Ông Peter Navarro được Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm làm cố vấn thương mại vào tháng 12/2024. Chiến lược gia 75 tuổi này hiện có ảnh hưởng mang tính quyết định tới chính sách thương mại hiện tại của Nhà Trắng. Chính ông là người định hình và đệ trình lên Tổng thống Trump những đề xuất về biện pháp thuế quan cứng rắn. Mục đích của các biện pháp này nhằm bảo vệ ngành công nghiệp Mỹ khỏi sự cạnh tranh của nước ngoài, chủ yếu là từ châu Á, "hồi hương" nhiều nhà cung cấp hiện đang có trụ sở ở nước ngoài và cũng góp phần tạo ra việc làm mới.
Từng bị ngồi tù
Peter Navarro sinh năm 1949 tại Cambridge, bang Massachusetts. Ông tốt nghiệp cử nhân Đại học Tufts năm 1972, sau đó tham gia Chương trình Hòa bình (Peace Corps) của Mỹ, làm việc ở Thái Lan trong ba năm.
Sau khi lấy bằng tiến sĩ Harvard, Navarro làm giáo sư danh dự về kinh tế và chính sách công tại Trường kinh doanh Paul Merage, Đại học California, giảng dạy tại đây từ năm 1989.
Từ năm 1992, ông tranh cử 5 lần để tham gia chính trường nhưng đều thất bại, đáng chú ý là cuộc đua vào ghế thị trưởng San Diego và hạ nghị sĩ đại diện bang California. Navarro từng là thành viên đảng Dân chủ, rồi chuyển sang độc lập, sau đó gia nhập đảng Cộng hòa từ năm 2018 đến nay.
Tại nhiệm kỳ đầu, ông Trump đã bổ nhiệm Navarro làm giám đốc của Hội đồng Thương mại Quốc gia Nhà trắng. Trên cương vị này, ông đã giúp sức rất nhiều cho TT Mỹ phát động cuộc chiến thương mại nhằm vào Trung Quốc. Sau khi tỷ phú bất động sản thất bại trong cuộc đua với ông Biden vào năm 2020, Navarro đã tham gia vào các nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử và trở thành mục tiêu của Ủy ban Hạ viện điều tra vụ tấn công vào Điện Capitol.
Navarro từ chối hợp tác với Ủy ban Hạ viện và cuối cùng phải chịu án tù bốn tháng sau khi bị kết án năm 2023 với tội danh coi thường Quốc hội.
Ngay sau khi ra tù vào tháng 7/2024, Navarro đã kịp thời tham dự Đại hội toàn quốc của đảng Cộng hòa Milwaukee, Wisconsin, nơi ông có bài phát biểu đầy nhiệt huyết bày tỏ sự trung thành tuyệt đối với ông Trump. "Họ muốn tôi phản bội ông Donald Trump để tự cứu mình. Tôi đã từ chối làm điều đó và không hối hận", Navarro nói.
Chiến lược gia của Trump
Vào năm 2023, Navarro đã viết một bài dài 30 trang với tựa đề "Lập luận về thương mại công bằng", trong đố đề xuất Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ tiếp theo nên nhắm vào những quốc gia có thâm hụt thương mại cao với Mỹ như Trung Quốc, Ấn Độ, Liên minh châu Âu, Thái Lan, Nhật Ban, Malaysia...
Các kế hoạch và đề xuất của Navarro đã được vào "Dự án 2025" - một tài liệu khoảng 900 trang do viện chính sách Heritage Foundation, trụ sở ở Washington, phụ trách, với sự tham gia của hàng chục tổ chức bảo thủ khác. Tài liệu được coi là "tiệc buffet chính sách" cho chính quyền Trump hoặc bất kỳ tổng thống nào khác thuộc đảng Cộng hòa. Theo đó, Navarro đã phản đối gay gắt hiện trạng "thuế quan không có đi có lại" mà Mỹ đang áp dụng.
Tuy là chiến lược gia của Trump nhưng Navarro cũng không "hòa hợp" với tỷ phú Elon Musk, người được TT Mỹ bổ nhiệm làm cố vấn để tinh giản công việc của các cơ quan liên bang. Ông Musk đặt câu hỏi về "năng lực kinh tế" của cố vấn Navarro và lập trường của ông về thương mại toàn cầu trên mạng xã hội X. Mới đây, ông Musk thậm chí còn lên tiếng ủng hộ việc duy trì tự do thương mại khi phát biểu qua video tại đại hội của đảng dân túy cánh hữu được tổ chức tại Florence, Italy. Trong bài phát biểu của mình, ông Musk nói rằng Mỹ và châu Âu cuối cùng nên hướng tới mục tiêu không áp dụng thuế quan và thành lập một khu vực thương mại tự do, đồng thời hy vọng có mối quan hệ đối tác chặt chẽ giữa Mỹ và châu Âu.
