Nhớ lại thời điểm bắt đầu, ông Hà Cầm Hồng – Chủ tịch UBND huyện Tuần Giáo – chia sẻ, những ngày đầu triển khai chương trình là giai đoạn gian nan nhất. Xuất phát điểm thấp, hạ tầng thiếu đồng bộ, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, sản xuất nông nghiệp manh mún, lạc hậu. Đến năm 2020, toàn huyện vẫn còn gần 50% hộ nghèo và cận nghèo; trong đó, nhiều hộ dễ tái nghèo do thu nhập bấp bênh, thiếu tính bền vững. Đứng trước thực trạng đó, Tuần Giáo đã xây dựng một lộ trình bài bản, kiên trì, đồng thời xác định rõ tư tưởng xuyên suốt: Lấy người dân làm trung tâm, là chủ thể của mọi thay đổi.
Từ việc tuyên truyền nâng cao nhận thức, giúp người dân hiểu rõ vai trò của mình trong chương trình, Tuần Giáo từng bước chuyển đổi cách làm, khơi dậy tinh thần chủ động và nội lực từ cơ sở. Phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng thụ” được cụ thể hóa thành hành động thực tiễn ở từng xã. Không trông chờ, ỷ lại, người dân các địa phương bắt đầu tự mình góp công, góp của, hiến đất, cùng chính quyền cải thiện hạ tầng, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Tại xã Chiềng Sinh, phong trào “Góp sức cho các con đường nhân ái” ra đời từ năm 2019, được người dân hưởng ứng rộng rãi. Những tuyến đường đất lầy lội mùa mưa dần được thay thế bằng 12 tuyến bê tông nội bản vững chắc. Riêng trong hai năm 2023–2024, người dân đã hiến gần 1.000m² đất, đóng góp hơn 5.300 ngày công và 240 triệu đồng. Thành công này tiếp tục lan tỏa khi xã triển khai mô hình xã hội hóa chiếu sáng nông thôn. Từ 5km đèn năng lượng mặt trời ban đầu vào năm 2022, đến nay hệ thống chiếu sáng đã phủ khắp các tuyến đường liên bản, liên xã, góp phần đảm bảo an ninh, nâng cao chất lượng sống cho người dân vùng cao.
Tại Quài Nưa, mục tiêu nông thôn mới gắn với phát triển sinh kế. Người dân tích cực chuyển đổi cây trồng, thay thế các loại cây lương thực kém hiệu quả bằng các cây công nghiệp như cà phê, mắc-ca. Nhờ áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, mô hình hợp tác xã và liên kết sản xuất được hình thành. Đến nay, toàn xã có gần 1.200ha mắc-ca, ba hợp tác xã nông nghiệp và một mô hình liên kết sản xuất – chế biến – tiêu thụ, giúp thu nhập bình quân của người dân đạt 49 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo giảm xuống còn hơn 19%.
Không chỉ là những con số, thành quả lớn nhất mà chương trình nông thôn mới đem lại cho Tuần Giáo là sự thay đổi trong tư duy, nhận thức và cách làm của người dân. Chính sự đồng thuận, đoàn kết và khát vọng vươn lên đã giúp ba xã Quài Cang, Quài Nưa và Chiềng Sinh bứt phá mạnh mẽ, trở thành hình mẫu để các địa phương khác học tập, noi theo.
Theo chủ trương của tỉnh, trong thời gian tới, Tuần Giáo sẽ thực hiện sắp xếp lại các đơn vị hành chính. Cụ thể, hai xã Quài Cang và Quài Nưa cùng thị trấn Tuần Giáo sẽ hợp nhất thành xã Tuần Giáo mới; xã Quài Tở sáp nhập với Tỏa Tình và Tênh Phông thành xã Quài Tở mới; xã Chiềng Sinh sẽ sáp nhập với ba xã Nà Sáy, Mường Thín và Mường Khong thành xã Chiềng Sinh mới. Dù địa giới có thay đổi, nhưng những kinh nghiệm quý báu từ hành trình xây dựng nông thôn mới tại ba xã điển hình sẽ là nền tảng vững chắc, tiếp tục lan tỏa và phát huy hiệu quả trong giai đoạn tiếp theo.
Chủ tịch UBND huyện Hà Cầm Hồng khẳng định: “Muốn xây dựng nông thôn mới thành công, phải bắt đầu từ dân và vì dân. Khi người dân đồng lòng, tin tưởng và cùng làm, thì dù xuất phát điểm có thấp đến đâu, chúng ta vẫn có thể đi đến đích. Và chính sức mạnh lòng dân là chìa khóa để Tuần Giáo phát triển bền vững, vững bước trên hành trình đổi mới, đi lên.”./.
