Nhiều ngành nghề mới được mở
Đại diện trường ĐH Kinh tế TP Hồ Chí Minh cho biết, năm 2023, nhà trường tiếp tục tối ưu hóa với 51 chương trình đào tạo hệ đại học chính quy theo hướng đa ngành, liên ngành và xuyên ngành, có tính xu thế và tiếp cận quốc tế trong lĩnh vực Kinh doanh, Kinh tế, Luật, Quản lý nhà nước, Công nghệ, Thiết kế.
Đặc biệt năm nay, trường ĐH Kinh tế TP Hồ Chí Minh có 5 chương trình hoàn toàn mới gắn liền với kỷ nguyên số, gồm: Công nghệ tài chính (Fintech), Marketing công nghệ (Martech), Kinh doanh số (Digital business), Kỹ sư Robot và Trí tuệ nhân tạo (Robot & AI), Kỹ sư Công nghệ Logistic (Logtech). Đáng chú ý, trong năm 2023, trường sẽ cho ra mắt chương trình song ngành/song bằng tích hợp mới là Kinh tế chính trị - Luật và Quản trị địa phương.
Trong khi đó, theo trường ĐH Công nghệ TP Hồ Chí Minh, trong kỳ tuyển sinh năm 2023, nhà trường dự kiến xét tuyển 9.900 chỉ tiêu trình độ đại học chính quy cho 59 ngành đào tạo theo 4 phương thức xét tuyển độc lập. Thạc sĩ Nguyễn Thị Xuân Dung, Giám đốc Trung tâm Truyền thông trường ĐH Công nghệ TP Hồ Chí Minh cho biết, năm 2023, nhà trường mở thêm 4 ngành học mới, gồm: Công nghệ ô tô điện, Bất động sản, Luật thương mại quốc tế, Quản lý thể dục thể thao với 50 chỉ tiêu mỗi ngành.
“4 ngành học này đều là những ngành có nhu cầu nhân lực cao và phù hợp với xu hướng phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, công nghệ ô tô điện trước là một chuyên ngành của ngành công nghệ kỹ thuật ô tô được tách ra thành một ngành mới độc lập nhằm đón đầu xu hướng phát triển ngày càng mạnh của ô tô điện trong tương lai", bà Nguyễn Thị Xuân Dung nói.
Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh cũng đã đồng ý chủ trương mở nhiều ngành mới bậc đại học ở các trường thành viên. Chẳng hạn như tại trường ĐH Công nghệ thông tin mở ngành học Trí tuệ nhân tạo; trường ĐH Khoa học tự nhiên có thêm ngành học mới là Quản lý tài nguyên và môi trường, thí điểm mở ngành Công nghệ vật lý điện tử và tin học; ngành Đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm, ngành Thú y tại trường ĐH An Giang; giao nhiệm vụ cho Khoa Y triển khai đào tạo ngành Y học cổ truyền và ngành Điều dưỡng.
Các chuyên gia cho rằng, việc các trường ĐH mở thêm ngành học mới là phù hợp với xu thế phát triển của kinh tế - xã hội. Theo ông Trần Anh Tuấn, chuyên gia dự báo nhân lực, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP Hồ Chí Minh, hiện các ngành nghề đang có xu hướng thay đổi của công nghiệp 4.0 và gắn liền với kỷ nguyên số nên sự tương tác về ngành nghề đang rất rộng lớn, sự tích hợp nghề đan xen và mở rộng ra. Thị trường lao động đang vận hành với rất nhiều ngành nghề. Theo đó, hệ thống đào tạo cũng đang hoàn chỉnh các ngành nghề mới theo hướng công nghệ số như: Trí tuệ nhân tạo, Thương mại điện tử, Quan hệ công chúng, Tổ chức sự kiện, Digital marketing… Kể cả những ngành kinh doanh cũng đang có sự tích hợp giữa kinh doanh và công nghệ nên có ngành Quản lý công nghệ, Quản lý kỹ thuật y tế…
“Các ngành nghề đang đan xen tích hợp lại chứ không còn đi riêng biệt như trước đây. Chẳng hạn như trước đây học kinh tế thì chỉ đơn thuần là bán hàng, học kỹ thuật thì sẽ làm việc ở các cơ sở sản xuất, học kiến trúc thì chỉ có vẽ…”, ông Trần Anh Tuấn lý giải.
Làm sao để chọn được ngành nghề phù hợp
Theo ông Trần Anh Tuấn, trong xu thế hội nhập quốc tế thị trường lao động tự do di chuyển, cùng với đó, tiến tới cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nhận thức về ngành nghề của giới trẻ phải có sự thay đổi lớn mới có thể phát triển trong tương lai.
“Chúng ta đừng quá tưởng tượng rằng những ngành này sẽ tạo ra thu nhập, những ngành kia sẽ không tạo ra thu nhập; không nên cho rằng những ngành nghề đó sẽ kiếm được nhiều tiền ở giai đoạn hiện hữu... Bên cạnh đó, khi bước vào thế giới nghề nghiệp thì cũng đừng nghĩ rằng học ĐH sẽ thành công rất cao còn những bậc học khác không thành công. Trong việc làm của thời kỳ kỷ nguyên số, then chốt nổi bật chính là sự phù hợp nghề với chính mình. Mỗi người có một năng lực, sở trường, một điều kiện để bước vào nghề nghiệp và thị trường lao động”, ông Trần Anh Tuấn nói.
Ông Trần Anh Tuấn cho rằng, để chọn được ngành nghề phù hợp, các em phải dựa vào năng lực chính mình. Năng lực đó sẽ được kiểm nghiệm bằng các công cụ trắc nghiệm khoa học; cần bình tĩnh tự đánh giá bản thân để tìm ra được một nhóm ngành nghề phù hợp nhất.
Chuyên gia dự báo nguồn nhân lực nhận định, thị trường lao động phát triển và sẽ thiếu nhiều nguồn lao động chất lượng cao. Các lao động có kỹ năng sẽ thiếu còn các lao động có kỹ năng yếu sẽ vất vả trong thị trường lao động, thậm chí sẽ bị đào thải. Vấn đề đặt ra cho các em là chọn được ngành nghề học và hoàn thiện nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao thì sẽ thành công còn nếu mù mờ cho rằng ngành này hot, trường kia hot thì các em sẽ rất khó phát triển trong thời gian sắp tới. Muốn trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao, dễ dàng có thu nhập cao và bền vững trong thị trường lao động thì người lao động phải có các yếu tố như nghề nghiệp; các kỹ năng, tác phong công nghiệp; công nghệ thông tin và ngoại ngữ.
