Ngày 15/4, Công an tỉnh Hà Nam đã ra lệnh bắt khẩn cấp và tạm giữ đối tượng Vũ Duy Cương (SN 1991, trú tại tổ dân phố Ninh Lão, phường Duy Minh, thị xã Duy Tiên), bác sĩ tại Bệnh viện đa khoa Hà Nội - Đồng Văn, để điều tra về hành vi xâm hại tình dục bệnh nhân nữ trong quá trình khám chữa bệnh. Trước đó, ngày 14/4, một công dân đã trình báo tới Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh về việc bị bác sĩ tại bệnh viện này có hành vi sàm sỡ và xâm hại trong lúc đang khám bệnh.
Thông tin được xác minh bước đầu đã đủ căn cứ để lực lượng chức năng ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với bác sĩ Cương. Vụ việc không chỉ làm rúng động cộng đồng người dân Hà Nam mà còn khiến cả xã hội đặt ra câu hỏi nghiêm trọng về đạo đức hành nghề trong lĩnh vực y tế – nơi sinh mạng và nhân phẩm con người phải được đặt ở vị trí tối thượng.
Bác sĩ – nghề nghiệp cao quý, nhưng không miễn nhiễm sai lầm đạo đức
Y học là ngành gắn liền với sự sống, cái chết và nỗi đau. Người bác sĩ được xã hội trao cho một quyền năng thiêng liêng – tiếp xúc thân thể người khác với mục đích chữa trị. Chính vì vậy, đi kèm với chuyên môn phải là một đạo đức hành nghề nghiêm cẩn và trong sạch. Không một nghề nào cần sự tín nhiệm tuyệt đối như nghề y.
Tuy nhiên, khi quyền năng ấy bị lạm dụng vì dục vọng cá nhân, nó không còn là chữa lành mà trở thành vết thương, thậm chí là tội ác. Vụ việc của bác sĩ Vũ Duy Cương là một minh chứng đau lòng khi người khoác áo blouse trắng lại phản bội lòng tin của bệnh nhân – một người phụ nữ đang ở trạng thái dễ tổn thương nhất cả về thể chất lẫn tinh thần.
Không chỉ là một vụ án hình sự, đây là vết nhơ lên phẩm giá của nghề y. Nó đặt ra câu hỏi: liệu những quy tắc đạo đức, những lời thề Hippocrates – nền tảng cho toàn bộ ngành y – có thực sự được thực hành nghiêm túc, hay chỉ là thủ tục trong ngày tốt nghiệp?
Khi người bệnh không còn thấy an toàn trong phòng khám
Một trong những yếu tố cốt lõi để điều trị hiệu quả là niềm tin giữa bệnh nhân và bác sĩ. Khi bước vào phòng khám, người bệnh buộc phải đặt trọn lòng tin – không chỉ về trình độ chuyên môn mà còn về nhân cách người đang thăm khám cho mình. Đó là một mối quan hệ bất đối xứng, trong đó bác sĩ nắm ưu thế hoàn toàn.
Vậy khi mối quan hệ đó bị lợi dụng để gây tổn hại, sự sụp đổ niềm tin là không thể tránh khỏi. Sau vụ việc này, liệu có bao nhiêu người phụ nữ còn đủ dũng cảm để bước vào phòng khám một mình, đặc biệt với bác sĩ nam? Bao nhiêu người sẽ chọn im lặng, chịu đựng vì sợ xấu hổ, vì nghĩ rằng “bác sĩ chắc không cố ý”?
Vấn đề không nằm ở giới tính bác sĩ, mà ở cách hệ thống y tế giám sát đạo đức hành nghề, cách bệnh viện xử lý khiếu nại, và cách truyền thông ngành y xây dựng lại lòng tin.
Trách nhiệm không thể né tránh của cơ sở y tế
Trong vụ việc này, dư luận cũng chờ đợi câu trả lời từ Bệnh viện đa khoa Hà Nội - Đồng Văn: bác sĩ Vũ Duy Cương vào làm việc theo diện nào? Có được kiểm tra lý lịch, đạo đức trước khi tuyển dụng không? Sau sự việc, bệnh viện sẽ có động thái gì để bảo vệ quyền lợi bệnh nhân và tránh để các hành vi tương tự tiếp diễn?
Người dân có quyền được biết liệu bệnh viện có thực hiện đúng trách nhiệm giám sát, hay buông lỏng quản lý dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hôm nay? Sự im lặng của một cơ sở y tế sau bê bối không chỉ là thiếu trách nhiệm, mà còn là sự tiếp tay cho niềm tin tiếp tục bị bào mòn.
Đã đến lúc phải xem lại hệ giá trị đạo đức trong ngành y
Vụ việc tại Hà Nam không phải là cá biệt. Trong những năm gần đây, xã hội đã chứng kiến một vài vụ việc liên quan đến xâm hại bệnh nhân, đặc biệt là nữ giới, bởi những người mang danh bác sĩ. Những cú sốc ấy cho thấy đã đến lúc ngành y cần nhìn lại hệ giá trị đạo đức mà mình đang bám vào – không phải trên giáo trình, không phải trong bài thi, mà là trong chính hành vi mỗi ngày.
Bên cạnh nâng cao chuyên môn, các cơ sở đào tạo và quản lý cần đặc biệt chú trọng đến giáo dục y đức một cách thực chất. Đồng thời, cần hoàn thiện cơ chế giám sát độc lập trong hệ thống y tế, nơi bệnh nhân có thể phản ánh, khiếu nại mà không sợ bị làm ngơ hay bưng bít.
Lời cảnh tỉnh và sự lựa chọn
Y đức không phải là khẩu hiệu để treo trên tường bệnh viện. Nó là giới hạn đạo lý mà mọi người hành nghề y bắt buộc phải tôn trọng. Vượt qua giới hạn đó không chỉ là thất đức – mà là phạm pháp.
Vụ việc của bác sĩ Vũ Duy Cương là một lời cảnh tỉnh: chiếc áo blouse trắng không thể che giấu được nhân cách đen tối nếu không có sự ràng buộc về đạo đức, pháp luật và giám sát xã hội.
Đã đến lúc ngành y, và cả xã hội, phải lên tiếng rõ ràng: Không có ngoại lệ cho những kẻ núp bóng thầy thuốc để gây tội ác. Không một chiếc áo blouse nào đủ trắng để gột rửa một bàn tay vấy bẩn.
