Khi tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt thì tài nguyên “đổi mới sáng tạo” phải là động lực để phát triển.
Đổi mới sáng tạo đã trở thành chìa khóa thành công, quan trọng nhất trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của hầu hết các quốc gia. Đổi mới sáng tạo là cuộc chơi mà mỗi quốc gia đều mặc định có mình trong đó, mà Việt Nam không phải ngoại lệ. Trong năm mới, năm của đổi mới sáng tạo mạnh mẽ gắn với khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, lòng tự hào dân tộc, ý chí tự cường và phát huy giá trị văn hoá, con người Việt Nam, thực sự trở thành động lực mới cho tăng trưởng và phát triển đất nước nhanh và bền vững. Chính phủ cũng xác định rõ mục tiêu của đổi mới sáng tạo phải góp phần thực hiện đạt được mục tiêu mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đặt ra.
Nền kinh tế việt nam đang hội nhập ngày càng sâu rộng với nền kinh tế thế giới. Việt nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới trong bối cảnh thế giới đang có nhiều chuyển biến khó lường, khó dự báo, sự cạnh tranh lớn cùng các tác động của cách mạng công nghệ lần thứ 4 và các cuộc xung đột vũ trang giữa Nga và Ucraina thì rõ ràng chiến tranh thương mại đã làm cho các quốc gia phải tự tạo ra thế mạnh riêng cho mình đó làm vấn đề hết sức bứt thiết.
Đổi mới sáng tạo luôn gắn liền với chuyển đổi số, tạo ra một quốc gia có tăng trưởng dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong những năm qua các cấp, các ngành và nhiều địa phương đã thúc đẩy đạt được một số thành tựu trong đổi mới sáng tạo và góp phần đưa Việt Nam lên số 44 trong số 132 quốc gia có nền kinh tế đổi mới sáng tạo toàn cầu, tiếp tục giữ vị trí đứng đầu trong số 32 quốc gia có nguồn thu nhập thấp
Từ cuối năm 2022 và đầu năm 2023, nhiều doanh nghiệp đã trình làng các sản phẩm dịch vụ khá mới như vận chuyển, thanh toán điện tử, du lịch trải nghiệm với nhiều hình thức chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo khẳng định vị thế việt nam trong tiến trình hội nhập góp phần phát triển toàn nền kinh tế.
Sức sáng tạo của doanh nghiệp Việt
Trong thời gian vừa qua, Chính phủ đã tham gia và hưởng ứng cuôc cách mạng công nghiệp 4.0 từ rất sớm, đây chính động lực góp phần thúc đẩy cho đổi mới sáng tạo quốc gia, đặc biệt là việc thành lập trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia do Bộ kế hoạch đầu tư chủ trì, đây là một định hướng bức phá, trung tâm này đóng vai trò hỗ trợ cho hầu hết các sở ban ngành địa phương, doanh nghiệp gúp cho họ nhanh chóng tiếp cận các công nghệ hiện đại và chính vì điều này đã giúp cho họ dễ dàng hội nhập và hiểu được đổi mới sáng tạo là gì để thay đổi chiến lược kinh doanh của mình cho phù hợp với việc áp dụng công nghệ hiện đại và công nghệ mới trên thế giới. Chính vì điều này sẽ giúp cho doanh nghiệp từng bước hoàn thiện hơn các sản phẩm và dịch vụ để đưa ra thị trường sản phẩm tốt nhất nhằm phục vụ cho thị trường trong nước và tiến đến xuất khẩu sản phẩm thương hiệu Việt ra nước ngoài mà đó là kết quả ban đầu mà trong thời gian qua chúng ta đã đạt được
Chính phủ cũng xác định rõ mục tiêu đổi mới sáng tạo sẽ là góp phần hoàn thành mục tiêu mà đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 13 đã đặt ra và các nghị quyết, các chương trình hành động của Đảng bộ ngành địa phương các cấp góp phần cho cuộc sống của người dân ngày càng ấm no hạnh phúc, bảo vệ độc lập chủ quyền, bảo vệ lãnh thổ đẩy mạnh hội nhập quốc tế
Doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc đổi mới sáng tạo và góp phần phát triển kinh tế đất nước
Doanh nghiệp là thành phần nóng cốt đóng góp cho sự phát triển kinh tế đất nước, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã làm cho DN thay đổi tư duy, phương thức sản xuất và tổ chức lại qui trình, chuỗi sản xuất của DN . Việc tổ chức lại phương thức sản xuất đã mang lại giá trị của các tập đoàn, các DN sản xuất từ công nghiệp đến nông nghiệp và nhiều lĩnh vực khác sẽ được mở rộng sản xuất kinh doanh và thị trường
Với nền kinh tế mở như hiện nay và tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và với nền kinh tế non trẻ, đang phát triển của chúng ta vấn đề đầu tư, kinh doanh phải được hỗ trợ một cách tốt nhất để DN có đủ điều kiện phát triển, hội nhập kinh tế trong khu vực và toàn cầu, bên cạnh đó do tác động tiêu cực bởi Covid 19 trên toàn cầu cho đến nay nền kinh tế thế giới nói chung và nền kinh tế Việt Nam có nhiều thay đổi liên quan đến gián đoạn dây chuyền sản xuất, chuỗi cung ứng bị gãy và suy giảm, khả năng tiêu dùng giảm mạnh. Điều này đặt ra thách thức DN phải tổ chức lại toàn bộ qui trình vận hành từ chuỗi cung ứng, đổi phương thức sản xuất, hệ thống kinh doanh sao cho phù hợp với tình hình hiện nay và có thể ứng dụng nhiều công nghệ cao để hoạt động doanh nghiệp ngày càng được cải thiện.
Do vậy DN chính là thành phần nòng cốt để xây dựng và phát triển đất nước, đổi mới sáng tạo cũng chính là kim chỉ nam cho bất kỳ DN nào muốn nâng cao năng lực cạnh tranh, ngoài ra họ phải làm thế nào tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị kinh tế cao hơn đặc biệt làm sao đưa được sản phẩm chất lượng cao ra thị trường Châu Á là bước đầu tiên và mang ra các quốc gia xa hơn để phát triển kinh tế một cách bền vững
Thay đổi tư duy trong hệ sinh thái kinh tế
Để tạo ra hệ sinh thái kinh tế cần thay đổi tư duy và tăng cường kết nối mạng lưới đổi mới quốc gia các nghiệp đoàn, tổ chức chính trị xã hội để đặt hàng và sử dụng các sản phẩm, dịch vụ của các start up, thúc đẩy thị trường đổi mới sáng tạo.
Nói đến đổi mới sáng tạo trong hệ sinh thái là một chuỗi liên kết của nhiều thành phần kinh tế trong xã hội và làm thế nào để hỗ trợ qua lại mang lại lợi ích cho nhau trong hệ sinh thái là rất quan trọng, tuy nhiên trong thời gian vừa qua vấn đề thay đổi tư duy đóng và mở được thể hiện rất tốt vì đã có nhiều hiệp hội doanh nghiệp, các hiệp đoàn và rất nhiều CLB doanh nghiệp đã được ra đời, phát triển và kết nối doanh nhân tuy nhiên đó chưa phải là hoạt động tầm quốc gia vì đa số chỉ hoạt động trong các lĩnh vực nhỏ theo ngành nghề, theo vùng miền và chưa tạo được hệ sinh thái kinh tế đúng nghĩa do vậy cần tạo nên một hệ sinh thái mang tầm quốc gia kết nối tất cả các hiệp hội doanh nghiệp, các hiệp đoàn đang hoạt động trên lãnh thổ Việt nam để giúp cho họ có ý tưởng sản xuất ra các sản phẩm mang tầm quốc gia mang tính bền vững và lâu dài hơn, phải đưa sản phẩm dịch vụ thật sự có chất lượng để phục vụ cho thị trường trong nước và xuất khẩu.
Do vậy, Chính phủ cần đóng vai trò chính trong hoạt động đổi mới sáng tạo, chính sách hỗ trợ về tài chính cho các địa phương để có sự bứt phá, tạo ra một nguồn tín dụng cho vay để đầu tư vào chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo vì hiện nay hệ thống ngân hàng chưa có các sản phẩm cho vay đầu tư vào các sản phẩm phần mềm để đổi chuyển số và đổi mới sáng tạo vì sản phẩm này là tài sản vô hình và có chính sách hướng dẫn khấu hao tài sản khi đầu tư vào các các sản phẩm phần mềm, các giải pháp công nghệ cho các sở ban ngành địa phương và doanh nghiệp trong quá trình thúc đẩy đổi mới sáng tạo quốc gia.
