Phiên họp được thực hiện theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến giữa đầu cầu Trụ sở Chính phủ với 43 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đang có các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải.
Dự phiên họp có Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, Phó trưởng Ban Chỉ đạo Nguyễn Văn Thắng; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn; Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh; các thành viên Ban Chỉ đạo là Bộ trưởng, Thủ trưởng các ngành, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; đại diện các tập đoàn kinh tế Nhà nước; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố; đơn vị tư vấn, nhà thầu, giám sát...
Trong Phiên họp này, Ban Chỉ đạo đã rà soát, đánh giá tình hình thực hiện 31 dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông Vận tải với khoảng 73 dự án thành phần thuộc nhiệm vụ của Ban chỉ đạo gồm các dự án thuộc lĩnh vực đường bộ, đường sắt và hàng không. Trong đó có các dự án đường bộ cao tốc Nam - Bắc, các dự án cao tốc trục Đông - Tây và kết nối 6 vùng kinh tế - xã hội, đường vành đai vùng Thủ đô Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh; dự án đường sắt là dự án đường sắt đô thị Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; dự án hàng không là dự án xây dựng Cảng hàng không Quốc tế Long Thành và dự án xây dựng Nhà ga hành khách T3 – Cảng hàng không Quốc tế Tân Sơn Nhất.
Tại phiên họp, lãnh đạo các bộ ngành, địa phương và các đơn vị thi công đã đề xuất, kiến nghị đến Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ những khó khăn vướng mắt trong quá trình thi công như công tác giải phóng mặt bằng vẫn là điểm nghẽn của các dự án; một số dự án khó khăn về vị trí đổ thải và đất tạm phục vụ thi công; việc chuyển đổi mục đích sử dụng rừng chậm do thủ tục; việc điều chỉnh nguồn vốn một số dự án chậm do liên quan nhiều cơ quan, thủ tục kéo dài; Đặc biệt về nguồn nguyên vật liệu để thi công dự án.
Đại tá Nguyễn Hữu Ngọc Tổng Giám đốc Tổng Công ty Trường Sơn (Binh đoàn 12) đề nghị: “Để triển khai được dự án cao tốc Cần Thơ - Hậu Giang và Hậu Giang - Cà Mau hiện nay, các địa phương đã làm rất tốt, đã bàn giao 90% mặt bằng. Tuy nhiên, dự án này cần 18 triệu khối cát, về phía Trường Sơn đã phối hợp với Ban Mỹ Thuận, Bộ giao thông vận tải làm việc rất nhiều lần với An Giang, Đồng Tháp và Vĩnh Long để giải quyết mỏ cát và cấp theo cơ chế cho nhà thầu, nhưng hiện nay tỉnh An Giang cấp cho 1,1 triệu khối/18 triệu khối, cho nên nếu không có cát thì báo cáo với Thủ tướng Chính phủ là không thể xử lý nền đất yếu được, và chắc chắn điểm găng của dự án Cần Thơ đi Hậu Giang và Hậu Giang đi Cà Mau là không thể hoàn thành được, đề nghị Thủ tướng giao cho An Giang 6,5 triệu, Đồng Tháp 6,5 triệu và Vĩnh Long 5 triệu, đề nghị Thủ tướng chỉ đạo 3 địa phương ngày sớm cấp cát cho các đơn vị thi công.”
Ông Nguyễn Viết Hải, Tập đoàn Sơn Hải cho rằng, riêng giai đoạn 2 này, ông có hai đề xuất, thứ nhất theo thiết kế bãi thải phải có quy hoạch riêng và nhà thầu từ đền bù giải phóng mặt bằng ở đây, về thực chất đối với đường giao thông này là bãi thải đất không thích hợp, đất màu, đất trồng cây nông nghiệp rất là tốt, đề nghị sau khi bốc mỏ đi rồi thì phải phục hồi môi trường chứ không cần thiết kế một cái bãi thải, vừa tốn kém diện tích của dân, vừa tốn kém lãng phí.
Sau khi nghe các ý kiến phát biểu, kết luận Phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo khẳng định, đầu tư công là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, trong đó có các công trình, dự án giao thông. Các công trình này thực hiện đa mục tiêu: mục tiêu về giải ngân vốn đầu tư công; thực hiện chống lãng phí, tiêu cực, nhất là trong dàn trải, huy động nguồn lực; góp phần đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, tạo công ăn, việc làm, sinh kế cho người dân, nhất là vùng dự án đi qua; tạo không gian phát triển mới.
Thời gian qua, các bộ, ngành, địa phương đã có nhiều nỗ lực và đạt kết quả quan trọng trong thực hiện các dự án. Tuy nhiên, nhiều công trình, dự án vẫn chậm tiến độ, nhất là đối với dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành. Do đó, Thủ tướng đề nghị các thành viên Ban Chỉ đạo, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương đã quyết tâm rồi, cần quyết tâm cao hơn nữa; đã cố gắng rồi, cố gắng hơn nữa; đã nỗ lực rồi, nỗ lực hiều hơn nữa để hoàn thành mục tiêu đề ra.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, hiện nay thời tiết đang rất thuận lợi cho thi công xây dựng, do vậy các bộ, ngành, địa phương cần tích cực vào cuộc, có trách nhiệm trong tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc; giảm bớt các thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian triển khai các nhiệm vụ; thúc đẩy thi công đồng loạt các dự án từ Bắc tới Nam để biến Nghị quyết của Đảng vào cuộc sống; biến chủ trương, chính sách thành kết quả cân đo đong đếm được.
Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu Bộ Giao thông vận tải phối hợp các bộ, ngành, địa phương khẩn trương xử lý, giải quyết về thủ tục các dự án; tổng hợp các vường mắc liên quan đến chuyển đổi đất lúa, đất rừng, cơ chế, chính sách và các ưu đãi để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét; thực hiện đa dạng hóa các nguồn vốn để đầu tư các công trình, dự án quan trọng quốc gia, nhất là các nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước, nguồn vốn theo hình thức công tư; xử lý vấn đề nguyên vật liệu xây dựng theo các chỉ đạo trước đây, phải căt giảm tối đa thủ tục hành chính; tránh đùn đẩy trách nhiệm; tránh tiêu cực, lãng phí, tham nhũng.
Người đứng đầu Chính phủ giao các nhiệm vụ đối với từng nhóm dự án cụ thể để các bộ, ngành, địa phương, đơn vị căn cứ thực hiện trong thời gian tới. Theo đó, đối với nhóm dự án chưa duyệt Dự án đầu tư, Thủ tướng yêu cầu Bộ Giao thông vận tải và các địa phương khẩn trương hoàn thiện thủ tục chuẩn bị đầu tư các dự án đã được giao. Riêng dự án cao tốc Ninh Bình - Nam Định - Thái Bình, xem xét lại mức đầu tư.
Đối với nhóm dự án đã duyệt Dự án đầu tư (Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng; Biên Hòa - Vũng Tàu, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột), Thủ tướng chỉ đạo các địa phương khẩn trương thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và hoàn thiện các thủ tục theo quy định để khởi công trước ngày 30/6/2023.
Đối với nhóm dự án đang thi công, trong đó 03 dự án cao tốc dự kiến hoàn thành đưa vào khai thác dịp 30/4/2023 (gồm: Mai Sơn – Quốc lộ 45; Dầu Giây - Phan Thiết; Phan Thiết - Vĩnh Hảo), Bộ Giao thông vận tải phải quyết liệt chỉ đạo các nhà thầu thi công “3 ca, 4 kíp”, tăng cường trang thiết bị nhân lực để kịp đưa vào khai thác sử dụng đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng kỹ - mỹ thuật, an toàn lao động, đảm bảo môi trường.
Về dự án cảng hàng không Quốc tế Long Thành, Thủ tướng yêu cầu các Bộ,h cơ quan, Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo đẩy nhanh thi công các dự án bảo đảm chất lượng. Đặc biệt, tổ chức đấu thầu công khai, minh bạch để chọn được nhà thầu có năng lực thực sự thực hiện dự án.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải quyết liệt chỉ đạo các nhà thầu thi công các công trình, dự án; phối hợp và hướng dẫn các địa phương triển khai các công việc để khởi công 03 cao tốc trục ngang và 02 đường vành đai trước ngày 30/6/2023; tháo gỡ các điểm nghẽn về giải phóng mặt bằng, nguồn vật liệu xây dựng nhằm đáp ứng tiến độ thi công. Cùng với đó, Bộ khẩn trương xem xét, giao chủ đầu tư dự án đầu tư mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành đảm bảo tiến độ hoàn thành đồng thời với dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành giai đoạn 1.
Bộ Giao thông phải chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các địa phương có liên quan khẩn trương tổng hợp trình Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét điều chỉnh diện tích đất rừng, đất lúa thuộc Dự án cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 theo quy định.
Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư đẩy nhanh tiến độ thẩm định điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đường sắt đô thị Bến Thành - Tham Lương; thẩm định điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án đường bộ cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ; xem xét đề xuất, bổ sung, thực hiện thủ tục giao vốn cho các dự án đường bộ cao tốc.
Bộ Tài chính trao đổi với các đối tác, nhà tài trợ, phối hợp các cơ quan liên quan để trao đổi và Hiệp định vay cho khoản vay lần 4 dự án đường sắt đô thị Bến Thành - Suối Tiên. Bộ Xây dựng sớm có ý kiến thẩm định của cơ quan chuyên môn về xây dựng cho các dự án thành phần thuộc dự án Vành đai 4 Hà Nội, phối hợp với Bộ Giao thông vận tải trong việc kiểm tra các điều kiện nghiệm thu, bàn giao đưa 03 dự án thành phần cao tốc vào sử dụng; kiểm tra, giám sát, đôn đốc các địa phương trong công tác công bố giá vật liệu xây dựng, chỉ số giá xây dựng.
Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn Bộ Giao thông vận tải tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn của các địa phương trong công tác khai thác vật liệu xây dựng, kịp thời hướng dẫn thủ tục khai thác mỏ vật liệu xây dựng và bãi đổ thải, đáp ứng tiến độ các dự án; hướng dẫn các địa phương việc đền bù, hỗ trợ các khu đất, công trình bị ảnh hưởng nằm ngoài phạm vi giải phóng mặt bằng.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nghiên cứu rà soát các quy định về chuyển mục đích sử dụng rừng, bảo đảm rút ngắn thời gian triển khai, đặc biệt là các dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia. Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại Doanh nghiệp chỉ đạo tổ chức đấu thầu thành công, lựa chọn nhà thầu phải đáp ứng năng lực, kinh nghiệm thực hiện các gói thầu các cảng hàng không.
Người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo UBND các tỉnh Hòa Bình, Tuyên Quang và Sơn La rà soát lại quy mô đầu tư các dự án đường bộ cao tốc để kịp thời có các đề xuất điều chỉnh; UBND tỉnh Hưng Yên và Bắc Ninh khẩn trương hoàn thành các thủ tục để phê duyệt dự án đầu tư các dự án thành phần được giao làm cơ quan chủ quản; UBND thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội, Bến Thành - Suối Tiên để sớm đưa vào khai thác các đoạn đủ điều kiện.
Đối với 14 tỉnh, thành phố là cơ quan chủ quản 03 cao tốc Đông-Tây và 02 đường vành đai, Thủ tướng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ triển khai để khởi công các dự án trước ngày 30/6/2023.
Thủ tướng Chinh phủ cũng chỉ đạo các tỉnh, thành phố (Khánh Hòa, Đắk Lắk, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Cần Thơ, An Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng là cơ quan chủ quản 03 cao tốc trục ngang) khẩn trương triển khai các thủ tục, báo cáo cấp có thẩm quyền phân bổ nguồn tăng thu, cắt giảm, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2021 để bảo đảm nguồn vốn triển khai các dự án.
Đối với 12 tỉnh, thành phố có dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025 đi qua, tập trung giải quyết các khiếu nại của người dân về giá đền bù, xem xét bố trí tạm cư cho người dân khi chưa hoàn thành khu tái định cư, thực hiện di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật ảnh hưởng đến thi công, phối hợp với các chủ đầu tư ưu tiên triển khai trước các vị trí tiếp cận công trường, các đoạn tuyến phải xử lý nền đất yếu, các vị trí “xôi đỗ”, xen kẹp, các vị trí thi công xây dựng các công trình cầu, hầm; đẩy nhanh các thủ tục cấp mỏ vật liệu xây dựng, bãi đổ thải.
Đáng chú ý, Thủ tướng yêu cầu các tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long sớm tổng hợp khả năng cung cấp vật liệu cát đắp làm cơ sở để Bộ Tài nguyên và Môi trường phân bổ cho các dự án; sớm tổng hợp báo cáo chi tiết các vướng mắc, khó khăn trong công tác khai thác vật liệu xây dựng để Bộ Tài nguyên và Môi trường kịp thời hướng dẫn; chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường công tác quản lý nhà nước về giá vật liệu xây dựng, công bố chỉ số giá xây dựng đầy đủ, kịp thời, chống đầu cơ, găm hàng, nâng giá, ép giá. Thủ tướng nhấn mạnh, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải chịu trách nhiệm xử lý chính, giao mỏ trực tiếp cho các nhà thầu. Riêng ở vùng Đồng bằng Sông Cửu Long, các địa phương chia sẻ khó khăn về vật liệu, cùng thực hiện các dự án vì mục tiêu chung.
Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ phối hợp với Bộ Giao thông vận tải theo dõi, đôn đốc tình hình triển khai các nội dung, công việc, tiến độ được Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban chỉ đạo giao./.
