Chuyển đổi số trong giảm nghèo: Từ công cụ hỗ trợ đến động lực phát triển

Trong nhiều năm, công tác giảm nghèo chủ yếu được nhìn nhận dưới góc độ an sinh xã hội, tập trung vào hỗ trợ trực tiếp nhằm cải thiện điều kiện sống cho các nhóm yếu thế. Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi số và kinh tế số phát triển mạnh mẽ, cách tiếp cận này đang đứng trước yêu cầu đổi mới, theo hướng bền vững hơn, chủ động hơn và gắn chặt với năng lực tự vươn lên của người dân.

Chuyển đổi số vì vậy không chỉ là một giải pháp kỹ thuật, mà đang dần trở thành một yếu tố mang tính cấu trúc trong chính sách giảm nghèo. Thông qua công nghệ, quá trình triển khai chính sách có điều kiện được tổ chức lại theo hướng minh bạch, linh hoạt và sát thực tiễn hơn. Việc truyền tải thông tin, hướng dẫn thực hiện và tiếp cận dịch vụ không còn phụ thuộc hoàn toàn vào các kênh truyền thống, qua đó mở rộng khả năng tham gia của người dân vào các chương trình phát triển.

Ở chiều ngược lại, công nghệ cũng đặt người nghèo vào một vị thế mới: không chỉ là đối tượng thụ hưởng, mà từng bước trở thành chủ thể tham gia vào các hoạt động kinh tế – xã hội. Khi có khả năng tiếp cận môi trường số, người dân có thêm cơ hội học tập, kết nối và tổ chức sản xuất theo những phương thức phù hợp với bối cảnh phát triển hiện đại. Đây chính là tiền đề để giảm nghèo không dừng lại ở việc cải thiện thu nhập trước mắt, mà hướng tới tạo sinh kế ổn định và lâu dài.

nlntv-thu-hoach-1765621061.jpg
Người nông dân hạnh phúc bên sản phẩm của mình (Ảnh: Văn Cả Quyết)

Từ góc độ quản lý nhà nước, chuyển đổi số góp phần thay đổi cách thức tổ chức và điều hành chính sách giảm nghèo. Việc chuẩn hóa và liên thông dữ liệu giúp nâng cao chất lượng theo dõi, đánh giá, đồng thời hạn chế tình trạng phân tán nguồn lực hoặc trùng lặp trong hỗ trợ. Quan trọng hơn, công nghệ cho phép các cấp quản lý tiếp cận thông tin theo thời gian thực, từ đó đưa ra quyết định điều chỉnh chính sách kịp thời, phù hợp với biến động của đời sống kinh tế – xã hội.

Tuy nhiên, cần nhìn nhận một cách thẳng thắn rằng chuyển đổi số không phải là “đũa thần” cho mọi vấn đề của giảm nghèo. Khoảng cách về kỹ năng số, khả năng tiếp cận hạ tầng và mức độ sẵn sàng của người dân vẫn là những thách thức không nhỏ. Nếu không có chính sách hỗ trợ phù hợp, chuyển đổi số thậm chí có thể làm gia tăng khoảng cách giữa các nhóm xã hội.

Bởi vậy, yếu tố con người cần tiếp tục được đặt ở vị trí trung tâm trong quá trình này. Công nghệ chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi đi cùng với việc nâng cao năng lực tiếp cận của người dân, hoàn thiện thể chế và bảo đảm an sinh xã hội. Giảm nghèo trong bối cảnh chuyển đổi số không chỉ là bài toán của công nghệ, mà là bài toán tổng hợp của quản trị, chính sách và phát triển con người.

Nhìn về dài hạn, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong công tác giảm nghèo cần được xem là một phần của chiến lược phát triển bao trùm. Khi được triển khai đồng bộ, chuyển đổi số không chỉ giúp nâng cao hiệu quả chính sách, mà còn tạo nền tảng để người dân chủ động tham gia vào quá trình phát triển, từng bước thu hẹp khoảng cách và hướng tới một xã hội phát triển hài hòa, bền vững.

Huyền Anh (TH)