Nhân kỷ niệm 111 năm Ngày sinh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam (25/8/1911 -25/8/2022), có đôi dòng ghi lại những kỷ niệm sâu sắc với Đại tướng Võ Nguyên Giáp – Vị tướng thiên tài, nhà chỉ huy quân sự, chính trị tài ba, Người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh; Người Anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp, vị Tổng tư lệnh đầu tiên, người Anh Cả của Quân đội nhân dân Việt Nam đã ra đi để lại niềm tiếc thương vô hạn với đồng bào, cán bộ chiến sỹ cả nước và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới. Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những huyền thoại của lịch sử hiện đại Việt Nam ở thế kỷ XX. Tên tuổi của ông đã gắn liền với cuộc cách mạng giải phóng dân tộc thống nhất đất nước; đặc biệt là qua cuộc chiến tranh Đông Dương, rồi đến chiến tranh Việt Nam. Ông là một trong những học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, với tư duy và tài năng quân sự, ông đã góp phần xây dựng và phát triển nghệ thuật quân sự Việt Nam lên một tầm cao mới của thời đại Hồ Chí Minh.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp - vị tướng thiên tài đã để lại một dấu son rực rỡ trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam và lịch sử quân sự thế giới. Nghiên cứu về con người và sự nghiệp của ông, thế giới không chỉ ca ngợi tài thao lược kiệt xuất, mà còn rút ra những bài học có giá trị lớn nhất làm nên một thiên tài quân sự. Đó là:
Ông - Một Thiên tài quân sự, nhà lãnh đạo quân sự, chính trị lỗi lạc của Việt Nam và của thế giới
Cecil B. Curry, một chuyên gia nghiên cứu lịch sử quân sự hiện đại có tên tuổi của Mỹ, đã viết cuốn sách: “Võ Nguyên Giáp, một thiên tài quân sự”, xuất bản ở Mỹ năm 1997. Cuốn sách được dịch ra tiếng Pháp năm 2003 ấn hành ở Pa-ri và cũng được dịch ra tiếng Trung Quốc xuất bản ở Bắc Kinh, trích lời Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết: “Chiến lược chiến tranh của chúng tôi không phải chỉ liên quan đến những công việc thuần túy quân sự. Chiến tranh phải là một chiến lược tổng thể kết hợp nhiều yếu tố khác nhau. Mục đích chính trị là căn bản. Quân đội không phải chỉ có nhiệm vụ chiến đấu, mà phải tuyên truyền, giáo dục dân chúng. Như vậy, mọi người đều là lính. Tất cả, mỗi làng, mỗi quận (huyện), mỗi xã là một pháo đài và cả nước chúng tôi là một chiến trường rộng lớn. Chúng tôi tập trung lực lượng ở vùng này hay vùng khác tùy thuộc vào điều kiện chính trị chiếm ưu thế từng thời kỳ trong từng giai đoạn. Điều này là một nguyên tắc chiến lược rất quan trọng để tiến hành chiến tranh toàn dân, toàn diện,…”.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã tiến hành đường lối chiến tranh nhân dân Việt Nam một cách hết sức sáng tạo. Ông coi trọng trước hết việc rèn luyện vững chắcbản lĩnh chính trị cho quân đội. Tình yêu nước nồng nàn, lòng trung thành vô hạn với lý tưởng cách mạng, tinh thần vì nhân dân quên mình, đoàn kết quân dân cá nước luôn được truyền lại và thấm sâu đến từng chiến sĩ. Các lực lượng vũ trang nhân dân luôn ra sức luyện tập tinh thông kỹ thuật, chiến thuật, làm tốt công tác dân vận.
Ông kết hợp rất khéo léo, chặt chẽ đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị, kinh tế, ngoại giao, văn hóa… đạt kết quả toàn diện trên cả hai mặt trận: Kháng chiến và kiến quốc. Ở tuyến trước, quân dân Việt Nam thực hiện linh hoạt phương châm quân sự “2 chân, 3 mũi” (2 chân quân sự, chính trị song song, 3 mũi tấn công vũ trang, đấu tranh chính trị của quần chúng và binh địch vận), đánh địch khắp ba vùng chiến lược: Rừng núi, đồng bằng, đô thị. Còn ở tuyến sau, luôn xây dựng, củngcố vững chắc căn cứ địa cách mạng và hậu phương, chi viện đắc lực cho tiền tuyến. Chiến tranh nhân dân Việt Nam đã đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật quân sự. Đường lối ưu việt của cuộc chiến tranh toàn dân, toàn diện, kháng chiến trường kỳ của Đảng ta đã đánh bại và làm phá sản phương thức tác chiến tốc chiến, tốc thắng và các chiến lược của những đế quốc hùng mạnh nhất thế kỷ XX.
Ông - Nhà chỉ huy quân sự mưu lược, bậc thầy về nghệ thuật quân sự
Theo đánh giá của các nhà khoa học quân sự nổi tiếng trên thế giới thì Tướng Giáp là vị tướng tài ba, người cầm quân mưu lược trong so sánh tương quan lực lượng đôi bên, không bao giờ đánh giá thấp đối phương. Tướng Giáp là vị tướng luôn chủ động bắt buộc đối phương bị động thay đổi thế cờ, đánh theo cách đánh của ông, vì thế mà bị phá sớm về chiến thuật, chiến dịch, chiến lược, dẫn đến thất bại hoàn toàn.
Hơn 30 năm chỉ huy quân sự, Tướng Giáp chưa bao giờ phạm sai lầm về chiến lược. Ngược lại, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương và của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã khiến cho 10 danh tướng của Pháp, của Mỹ mắc sai lầm về chiến lược và thua trận, trong đó có 7 đại tướng Pháp: Philippe Leclerc, Etienne Valluy, C.Blaizot, M.Carpentier, Delattre de Tassigny, Raoul Salan, Henri Navarre và 3 đại tướng Mỹ: Westmoreland, C.Abrams và F.C.Weyand.
Các thiên tài quân sự thường truyền lại binh thư, binh pháp. Võ Nguyên Giáp đã dốc tâm trí nghiên cứu học thuyết quân sự của giai cấp vô sản và tư bản, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc của Liên Xô, chiến tranh chống Nhật của Trung Quốc, lý luận quân sự của Clausewitz, những trận đánh của Napoléon, truyền thống đánh giặc của tổ tiên, những trận đánh thắng và không thắng của ta trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, đúc kết thành những nguyên tắc quân sự độc đáo của Việt Nam. Các sách quân sự và các tác phẩm văn học của ông đã giúp nhiều nhà nghiên cứu lịch sử quân sự trên thế giới hiểu biết về cuộc chiến tranh toàn dân và tự giải đáp được nguyên nhân vì sao thực dân Pháp và đế quốc Mỹ thất bại trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.
Không giống như những vị tướng khác trên thế giới được đào tạo chính quy, bài bản qua các trường lớp quân đội, tất cả những kiến thức quân sự và tài năng chỉ huy của Tướng Giáp đều do tự học, tự rèn luyện, tự đúc rút kinh nghiệm mà nên.
Tướng Peter Mac Donald, một nghiên cứu khoa học lịch sử quân sự người Anh, nhận định: “Trong giai đoạn 1944-1975, cuộc đời của Tướng Giáp gắn liền với chiến đấu và chiến thắng, khiến ông trở thành một trong những thống soái vĩ đại nhất mọi thời đại… Khó có vị tướng nào có thể so sánh với ông Giáp trong việc kết hợp chiến tranh du kích với chiến tranh chính qui”. Đó chính là lý do mà Đại tướng Võ Nguyên Giáp còn được gọi bằng một cái tên khác là “Napoleon Đỏ”, nhằm nói lên tài năng quân sự kiệt xuất của ông giống như thiên tài quân sự Napoleon Bonaparte, nhà quân sự và nhà chính trị kiệt xuất người Pháp trong và sau cuộc cách mạng Pháp cũng như các cuộc chiến tranh liên quan ở châu Âu.
Quyết đoán, sắc bén và có tư duy quân sự chiến lược hơn người, đó chính là điểm nổi bật của Tướng Giáp. Đối với Tướng Giáp, trí tuệ và bản lĩnh khác thường đó được thể hiện rất rõ nét trong chiến dịch Điện Biên Phủ.
Trong giai đoạn đầu của chiến dịch này, kế hoạch do các cố vấn Trung Quốc và ban tham mưu của ta đề ra là “đánh nhanh, thắng nhanh”, tranh thủ thời gian quân Pháp chưa đứng chân vững chắc ở Điện Biên Phủ để giải quyết nhanh gọn chiến trường. Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian ngắn, thực dân Pháp đã xây dựng Điện Biên Phủ thành một tập đoàn cứ điểm khổng lồ, một “pháo đài bất khả xâm phạm” với rất nhiều những vũ khí, trang bị tối tân cùng hệ thống hầm hào, công sự vững chắc. Với tư duy chiến lược nhạy bén của mình, tướng Giáp biết rằng phương châm “đánh nhanh, thắng nhanh” sẽ không khác nào tự sát, tự chui vào chiếc bẫy do quân Pháp giăng ra.
Người đứng đầu Bộ chỉ huy tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, Tướng Đờ Cátxtơri nhận định: “Tướng Giáp là một người thông minh, dũng cảm, một người giỏi chỉ huy du kích. Ông ấy cũng giỏi về chính trị, về chủ nghĩa cộng sản. Chúng tôi đã thấy rõ điều đó. Nay qua trận Điện Biên Phủ, tôi thấy Tướng Giáp không những giỏi về chỉ huy đánh du kích, mà còn giỏi cả về chỉ huy trận địa chiến, chỉ huy tác chiến hiệp đồng binh chủng, và cả về nghi binh đánh lừa tình báo đối phương… Là chỉ huy trưởng tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, tôi đã làm tất cả những gì để bảo vệ nó suốt 56 ngày đêm trước áp lực ghê gớm của quân đội Tướng Giáp, có thể nói tôi đã làm hết sức mình trên chiến trường, còn thua cuộc ở đó là do nhiều nguyên nhân. Nhưng tôi thừa nhận Tướng Giáp rất sành sỏi binh nghiệp và khôn ngoan hơn, tài giỏi hơn tôi đã đành, mà còn hơn cả tướng Cônhi và Đại tướng Nava. Tôi hân hạnh được làm đối thủ của Tướng Giáp, được làm kẻ chiến bại trực tiếp của một người tài giỏi như Tướng Giáp. Tôi ngưỡng mộ và kính phục ông”.
Ông - Người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Đại tướng Võ Nguyên Giáp là người thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về đấu tranh cách mạng, về đạo đức cách mạng. Nói như Trung tướng Phạm Hồng Cư: Bác Hồ dạy các tướng lĩnh về 6 chữ “Trí, Dũng, Nhân, Tín, Liêm, Trung”- thì Đại tướng Võ Nguyên Giáp là người thực hiện đầy đủ nhất, trọn vẹn nhất 6 chữ ấy. Không chỉ gắn tên tuổi mình với những mốc son lịch sử chói lọi của dân tộc từ ngày thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân; từ chiến dịch Điện Biên lịch sử chấn động địa cầu cho đến Chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Lạ thay, con người của binh nghiệp ấy - Anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam, dù trải qua biết bao trận chiến lớn nhỏ, dù đã quá quen với thương vong nhưng lại là người luôn cân nhắc để làm sao từng chiến sĩ của mình ít phải đổ máu nhất. Trí-Dũng-Nhân của ông chính là ở đây.
Không chỉ là viên ngọc sáng của chiến tranh cách mạng Việt Nam, Đại tướng Võ Nguyên Giáp còn là hiện thân của sự khiêm nhường và một tấm lòng nhân ái, rộng mở. Hình ảnh của Tướng Giáp cương trực, bản lĩnh trên chiến trường luôn là những hình ảnh đẹp trong ký ức của Thượng tướng Hiệu: “Năm 1975, khi tôi đang làm Trung đoàn trưởng Trung đoàn 27, Sư đoàn 320B, Quân đoàn 1, từ Tam Điệp hành quân thần tốc vào Đông Hà làm dự bị cho chiến dịch giải phóng Huế và Đà Nẵng; sau đó hành quân qua đèo Ăng-Bun trên đường Trường Sơn vào tập kết ở Đồng Xoài, đông Nam bộ chuẩn bị cho chiến dịch giải phóng miền Nam thì nhận được bức điện củaĐại tướng qua đài 15 woat: “Thần tốc, thần tốc hơn nữa. Táo bạo, táo bạo hơn nữa. Tranh thủ từng phút, từng giờ. Xốc tới miền Nam. Quyết chiến và toàn thắng!”. Sau khi nghe xong mệnh lệnh của Đại tướng, các chiến sĩ như được tiếp thêm ý chí để hăng hái tiến ra tiền tuyến. Lúc đó là vào mùa khô hanh, thời tiết vô cùng khó chịu nhưng khí thế của người lính vẫn hừng hực cùng đoàn quân trùng trùng điệp điệp xông ra mặt trận. Với nghệ thuật thần tốc quyết thắng, đánh thẳng vào mục tiêu đầu não của địch từ hướng Lái Thiêu theo trục đường 13, Trung đoàn 27 Sư 320B đã đập tan tuyến tử thủ bắc Sài Gòn, chiếm cầu Bình Phước, đánh chiếm Bộ Tư lệnh Thiết giáp quân Sài Gòn và các mục tiêu khác, góp phần cùng quân dân giải phóng Sài Gòn. Có thể nói, chiến thắng ấy ngoài sự đồng lòng, tinh thần chiến đấu quật cường của anh em chiến sĩ còn có công rất lớn của Đại tướng khi kịp thời chỉ đạo và sát sao anh em. Kể cả sau này, khi đất nước đã thống nhất một dải, chiến tranh đã lùi xa, tôi vẫn thường xuyên đến thăm nhà Đại tướng. Trong những cuộc gặp gỡ ngắn ngủi ấy, chúng tôi vẫn được Người Anh Cả của Quân đội nhân dân Việt Nam nắm tay, chân tình dặn dò phải thường xuyên quan tâm đến đời sống của anh em cấp dưới, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước giao.
Kỷ niệm 110 năm ngày sinh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, chúng ta tự hào đứng trong đội ngũ cán bộ của lực lượng vũ trang nhân dân, mà trong đó có Tổng tư lệnh đầu tiên Quân đội ta, Người Anh Cả của Quân đội nhân dân Việt Nam, vị tướng thiên tài, một nhà lãnh đạo quân sự, chính trị tài ba, mẫu mực, phẩm chất trong sáng của người cộng sản. Là người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ông luôn nêu cao tấm gương sáng về lòng trung thành vô hạn đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, về lòng yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, kiên định đường lối cách mạng, tinh thần cách mạng triệt để. Ông là người suốt đời vì nước, vì dân, không mảy may có chút suy nghĩ nào khác, là đạo đức cao cả nhất của người cách mạng./.
