Lý giải cho đề xuất trên, Bộ LĐTBXH cho biết, theo quy định hiện hành, mức chuẩn để xác định các mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi đối với người có công với cách mạng là 1.624.000 đồng được thực hiện từ ngày 1/7/2019 theo quy định tại Nghị định số 58/2019/NĐ-CP của Chính phủ.
Từ năm 2020, sự bùng phát của đại dịch Covid-19 đã tác động đến nhiều mặt trên các lĩnh vực kinh tế và xã hội của đất nước, thu ngân sách nhà nước gặp nhiều khó khăn, mức lương cơ sở, trợ cấp, phụ cấp ưu đãi người có công chưa được điều chỉnh tăng.
Ngày 24/7/2021, Chính phủ ban hành Nghị định số 75/2021/NĐ-CP nhưng mức chuẩn để xác định các mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi người có công với cách mạng vẫn giữ nguyên là 1.624.000 đồng. Do đó, trên cơ sở quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 - 2025, mức chuẩn hộ nghèo khu vực thành thị là 2 triệu đồng/người/tháng, Bộ LĐTBXH đề xuất tăng mức hưởng trợ cấp, phụ cấp và các chế độ ưu đãi người có công với cách mạng, với hai phương án:
Phương án 1: Điều chỉnh tăng mức chuẩn trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng từ 1.624.000 đồng lên thành 2.055.000 đồng (cao hơn mức chuẩn nghèo thành thị 55.000 đồng, tương ứng với tỷ lệ tăng là 26,54%).
Phương án 2: Điều chỉnh tăng mức chuẩn trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng từ 1.624.000 đồng lên thành 2.111.000 đồng (cao hơn mức chuẩn nghèo thành thị 111.000 đồng, tương ứng với tỷ lệ tăng là 29,99%).
Trên cơ sở mức chuẩn được quy định tại Nghị định sửa đổi, bổ sung, các mức hưởng trợ cấp, phụ cấp ưu đãi hằng tháng, hằng năm, một lần được điều chỉnh tăng theo mức chuẩn và được thực hiện kể từ ngày 01/7/2023. Riêng đối với mức chi chế độ điều dưỡng, Bộ LĐTBXH đề xuất thời điểm điều chỉnh tăng theo mức chuẩn kể từ ngày 01/01/2024 để đảm bảo các đối tượng hưởng chế độ điều dưỡng trong năm 2023 được thực hiện thống nhất cùng một mức chi tính theo mức chuẩn quy định tại Nghị định số 75/2021/NĐ-CP ngày 24/7/2021.
Bộ LĐTBXH cũng đề xuất, các chế độ trợ cấp, phụ cấp ưu đãi hằng tháng với người có công và thân nhân (người có công với cách mạng) áp dụng theo chuẩn mới kể trên, sẽ tính từ kỳ chi trả từ ngày 1/7 tới. Riêng việc điều chỉnh chi phí điều dưỡng phục hồi sức khỏe người có công áp dụng từ ngày 1/1/2024.
Dự thảo đưa ra mức điều chỉnh cách tính chi phí quà tặng cho người có công đang điều dưỡng phục hồi sức khoẻ tập trung. Cụ thể, mức chi quà theo đề xuất mới tối đa bằng 20% mức chi điều dưỡng cho người có công, thay vì quy định bằng 1,8 lần mức chuẩn theo quy định hiện hành.
Bộ LĐTBXH quy định rõ hơn trong việc đặt hàng, các đơn vị được tham gia thực hiện cung cấp dịch vụ giám định ADN để xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Trong đó, có mở ra cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế được tham gia cung cấp dịch vụ này.
Dự thảo cũng đề xuất tăng mức chi quà của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, lãnh đạo bộ ngành trung ương tặng gia đình, cá nhân người có công; trong đó quà bằng tiền mặt tăng từ 500 nghìn đồng/người (hoặc gia đình) lên 1 triệu đồng/người (hoặc gia đình); quà bằng hiện vật tăng từ 150 nghìn đồng/người (hoặc gia đình) lên 250 nghìn đồng/người.
