Chính phủ vừa ban hành nghị quyết phiên họp Chính phủ tháng 7 về dự án Luật BHXH (sửa đổi), trong đó thống nhất sự cần thiết, mục tiêu và quan điểm sửa luật này.
Đồng ý mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc
Theo Chính phủ, nội dung dự thảo luật cơ bản thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về cải cách, hoàn thiện chính sách BHXH trong điều kiện mới, khắc phục nhiều bất cập, vướng mắc trong thực tiễn thi hành luật.
Để dự luật hoàn thiện hơn, Chính phủ giao Bộ LĐ-TB&XH tiếp thu đầy đủ ý kiến của thành viên Chính phủ hoàn thiện dự luật theo hướng đánh giá đầy đủ cơ sở lý luận và căn cứ để xác định các vấn đề cần kế thừa, các vấn đề cần bổ sung, hoàn thiện hoặc các vấn đề cần bãi bỏ.
Ban soạn thảo cũng cần tổ chức lấy ý kiến các đối tượng tác động, tham vấn chuyên gia, nhà khoa học, tham khảo kinh nghiệm quốc tế; thực hiện phân cấp, phân quyền gắn với hoạt động kiểm tra, giám sát; đa dạng hóa nguồn lực để huy động tổ chức thực hiện luật…
Vấn đề rút BHXH một lần, Chính phủ đánh giá là “khá phức tạp, có ảnh hưởng lớn tới đời sống kinh tế, xã hội” nên có thể đưa ra hai phương án để xin ý kiến Quốc hội. Trong đó, cần thể hiện quan điểm, căn cứ để lựa chọn phương án cụ thể và nghiên cứu quy định các biện pháp thiết thực hỗ trợ, khuyến khích người lao động tự nguyện bảo lưu thời gian tham gia BHXH để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần.
Về chi phí quản lý BHXH cần tổng hợp hai phương án để xin ý kiến Quốc hội. Trong đó, cơ quan soạn thảo cần thể hiện rõ về phương án được lựa chọn, xác định tổng mức chi phí quản lý BHXH cụ thể của mỗi phương án trên cơ sở đánh giá đầy đủ cơ sở lý luận, thực tiễn trong nước và thông lệ quốc tế.
Nghị quyết Chính phủ cũng bày tỏ sự thống nhất việc cần có sự hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước để bổ sung thêm chính sách, tăng thêm quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, thu hút người dân tham gia BHXH. Mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội lâu dài cho người dân, thể hiện chủ trương không hy sinh tiến bộ và công bằng xã hội chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.
Thêm vào đó, Chính phủ cơ bản thống nhất đối với các vấn đề như giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm; giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 80 tuổi xuống 75 tuổi; mở rộng nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc…
800.000 người già được hưởng lợi từ giảm tuổi
Giữa tháng 7, Bộ LĐ-TB&XH trình Chính phủ dự thảo Luật BHXH và đề xuất ba phương án quy định điều kiện nhận BHXH một lần, tăng một phương án so với dự thảo lấy ý kiến trước đó. Cụ thể, phương án 1 là giữ nguyên quy định hiện hành, tức NLĐ tham gia dưới 20 năm BHXH và sau một năm nghỉ việc không tiếp tục đóng BHXH tự nguyện được rút một lần.
Phương án 2 là cho NLĐ rút một lần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đóng vào hai quỹ Hưu trí, Tử tuất. Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để NLĐ tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ BHXH.
Phương án 3 (phương án mới đề xuất) là “không áp dụng quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 77 đối với NLĐ bắt đầu tham gia BHXH từ ngày luật này có hiệu lực thi hành”.
Như vậy, NLĐ đang tham gia BHXH vẫn được rút BHXH một lần. Sau khi Luật BHXH mới có hiệu lực thì những người tham gia BHXH (sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm), không được rút BHXH một lần.
Trường hợp nhận BHXH một lần chỉ còn lại các đối tượng như sau: Người đủ tuổi nghỉ hưu mà chưa đóng BHXH đủ 15 năm; người ra nước ngoài định cư; người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng bao gồm ung thư, bại liệt, xơ gan cổ trướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS; người đang bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng không thuộc trường hợp quy định tại điểm c khoản này theo quy định của Bộ Y tế.
Bộ LĐ-TB&XH cũng đề xuất giảm tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 80 tuổi xuống còn 75 tuổi. Cạnh đó, tăng mức trợ cấp đối tượng này từ 360.000 lên 500.000 đồng/tháng, được cấp thẻ BHYT miễn phí và trợ cấp mai táng 10 triệu đồng khi qua đời.
Theo số liệu từ kết quả điều tra dân số của Tổng cục Thống kê, số người từ 75 tuổi trở lên ở nước ta khoảng 3 triệu người, từ 80 tuổi trở lên khoảng 1,9 triệu người. “Như vậy, theo tính toán, việc giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 80 tuổi xuống còn 75 tuổi sẽ giúp mở rộng đối tượng thụ hưởng thêm khoảng 800.000 người…”- đại diện cơ quan soạn thảo cho hay.
