Lễ khai mạc Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc – Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2025 mở ra bằng phóng sự đặc biệt về thiệt hại tang thương ở miền Trung – Tây Nguyên: 102 người chết và mất tích; hơn 1.200 ngôi nhà bị sập và hư hỏng; hơn 82 nghìn héc-ta lúa, hoa màu bị cuốn trôi; thiệt hại kinh tế ước tính trên 13.000 tỷ đồng. Những con số nhói buốt và phía sau con số ấy là những phận người, những ngôi làng còn ngập trong bùn đất, nước mắt.
Trong phút lặng thiêng liêng dành cho những nạn nhân thiệt mạng, khu vực lễ hội không còn tiếng xao động. Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu cúi đầu tưởng niệm. Một phút thôi mà như đọng lại cả nỗi đau của dải đất miền Trung dằng dặc bão giông, nơi những mái nhà chưa kịp khô lại, những con đê vẫn còn vết tràn, những cánh đồng chỉ còn lại màu xám tro của phù sa lũ cuốn.
Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính cất lên lời kêu gọi giản dị nhưng lay động: Đồng bào cả nước hãy đoàn kết một lòng, chung sức, đồng cam cộng khổ cùng miền Trung ruột thịt. Đó không chỉ là lời kêu gọi cứu trợ, mà còn là tiếng gọi từ lương tri, từ truyền thống đoàn kết nghìn đời của dân tộc. “Tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, tình đồng chí, nghĩa đồng bào ấm áp, không để ai bị bỏ lại phía sau”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Trong không khí cả nước đang hướng tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV và kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam, lời kêu gọi ấy càng có ý nghĩa đặc biệt. Bởi “đại đoàn kết”, điều tưởng như quen thuộc chỉ bừng sáng nhất trong những lúc khó khăn. Giữa khung cảnh rực rỡ của Ngày hội Di sản văn hóa, vẫn hiện lên hình ảnh rất thật: Hơi ấm của cộng đồng nâng đỡ những nơi đang lạnh lẽo vì thiên tai.
Thủ tướng nhấn mạnh văn hóa chính là “sức mạnh nội sinh”, là nền tảng tinh thần của quốc dân. Những giá trị văn hóa, từ điệu chiêng Mường, câu hát then, vòng xòe hay tiếng cồng nơi đại ngàn, không chỉ là di sản để tự hào, mà còn là chất keo vô hình gắn kết 54 dân tộc anh em thành một khối thống nhất. Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam, theo Thủ tướng, đã thực sự trở thành “ngôi nhà chung”, một biểu tượng sống động của tinh thần đoàn kết, nơi di sản không chỉ được lưu giữ bằng hiện vật mà bằng hơi thở của cộng đồng.
Nhân dịp này, Thủ tướng gửi lời tri ân sâu sắc tới các nghệ nhân, những “báu vật sống” đang ngày đêm gìn giữ hồn cốt văn hóa dân tộc. Nhưng bên cạnh niềm tự hào, Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra những thách thức: Nhiều di sản đang bị đe dọa mai một bởi sức ép thị trường, biến đổi khí hậu, sự xâm nhập của văn hóa ngoại lai. Bảo tồn văn hóa vì thế không chỉ là trách nhiệm lịch sử, mà còn là con đường để dựng xây tương lai bền vững.
Không chỉ dừng ở những thông điệp, chương trình đã trở thành cầu nối của những tấm lòng. Tại lễ khai mạc, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã kêu gọi gây quỹ ủng hộ đồng bào miền Trung – Tây Nguyên với số tiền đạt 540,5 tỷ đồng. Những khoản đóng góp được trao ngay trong đêm như những ngọn lửa được chuyền tay nhau, thắp sáng niềm tin của những người dân đang vùng vẫy giữa biển nước.
Sau phần nghi thức, chương trình nghệ thuật “Đoàn kết một lòng – Hướng về miền Trung” diễn ra như một bản giao hưởng của văn hóa và tình người. Chương I tôn vinh văn hóa Mường âm vang nghìn đời trong tiếng chiêng, tiếng hát. Chương II tiếp nối bằng những giai điệu rực rỡ của ba miền, như nhịp đập chung của một đất nước kiên cường. Trong tiếng trống, tiếng chiêng, trong điệu múa nở từ lòng bàn tay của các nghệ nhân, người ta có thể cảm nhận rõ hơn sự liền mạch của dân tộc, một dòng chảy chưa bao giờ tắt.
Đêm ở Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam dần buông xuống, nhưng ánh đèn của sân khấu vẫn hắt lên những khuôn mặt rạng rỡ. Đâu đó, nhiều người lặng lẽ rút điện thoại, quét mã QR để gửi vài trăm nghìn, vài triệu đồng về miền lũ. Có những món quà không lớn, nhưng đều mang chung một ý nghĩa: Khi Tổ quốc gặp nạn, không một ai đứng ngoài.
Lời kêu gọi của Thủ tướng, giản dị mà thấm thía, đã chạm đến xúc cảm của hàng triệu trái tim. Bởi mỗi người Việt Nam, dù ở miền núi hay đồng bằng, thành phố hay nông thôn, đều hiểu rất rõ rằng chỉ khi đoàn kết một lòng, chúng ta mới vượt qua được những gian nan đang bủa vây đồng bào miền Trung ruột thịt.
Và như thế, giữa lễ hội của văn hóa, một tiếng gọi sâu thẳm đã được đánh thức, tiếng gọi từ lòng dân tộc, nghĩa đồng bào./.
