến rũ; từng cây quất quả vàng lúc lỉu theo xe các chú về trang hoàng nhà cửa.
Dưới gốc đa, người ta đã bày bán chậu cảnh, tranh thờ dân gian, lá dong, lạt giang gói bánh. Những chiếc xe thồ chất đầy hai sọt su hào, bắp cải, trên vai các cô gánh nặng kĩu kịt hai thúng cà chua đầy ắp, cụ bà có nón chè vườn ngồi xổm nép vào một chỗ mời chào đon đả. Ở phía bên kia, cửa hàng tạp hoá chen chúc người bán, kẻ mua náo nhiệt. Trong những ô hàng quán xây gạch mộc là hàng nhu yếu phẩm, sản vật mọi vùng miền hội tụ đa dạng. Màu chợ Tết bừng lên tô đẹp bức tranh xuân đa sắc: Màu rau xanh mươn mướt trên tấm lá chuối, màu trắng ngần của gạo, màu vàng ươm của những trái bưởi căng mọng nằm gọn trong thúng, màu đỏ rực của trái gấc; nhiều mặt hàng xén bày bán trong mẹt tre… mứt Tết, bia rượu xếp la liệt trên kệ gỗ bắt mắt.
Nhưng có lẽ ấn tượng nhất phải kể đến cái mùi chợ Tết. Vẫn là mùi nồng nồng đặc trưng từ gà, lợn, mùi tanh của tôm cua cá; mùi thơm ngan ngát của bún, phở trong những quán ăn; nhưng nay có thêm mùi của gừng, hành, tỏi, rượu nếp; mùi măng chua, mùi thơm thảo quả, mùi lá mùi già, mùi hương bài, hồi, quế, ngũ vị hội tụ cả về đây chinh phục khứu giác. Bọn trẻ thì vui lắm, được bố mẹ cho đi chơi chợ Tết bạn bè gặp nhau gọi vang ý ới, trên tay đứa nào cũng có quà bánh ăn vặt hay quả bóng bay căng tròn. Tất cả mọi thứ đều thu hút trong tầm mắt, qua hàng quán nào cũng muốn đi chầm chậm lại mà ngó nghiêng nhìn ngắm, níu áo mẹ lại như ý muốn mua, thứ gì cũng thích. Các cô, các bà cũng vậy, gặp mặt chào nhau thân tình, hỏi thăm về mùa màng, việc làm ăn, sức khoẻ, con cái cho đến việc sắm Tết.
Chợ phiên quê tôi cuối năm có đặc sản rất nổi tiếng là con cá khoai được “ví như của trời cho” vùng cửa biển. Người sành ăn vẫn bảo: “Cá khoai Thái Thuỵ tươi ngon bổ dưỡng nhất bởi có bãi biển bồi nhiều chất phù sa, cá nấu lên mang vị ngọt đậm đà”. Là món ăn khoái khẩu nhưng chỉ có theo mùa nên nhiều thực khách thèm thuồng tìm mua bằng được, mặc cho giá cả có lên cao nhiều lần. Mẹ tôi năm nào cũng mua vài cân về để thiết đãi khách, nấu cho con cho cháu xa quê thưởng thức cái hương vị mặn mòi thơm thảo.
Theo mẹ đi chợ Tết, tôi thích nhất gặp người quen bán hàng quà bánh ăn vặt, các dì cố ấn tay bảo cho cháu “có đáng mấy, nhà làm được”. Con em xa quê về đi chợ mua sắm gặp nhau hỏi thăm tay bắt mặt mừng nói cười như hội, cùng làng nhưng lâu lâu mới gặp mà sao ân tình ấm áp đến thế.
Người quê bao đời vẫn vậy, cả năm chi tiêu dè sẻn từng đồng nhưng Tết đến, mở hầu bao sắm sửa tươm tất cho nhà một cái Tết ấm no với nhiều ước vọng. Nhớ câu mẹ thường nói “khó ngày giỗ cha, no ba ngày Tết” nên dù tiết kiệm lắm vẫn mua bán đủ đầy: Hương, đèn, tiền vàng, chuối xanh, trái cây bày mâm ngũ quả, trầu cau… thờ gia tiên; quần áo mới cho người già, con trẻ. Cái giỏ đi chợ hôm nay của mẹ lỉnh kỉnh đầy ắp rau xanh, thực phẩm như mang cả chợ về.
Bây giờ trưởng thành được đi nhiều nơi, mua sắm ở các cửa hàng tiện lợi. Nhưng với riêng tôi, chợ quê ngày Tết vẫn giữ nét đặc trưng, đong đầy tình nghĩa yêu thương, chất chứa nỗi niềm hoài niệm. Năm nay, tôi đã hẹn gia đình về đón xuân ăn Tết. Chẳng ao ước gì, chỉ khao khát được đoàn viên bên những người thân yêu, cùng nhau đi chợ Tết, hít hà cảm nhận hương sắc làng quê trọn vẹn cho thoả niềm mong nhớ…
