Ngày 12/7 vừa qua, Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã có văn bản số 2609/VKSTC-C1 (P1) gửi Cơ quan CSĐT Công an TP HCM về việc “chuyển đơn của công dân để giải quyết theo thẩm quyền”.
Văn bản nêu rõ: Cơ quan điều tra VKSND tối cao nhận được đơn của ông Nguyễn Quang Tuấn (ngụ quận Tân Bình, TP HCM) nội dung: Tố giác cơ quan chức năng trong quá trình thụ lý giải quyết vụ án Nguyễn Phương Hằng (mẹ ông Tuấn) phạm tội "Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" theo quy định của Điều 331 Bộ luật Hình sự đã bỏ lọt tội phạm đối với ông Huỳnh Uy Dũng (chồng bà Hằng) là người giúp sức tích cực cho bà Hằng thực hiện hành vi phạm tội nêu trên nhưng không bị xem xét, xử lý hình sự.
Cũng theo nội dung đơn tố giác, ông Nguyễn Quang Tuấn đề nghị xem xét vai trò đồng phạm của ông Dũng đối với hành vi phạm tội của bà Nguyễn Phương Hằng.
Trước đó, ngày 30/5, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã chuyển đơn tố giác liên quan ông Huỳnh Uy Dũng (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP Văn hóa Đại Nam, chồng bà Nguyễn Phương Hằng) đến Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hồ Chí Minh để chỉ đạo giải quyết theo thẩm quyền.
Theo phiếu chuyển đơn, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an nhận được đơn của ông Nguyễn Quang Tuấn (con trai bà Nguyễn Phương Hằng) có nội dung: Tố giác ông Huỳnh Uy Dũng có hành vi Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm đến lợi ích Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Căn cứ các quy định của pháp luật, Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an sau đó chuyển đơn của ông Nguyễn Quang Tuấn đến Công an TP HCM giải quyết theo thẩm quyền. Thông báo này cũng được gửi cho ông Tuấn.
Trước đó, theo đơn tố giác, ông Tuấn nhấn mạnh ông Huỳnh Uy Dũng là Chủ tịch HĐQT, người cùng có vai trò cầm đầu, tổ chức, cùng thực hiện hành vi, có dấu hiệu đồng phạm giúp sức tích cực về vật chất, tinh thần, tăng độ uy tín và tin cậy khi cùng bà Phương Hằng thực hiện livestream trong “drama livestream” xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác như: tham gia 9 buổi livestream có hô hào, khích lệ, và cùng với bà Hằng mắng chửi, xúc phạm người khác; cùng tổ chức sử dụng trường đua chó, đua ngựa của Công ty CP Đại Nam để tổ chức đặt tên chó đua, ngựa đua cùng tên của những người muốn xúc phạm, với mô tả như: lai tạp, sủa hay, cắn bậy; cho sử dụng kênh Youtube Trường đua Đại Nam để đăng tải phát trực tiếp hơn 86 buổi livestream, nhiều bình luận và hơn 18.000.000 lượt xem. Trong đó có nhiều bình luận xúc phạm đến nhiều cá nhân, cơ quan Nhà nước.
Theo ông Tuấn, 3 trợ lý chỉnh máy, giúp bà Hằng đăng bài viết, múa phụ hoạ đã bị khởi tố; Luật sư Đặng Anh Quân cùng bình luận về nội dung liên quan giúp tăng độ tin cậy uy tín cũng bị bắt tạm giam. Tuy nhiên, ông Dũng vẫn không bị xử lý mặc dù dấu hiệu đồng phạm của ông là rất nhiều và các bị hại của mẹ ông Tuấn đã có yêu cầu xử lý đồng phạm.
Liên quan vụ việc, theo Luật sư Trần Minh Hùng - Trưởng Văn phòng Luật sư Gia Đình (Đoàn Luật sư TP HCM), việc ông Tuấn tố giác ông Dũng là quyền của ông Tuấn và đây cũng là thủ tục tố tụng bình thường. Căn cứ đơn tố giác tội phạm, cơ quan chức năng cần xem xét và giải quyết đơn đúng theo quy định pháp luật và dù khởi tố hay không khởi tố thì cũng phải trả lời cho người tố cáo biết bằng văn bản.
“Cho đến nay, tôi được biết cơ quan tố tụng đã tiếp nhận đơn tố giác của ông Tuấn và đang thụ lý vụ việc theo quy định”, luật sư Hùng nói.
Liên quan một số clip có ông Dũng xuất hiện cùng bà Hằng, ông Dũng dùng những lời lẽ cho rằng vợ mình là bà Hằng nói rất thật; thách thức người khác sao kê; cho sử dụng trường đua, hô hào, vỗ tay khi xem đua chó có đặt tên người bị xúc phạm… như ông Nguyễn Quang Tuấn tố cáo, luật sư Trần Minh Hùng cho rằng, nhìn mắt thường qua các clip nhận thấy có dấu hiệu đồng phạm, tuy nhiên cơ quan điều tra cũng cần điều tra cụ thể, xác minh, làm rõ tính chất hành vi, động cơ, mục đích, yếu tố cấu thành tội phạm… Nếu có dấu hiệu tội phạm thì khởi tố vụ án, nếu không có dấu hiệu tội phạm thì cũng phải trả lời cho ông Tuấn biết.
Cùng quan điểm trên, Luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật (Đoàn Luật sư TP HCM) nêu quan điểm, theo quy định tại khoản 1 Điều 17 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017, đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.
Về mặt khách quan, đồng phạm là phải có từ hai người trở lên tham gia cùng một tội phạm. Nếu thiếu yếu tố này thì không có đồng phạm, nếu chỉ có một người phạm tội thì không thể là đồng phạm. Về mặt chủ quan, những người đồng phạm thực hiện tội phạm với lỗi cố ý. Người đồng phạm bao gồm người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức. Cụ thể:
Người thực hành được hiểu là người trực tiếp thực hiện tội phạm.
Người tổ chức được hiểu là người cầm đầu, chủ mưu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm.
Người xúi giục được hiểu là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm.
Người giúp sức được hiểu là người tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm.
Do đó, đối với hành vi có “những lời lẽ cho rằng vợ mình là bà Hằng nói rất thật và cùng thách thức người khác sao kê; cùng tổ chức sử dụng trường đua, hô hào, vỗ tay khi xem đua chó có đặt tên người bị xúc phạm nhiều cá nhân” như ông Tuấn tố cáo và các clip thể hiện trong trường hợp này có thể được coi là đồng phạm. Tuy nhiên, kết quả như thế nào còn phải tùy thuộc vào Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát TP HCM.
