Ngày 9/4, với 7 phiếu thuận và 2 phiếu chống, Tòa án Tối cao Mỹ đã ra phán quyết nhằm ngăn chặn tạm thời một lệnh từ tòa án cấp dưới, yêu cầu chính quyền Tổng thống Donald Trump khôi phục việc làm cho hàng nghìn nhân viên thử việc của liên bang bị sa thải. Phán quyết này là một thắng lợi pháp lý bước đầu dành cho chính quyền Tổng thống Trump trong bối cảnh vụ kiện vẫn đang tiếp tục được xem xét.
Phán quyết cho rằng các tổ chức phi lợi nhuận đệ đơn kiện không có đủ tư cách pháp lý để theo đuổi vụ kiện. Theo phán quyết, các cáo buộc do 9 tổ chức này đưa ra là chưa đủ cơ sở theo luật hiện hành để có quyền khởi kiện.
Trước đó, Thẩm phán William Alsup tại bang California đã ban hành lệnh yêu cầu 6 cơ quan liên bang - gồm Bộ Tài chính, Bộ Cựu chiến binh, Bộ Nông nghiệp, Bộ Quốc phòng, Bộ Năng lượng và Bộ Nội vụ - phải tuyển dụng lại khoảng 16.000 nhân viên thử việc bị sa thải. Ông Alsup nhận định lý do “hiệu suất kém” được đưa ra trong các quyết định sa thải là “giả dối” và không thuyết phục.
Hiện Tổng thống Mỹ Donald Trump và tỷ phú Elon Musk đang tiến hành một chiến dịch toàn diện nhằm cắt giảm quy mô đội ngũ lao động chính phủ vốn gồm 2,3 triệu nhân viên. Hiện đã có gần 200.000 nhân viên đã bị sa thải, chấm dứt hợp đồng hoặc chấp nhận nghỉ chế độ.
Các đợt sa thải chủ yếu nhắm vào những người lao động thử việc, những người làm việc chưa đầy một năm cũng ít được đảm bảo công việc hơn so với những nhân viên có thời gian làm việc lâu hơn. Hồi tháng 3, một thẩm phán của Mỹ đã ra phán quyết rằng việc sa thải khoảng 25.000 nhân viên thử việc nhiều khả năng là bất hợp pháp, buộc các cơ quan liên bang phải tiến hành phục hồi công việc cho họ. Trong khi đó, một làn sóng cắt giảm mới nhắm vào các nhân viên chính phủ lại nổi lên và gia tăng sau khi ông Trump ra lệnh cho các cơ quan liên bang đệ trình kế hoạch cắt giảm nhân sự hàng loạt trước ngày 13/3.
Dưới đây là thông tin chi tiết về một số đợt sa thải tại các bộ và cơ quan liên bang Mỹ.
Viện Hòa bình Mỹ (USIP)
Theo các nguồn tin, các nhân viên tại Viện Hòa bình Mỹ đã nhận được thông báo nghỉ việc vào tối 28/3. Tổ chức phi lợi nhuận độc lập được Quốc hội tài trợ này có khoảng 300 nhân viên làm việc tại trụ sở chính ở Washington.
Vụ sa thải hàng loạt xảy ra chưa đầy hai tuần sau khi các nhân viên Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) được tiếp cận trụ sở chính của USIP tại Washington với sự giúp đỡ của cảnh sát, khiến viện này cáo buộc nhóm của Musk chiếm giữ tòa nhà của viện bằng vũ lực.
Viện Bảo tàng và Dịch vụ Thư viện (IMLS)
Theo thông báo của công đoàn, tất cả nhân viên của Viện Bảo tàng và Dịch vụ Thư viện, một cơ quan liên bang với khoảng 75 nhân viên chuyên cung cấp kinh phí cho các thư viện và bảo tàng của Mỹ, đã bị nghỉ việc hành chính hôm 31/3, sau "một cuộc họp ngắn giữa nhân viên DOGE và ban lãnh đạo IMLS" và được yêu cầu nộp lại tất cả các thiết bị của chính phủ
Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh
Trong thông báo ngày 27/3, Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ cho biết sẽ cắt giảm khoảng 10.000 nhân viên toàn thời gian và đóng cửa một nửa số văn phòng khu vực, đánh dấu cuộc cải tổ lớn của bộ này dưới thời Bộ trưởng Robert F. Kennedy Jr. Nhân viên của nhiều cơ quan trực thuộc bộ này đã bắt đầu nhận được thông báo chấm dứt hợp đồng vào ngày 1/4.
Bộ này cho biết đợt cắt giảm việc làm mới nhất, cùng khoảng 10.000 người tự nguyện nghỉ việc gần đây, sẽ làm giảm số lượng nhân viên toàn thời gian tại bộ từ 82.000 người xuống còn 62.000 người.
Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA)
Trong một bài đăng trên LinkedIn, ông Michael Abramowitz, Giám đốc VOA – một kênh truyền thông do chính phủ tài trợ, cho biết hơn 1.300 nhân viên của VOA đã bị cho nghỉ việc hôm 15/3.
Việc cắt giảm này là một phần trong quá trình cắt giảm nhân sự của cơ quan chủ quan là Cơ quan Truyền thông Toàn cầu Mỹ, vốn đã chấm dứt các khoản tài trợ cho các đài châu Âu Tự do và Đài Á Châu Tự do.
Bộ Cựu Chiến binh (VA)
Bộ Cựu chiến binh của Mỹ đang có kế hoạch cắt giảm hơn 80.000 nhân viên. Chánh văn phòng của VA, Christopher Syrek, đã gửi bản ghi nhớ cho các viên chức cấp cao của cơ quan này, trong đó nhấn mạnh rằng mục tiêu cắt giảm là đưa cơ quan trở lại mức biên chế năm 2019 với chỉ dưới 400.000 người, đồng nghĩa với việc phải cắt giảm khoảng 82.000 nhân viên.
Bộ Quốc phòng
Cho đến nay, Lầu Năm Góc đã chấp thuận 21.000 đơn xin nghỉ việc theo chế độ có thỏa thuận, và con số này sẽ còn tăng. Lầu Năm Góc cho biết cũng đã ngừng tuyển dụng và đặt mục tiêu cuối cùng là cắt giảm từ 5%-8% số lao động dân sự gồm 950.000 người hiện nay.
Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID)
Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ, đơn vị giám sát việc cung cấp viện trợ nhân đạo của Mỹ, cho biết tất cả lao động được tuyển dụng trực tiếp, ngoại trừ những người lao động thiết yếu, sẽ bị cho nghỉ việc và 1.600 nhân viên USAID tại Mỹ sẽ bị cắt giảm. Cơ quan này cũng có kế hoạch sa thải hơn 10.000 công dân nước ngoài do USAID tuyển dụng, cũng như các nhà ngoại giao và nhân viên Mỹ được phân công đến các phái bộ của USAID ở nước ngoài.
Sở Thuế vụ Liên bang
Sở Thuế vụ Liên bang Mỹ đang có kế hoạch cắt giảm 20%-25% số nhân viên của mình vào ngày 15/5. Cơ quan này có khoảng 100.000 nhân viên khi Trump nhậm chức, đồng nghĩa là sẽ có tới 25.000 người mất việc, bao gồm khoảng 5.000 nhân viên đã nghỉ theo chế độ có thỏa thuận hồi tháng 2, cùng 7.000 nhân viên thử việc đã bị sa thải, mặc dù phán quyết của tòa án hôm 13/3 có thể dẫn đến việc phục hồi việc làm cho nhân viên thử việc.
Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA)
CIA đã sa thải một loạt những người mới tuyển dụng gần đây trong các đợt cắt giảm mà các sĩ quan tình báo cảnh báo sẽ có nguy cơ gây tổn hại đến an ninh quốc gia Mỹ.
Bộ Tư pháp
Ít nhất 75 luật sư và quan chức FBI của Bộ Tư pháp, vốn là những vẫn giữ vị trí việc làm từ chính quyền này sang chính quyền khác, đã từ chức, bị sa thải hoặc bị mất chức vụ trong những tuần đầu tiên khi chính quyền Trump nhậm chức.
Bộ Nội vụ
Theo các nguồn tin, khoảng 2.300 trong tổng số 70.000 nhân viên của Bộ Nội vụ đã bị sa thải, bao gồm khoảng 800 người thuộc Cục Quản lý Đất đai.
Bộ Nông nghiệp
Bộ Nông nghiệp Mỹ đã sa thải gần 6.000 nhân viên thử việc vào giữa tháng 2, bao gồm 3.400 người tại Cơ quan Lâm nghiệp, tương đương 10% lực lượng lao động của cơ quan này. Những người bị sa thải khác bao gồm công nhân tại Viện Thực phẩm và Nông nghiệp Quốc gia, và Cơ quan Nghiên cứu Kinh tế.
Bộ Ngoại giao
Chính quyền Trump đã yêu cầu các phái bộ ngoại giao của Mỹ trên toàn thế giới chuẩn bị cho việc cắt giảm nhân sự như một phần của cuộc cải tổ nhân viên ngoại giao Mỹ. Trump cho biết ông muốn có đội ngũ nhân viên không do dự trong việc thực hiện các chính sách của mình.
Một số đại sứ quán đã được yêu cầu xem xét việc cắt giảm 10% nhân viên Mỹ cũng như nhân viên địa phương. Hàng chục nhà thầu làm việc tại các cơ quan khác nhau của Bộ Ngoại giao cũng đã bị sa thải
Cục An sinh Xã hội
Cục An sinh Xã hội, cơ quan cung cấp phúc lợi cho hàng chục triệu người già và người khuyết tật, có kế hoạch cắt giảm 7.000 nhân viên, tương đương giảm hơn 12% số lao động xuống còn 50.000 người.
Cục quản lý đại dương và khí quyển quốc gia
Cục quản lý đại dương và khí quyển quốc gia (NOAA), cơ quan cung cấp dự báo thời tiết cho chính phủ Mỹ, đang có kế hoạch sa thải 1.029 nhân viên trong đợt cắt giảm thứ hai của cơ quan này. NOAA trước đó đã cắt giảm 1.300 nhân viên thông qua việc sa thải hàng loạt nhân viên thử việc và nghỉ theo chế độ có thỏa thuận.
Bộ Năng lượng
Bộ Năng lượng cho biết đã sa thải khoảng 700 nhân viên, trong khi có tới 2.000 nhân viên đã được thông báo sẽ bị sa thải. Tổng cộng bộ này có khoảng 14.000 nhân viên và 95.000 nhà thầu.
Cơ quan Bảo vệ Môi trường
Cơ quan Bảo vệ Môi trường, đơn vị thực thi các luật như Đạo luật Không khí Sạch và các dự án bảo vệ môi trường, đã sa thải 388 nhân viên thử việc. Cơ quan này cũng đã cho gần 200 nhân viên làm việc về pháp lý môi trường nghỉ việc.
Cục hàng không liên bang (FAA)
Trên mạng X, Bộ trưởng Giao thông Sean Duffy cho biết FAA đã sa thải hơn 300 nhân viên trong số 45.000 nhân viên của mình, trong bối cảnh nảy sinh những hoài nghi về an toàn giao thông hàng không sau một loạt các vụ tai nạn máy bay gần đây.
Bộ Giáo dục
Ngày 20/3, ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm giải thể Bộ Giáo dục, thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử của mình là đóng cửa cơ quan này, bất chấp việc Quốc hội sẽ cần phải phê duyệt. Trước đó, bộ này hôm 11/3 đã thông báo sẽ cắt giảm gần một nửa số nhân viên của mình. Những đợt sa thải này sẽ khiến cơ quan này còn lại 2.183 nhân viên, giảm mạnh so với con số 4.133 khi ông Trump nhậm chức vào tháng 1
Văn phòng Kiểm toán Tiền tệ
Văn phòng Kiểm toán Tiền tệ, cơ quan chịu trách nhiệm giám sát các ngân hàng quốc gia lớn, đã thông báo với nhân viên rằng họ sẽ sa thải 76 nhân viên thử việc.
Cục bảo vệ tài chính người tiêu dùng (CFPB)
Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng đang phải đối mặt với tương lai bất định khi chính quyền Trump đang cố gắng chống lại lệnh của tòa án ngăn giải thể cơ quan này và chỉ đạo các quan chức cho phép một số công việc được tiếp tục. Rất nhiều người trong số 200 quan chức bị sa thải hồi tháng 2 đã được đề nghị phục chức, song tình trạng của một số chức năng nhiệm vụ chính tại cơ quan này vẫn chưa rõ ràng.
Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp Mỹ (GSA)
Các nhân viên tại GSA đã bắt đầu nhận được thông báo chấm dứt hợp đồng và GSA dự kiến sẽ đóng cửa nhiều văn phòng khu vực. Hôm 28/3, GSA đã gửi cho nhân viên một email thông báo gia hạn thời gian nộp đơn xin nghỉ hưu sớm và nối lại kế hoạch cho nghỉ việc theo thỏa thuận, theo đó sẽ trả lương cho họ đến tháng 9 nếu họ đồng ý nghỉ việc. Việc cắt giảm nhân sự diễn ra trong bối cảnh các nhà lãnh đạo GSA cho biết, tổng chi tiêu dự kiến của cơ quan này sẽ bị cắt giảm khoảng 50%.
Cơ quan An toàn Giao thông Đường bộ Quốc gia
Cơ quan An toàn Giao thông Đường bộ Quốc gia Mỹ đã sa thải 4% nhân viên. Số nhân viên của cơ quan này là khoảng 800 người trước khi cắt giảm việc làm.
Cơ quan Quản lý Doanh nghiệp Nhỏ
Cơ quan Quản lý Doanh nghiệp Nhỏ, cơ quan cung cấp các khoản vay và hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ trên khắp cả nước, ngày 21/3 cho biết sẽ cắt giảm khoảng 2.700 việc làm, tương đương khoảng 40% tổng số nhân viên của mình.
