Điểm thi tốt nghiệp cao vẫn trượt nguyện vọng 1
Từng là yếu tố chính trong việc xét tuyển vào đại học, điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông giờ đây không còn giữ vai trò quyết định như trước. Những thí sinh đạt điểm 27-28 cho ba môn thi, dù có học lực tốt, vẫn không thể chắc chắn trúng tuyển vào nguyện vọng đầu tiên. Nguyên nhân chủ yếu là do sự gia tăng của các phương thức xét tuyển khác như xét học bạ, kỳ thi riêng, và các tiêu chí phụ như chứng chỉ quốc tế, hoạt động ngoại khóa, hoặc kỹ năng mềm.
Tại Trường Đại học Ngoại thương, ví dụ điển hình là để xét tuyển vào những ngành học "hot", thí sinh không chỉ cần điểm thi tốt nghiệp cao mà còn phải đáp ứng các tiêu chí như chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế và thành tích ngoại khóa xuất sắc. Do đó, nhiều thí sinh chỉ dựa vào điểm thi tốt nghiệp, dù đạt điểm cao, vẫn có thể không trúng tuyển vì thiếu các yếu tố bổ trợ này.
Sự mất cân bằng trong phân bổ chỉ tiêu
Một vấn đề quan trọng khác là sự mất cân bằng trong việc phân bổ chỉ tiêu giữa các phương thức xét tuyển. Khi các trường đại học ưu tiên chỉ tiêu cho các phương thức khác, thí sinh sử dụng điểm thi tốt nghiệp buộc phải cạnh tranh trong một môi trường khắc nghiệt hơn với số lượng chỉ tiêu ít ỏi. Điều này dẫn đến tình trạng không công bằng khi cơ hội không được chia đều cho tất cả thí sinh, đặc biệt là những em đến từ vùng nông thôn hoặc các khu vực có điều kiện kinh tế khó khăn.
Các trường đại học hiện nay có xu hướng dành ít hơn 30% tổng chỉ tiêu cho phương thức xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp, trong khi phần còn lại dành cho các phương thức khác. Điều này tạo ra một vòng lặp bất lợi, khi các trường tiếp tục giảm chỉ tiêu cho xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp trong những năm tiếp theo, khiến những thí sinh ở các khu vực điều kiện hạn chế càng gặp khó khăn trong việc vào đại học.
Để khắc phục tình trạng mất cân bằng và đảm bảo tính công bằng trong hệ thống tuyển sinh, các trường đại học nên xem xét kỹ lưỡng việc phân bổ chỉ tiêu giữa các phương thức xét tuyển, đảm bảo rằng không có phương thức nào bị thiệt thòi. Đồng thời, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng nên đưa thêm những quy định rõ ràng và minh bạch về cách thức xét tuyển, đặc biệt là trong việc tổ chức các kỳ thi riêng hoặc xét tuyển dựa trên các tiêu chí ngoài điểm thi tốt nghiệp. Bởi mọi thí sinh, dù sử dụng bất kỳ phương thức xét tuyển nào, đều cần được đảm bảo có cơ hội công bằng để trúng tuyển vào các trường đại học, qua đó nâng cao chất lượng đầu vào và uy tín của nền giáo dục.
