Chiều 18/12, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 chủ trì Hội nghị sơ kết 1 năm triển khai chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, 5 năm thực hiện chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước, 4 năm triển khai Đề án 06.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã tập trung đánh giá thẳng thắn, khách quan, minh chứng bằng số liệu cụ thể các hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải cách hành chính và Đề án 06 năm 2025 và giai đoạn 2021-2025; làm rõ những kết quả nổi bật, khích lệ cần nhân rộng trong thời gian tới; nhận diện những tồn tại, hạn chế, yếu kém, vướng mắc, rào cản, điểm nghẽn, nhất là về thể chế, cơ chế, chính sách, huy động nguồn lực; chỉ rõ những nội dung còn chậm tiến độ (xác định rõ trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương), đồng thời, xác định nguyên nhân khách quan, chủ quan, rút ra các bài học kinh nghiệm; chia sẻ những kinh nghiệm hay, bài học quý, cách làm sáng tạo trong lãnh đạo, chỉ đạo điều hành, tổ chức thực hiện, công tác phối hợp, huy động nguồn lực; xác định rõ các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm mang tính tăng tốc, bứt phá, xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái; khơi thông những điểm nghẽn còn ách tắc trong tổ chức triển khai thực hiện.
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao các ý kiến và giao Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nội vụ, Bộ Công an phối hợp với Văn phòng Chính phủ tiếp thu, hoàn thiện và trình ban hành Kết luận của Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo của Chính phủ, bảo đảm "6 rõ" để thống nhất triển khai quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới.
Thủ tướng khái quát những kết quả nổi bật đạt được thời gian qua.
Thứ nhất, công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành được triển khai quyết liệt và tổ chức thực hiện đồng bộ với quyết tâm cao, nỗ lực lớn từ Trung ương đến cơ sở.
Trong giai đoạn 2021-2025, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập 03 tổ chức phối hợp liên ngành: Ủy ban quốc gia về Chuyển đổi số; Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ; Tổ công tác triển khai Đề án 06 của Thủ tướng Chính phủ.
Để triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Ban Chỉ đạo của Chính phủ trên cơ sở hợp nhất 03 tổ chức phối hợp liên ngành nêu trên; đồng thời thành lập 3 Tổ Công tác và 1 Tổ giúp việc.
Trong giai đoạn 2021-2025, Thủ tướng Chính phủ, Lãnh đạo Chính phủ đã ban hành 23 công điện, 18 chỉ thị, 196 thông báo kết luận và văn bản chỉ đạo; tổ chức 31 Phiên họp Ban Chỉ đạo và Hội nghị trực tuyến tới địa phương.
Thứ hai, thể chế, cơ chế, chính sách liên quan đến khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải cách hành chính và Đề án 06 được tập trung sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện, nhằm tháo gỡ "điểm nghẽn", khơi thông nguồn lực cho phát triển.
Giai đoạn 2021-2025, Chính phủ đã trình Quốc hội xem xét, thông qua 28 dự án luật và 1 nghị quyết để tạo đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải cách hành chính và Đề án 06; ban hành 91 nghị định thi hành các luật liên quan.
Đặc biệt, để triển khai vận hành cơ bản thông suốt, hiệu quả chính quyền địa phương 2 cấp, Chính phủ ban hành 30 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền; 14 nghị định về tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế và chế độ, chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức khi sắp xếp bộ máy và 29 nghị định về chế độ công vụ, công chức.
Thứ ba, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số có bước phát triển mạnh mẽ, rộng khắp, lan tỏa tới hầu hết các ngành, lĩnh vực và mọi mặt đời sống.
Trong đó, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo có nhiều chuyển biến tích cực: Hình thành hệ sinh thái "Nhà nước - Nhà trường - Nhà khoa học - Nhà doanh nghiệp"; ban hành Danh mục 11 nhóm công nghệ chiến lược và 35 sản phẩm công nghệ chiến lược, trong đó xác định 6 sản phẩm công nghệ chiến lược ưu tiên triển khai ngay; ra mắt Cổng Sáng kiến khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và sàn giao dịch khoa học công nghệ; chỉ số đổi mới sáng tạo Việt Nam luôn thuộc nhóm 50 nước dẫn đầu (năm 2025 xếp hạng 46/132).
Hạ tầng số đã có bước "nhảy vọt" về năng lực, công nghệ và chất lượng: Phủ sóng 5G đến gần 59% dân số; tốc độ Internet tăng 50 bậc, từ vị trí khoảng 60-70 thế giới năm 2020 vào top 20 thế giới năm 2025; trong năm 2025, vận hành Trung tâm dữ liệu quốc gia số 1, đưa vào khai thác thêm 03 tuyến cáp quang biển và trên đất liền, tăng năng lực kết nối quốc tế lên gấp 02 lần so với cuối năm 2020.
Chính phủ số được đẩy mạnh; dịch vụ công trực tuyến ngày càng được hoàn thiện, chuyển từ bị động sang chủ động phục vụ người dân, doanh nghiệp dựa trên dữ liệu. Đến nay, tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình đạt 36,8%. Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử của Việt Nam năm 2024 xếp hạng 71/193, tăng 15 bậc so với năm 2020.
Kinh tế số có bước phát triển vượt bậc: Số lượng doanh nghiệp công nghệ số tăng nhanh từ 58 nghìn năm 2020 lên khoảng 80 nghìn năm 2025; kim ngạch xuất khẩu sản phẩm công nghệ số năm 2025 ước đạt 172 tỷ USD, tăng gấp hơn 1,7 lần so với năm 2020; quy mô thương mại điện tử năm 2025 ước đạt 36 tỷ USD, gấp 3 lần năm 2020; thanh toán không dùng tiền mặt được phổ cập rộng khắp từ thành thị đến nông thôn; ước giá trị thực hiện năm 2025 gấp 26 lần GDP với hơn 20,2 tỷ giao dịch/năm; công tác quản lý thuế, hóa đơn điện tử được triển khai quyết liệt, hiệu quả, góp phần tăng thu ngân sách Nhà nước. Cuối năm 2025, đã xử lý 8,5 tỷ hóa đơn điện tử (tăng 3,4 lần so với năm 2022).
Thứ tư, triển khai Đề án 06 được thúc đẩy mạnh mẽ, lan tỏa, mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân, doanh nghiệp.
Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phát huy hiệu quả thiết thực (làm sạch 57,9 triệu dữ liệu đất đai, 107 triệu dữ liệu hộ tịch, trên 100 triệu dữ liệu về bảo hiểm, 35,08 triệu bản ghi giấy phép lái xe…).
Nền tảng VNeID là công cụ số phục vụ cho người dân, doanh nghiệp được sử dụng rộng rãi (100% công dân được cấp mã định danh cá nhân; 87 triệu thẻ căn cước công dân gắn chip được cấp; có 67 triệu tài khoản VNeID); nhiều tiện ích phục vụ người dân, doanh nghiệp được tích hợp như tài chính, ngân hàng, giáo dục, y tế...
Thứ năm, nhân lực số phát triển về cả số lượng và chất lượng. Thu hút 40 triệu lượt người tham gia trên các nền tảng đào tạo trực tuyến; trong đó có phong trào Bình dân học vụ số.
Thứ sáu, công tác cải cách hành chính được triển khai quyết liệt, đồng bộ, sâu rộng, gắn kết chặt chẽ với chuyển đổi số và Đề án 06.
Thực hiện đúng chủ trương của Đảng và hoàn thành việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi của cấp dưới và tăng cường giám sát, kiểm tra. Bộ máy Chính phủ còn 14 bộ, 3 cơ quan ngang bộ; chính quyền địa phương 2 cấp hoạt động dần đi vào nền nếp, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt. Công tác cải cách thủ tục hành chính tiếp tục được triển khai quyết liệt; giai đoạn 2021-2025, đã cắt giảm, đơn giản hóa 3.241 thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh.
"Tư duy, nhận thức được nâng lên; hành động quyết tâm, quyết liệt, có trọng tâm trọng điểm hơn; hiệu quả thiết thực cho người dân và doanh nghiệp", Thủ tướng khái quát và thay mặt Chính phủ ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của các bộ, ngành, địa phương; sự chỉ đạo quyết liệt của các thành viên Ban Chỉ đạo; sự đồng lòng, ủng hộ, tham gia tích cực của người dân, doanh nghiệp, đóng góp quan trọng cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải cách hành chính và Đề án 06, góp phần quan trọng vào những thành tựu chung của đất nước.
Bên cạnh đó, Thủ tướng thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, bất cập, những việc cần làm tốt hơn.
Theo đó, nhiều mục tiêu chưa hoàn thành trong giai đoạn 2021-2025 như giá trị tăng thêm của kinh tế số năm 2025 chiếm gần 14% GDP, không đạt mục tiêu đề ra là 20% GDP; nguồn lực tài chính cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số chưa tương xứng với yêu cầu.
Nhiều nhiệm vụ tại các chương trình, kế hoạch, đề án triển khai còn chậm tiến độ, chưa có sự chuyển biến rõ nét. Còn nhiều nghị định hướng dẫn thi hành các luật chậm được ban hành; hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật chưa cập nhật kịp thời với các xu hướng công nghệ mới.
Hạ tầng số chưa đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi thực tiễn (vùng sâu, vùng xa còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận internet ổn định). Triển khai các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành còn chậm.
Cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính còn chậm, mới đạt 18%. Tiến độ số hóa, tái cấu trúc quy trình thủ tục hành chính chưa có nhiều chuyển biến. Tỷ lệ cung cấp dịch vụ công toàn trình còn thấp.
An ninh mạng ở nhiều nơi còn chưa được quan tâm đúng mức và triển khai thiếu quyết liệt; lừa đảo trực tuyến, tấn công mạng, lộ lọt thông tin cá nhân vẫn còn diễn biến rất phức tạp. Nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng được yêu cầu.
Phân tích nguyên nhân của bất cập, hạn chế, Thủ tướng cho rằng ở một số nơi quyết tâm chưa đủ mạnh, hành động chưa đủ quyết liệt; vẫn còn nhiều vướng mắc về pháp lý trong quá trình triển khai thực hiện; công tác tổ chức thực hiện còn lúng túng; kỷ luật, kỷ cương chưa nghiêm; việc xây dựng, chia sẻ và đồng bộ dữ liệu còn hạn chế... và quan trọng nhất là vai trò của người đứng đầu các cơ quan.
"Những nơi nào làm tốt là nhờ sự quan tâm, quyết liệt, sát sao của người đứng đầu và ngược lại", Thủ tướng nhấn mạnh và nêu rõ, các bộ ngành, cơ quan, địa phương nào không hoàn thành nhiệm vụ được giao sẽ kiểm điểm, đánh giá người đứng đầu theo Quy định của Bộ Chính trị.
"Không có con đường nào khác để bắt kịp, tiến cùng và vượt lên"
Thủ tướng nhấn mạnh, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là xu thế tất yếu, đòi hỏi khách quan, sự lựa chọn mang tính chiến lược và ưu tiên hàng đầu trong đầu tư, là động lực phát triển nhanh, bền vững của mỗi quốc gia.
"Chúng ta muốn tăng trưởng kinh tế 2 con số, muốn bộ máy hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, muốn đất nước bắt kịp, tiến cùng và vượt lên, phát triển nhanh và bền vững, trở thành nước phát triển, có thu nhập cao thì không có con đường nào khác là đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi kép (chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số)", Thủ tướng phát biểu.
Thủ tướng nêu rõ quan điểm phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và cải cách hành chính và Đề án 06 phải được triển khai quyết liệt, toàn diện, đồng bộ, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, tạo nhiều đột phá để Việt Nam bắt kịp, tiến cùng và vươn lên so với khu vực, thế giới; đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược số: Đột phá về thể chế số, đột phá về hạ tầng số, đột phá về nhân lực số.
Đồng thời, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và cải cách hành chính và Đề án 06 phải gắn kết chặt chẽ với việc thực hiện cuộc cách mạng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, với phương châm "Bộ máy tinh gọn - Dữ liệu kết nối - Quản trị thông minh", lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể, là động lực, là nguồn lực, "Đảng lãnh đạo, Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công tư đồng hành, đất nước phát triển, nhân dân hạnh phúc".
"Đảng đã lãnh đạo, Chính phủ thống nhất, Quốc hội đồng hành, nhân dân ủng hộ, bạn bè giúp đỡ, thì chỉ bàn làm, không bàn lùi. Thể chế phải thông thoáng, hạ tầng phải thông suốt, quản trị và nhân lực thông minh, nguồn lực phải đủ lớn, ý chí phải đủ mạnh, tổ chức thực hiện phải quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, làm việc nào dứt việc đó", Thủ tướng nói.
Người đứng đầu Chính phủ cũng nhắc lại tinh thần chung là đoàn kết, hợp tác và trao đổi. Theo đó, phải củng cố, phát huy đoàn kết, thống nhất để tạo ra sức mạnh; hợp tác để tạo ra, gia tăng lợi ích của mỗi cơ quan, đơn vị, địa phương và đặc biệt là gia tăng lợi ích cho người dân, hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và Nhà nước; trao đổi để hiểu nhau hơn, tăng cường niềm tin, chia sẻ với nhau nhiều hơn, đi đến nhận thức chung và có hành động chung.
Về chuyển đổi số quốc gia và triển khai Đề án 06, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, địa phương khẩn trương phối hợp với Bộ Công an đăng ký, sử dụng hạ tầng tập trung tại Trung tâm Dữ liệu quốc gia; Bộ Công an có trách nhiệm đề xuất phương án xây dựng các Trung tâm dữ liệu quốc gia mới theo lộ trình.
Đẩy mạnh phát triển hạ tầng viễn thông, phủ sóng 5G băng thông rộng, Internet vệ tinh Starlink và quy hoạch hạ tầng năng điện, năng lượng xanh cho các Trung tâm Dữ liệu. Đẩy mạnh rà soát, phân loại dữ liệu, xây dựng lộ trình hoàn thiện, đưa vào sử dụng ngay các cơ sở dữ liệu, đặc biệt là 12 cơ sở dữ liệu trọng yếu.
Bộ Công an khẩn trương triển khai nền tảng VNeID trở thành nền tảng số quốc gia phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Về dịch vụ công trực tuyến và cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, các bộ, ngành, địa phương rà soát, chuẩn hóa toàn diện quy trình thủ tục hành chính đảm bảo thống nhất trên toàn quốc; triệt để khai thác dữ liệu từ các cơ sở dữ liệu quốc gia để thay thế hồ sơ giấy… Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp các bộ, ngành khẩn trương rà soát, chuẩn hóa quy trình, hồ sơ thủ tục hành chính các cấp, tổng hợp và báo cáo cấp có thẩm quyền.
"Cương quyết cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà, vòng vo, mất thời gian; việc nào ai làm tốt nhất thì giao cho người đó làm; việc nào người dân và doanh nghiệp làm tốt hơn thì để người dân và doanh nghiệp làm", Thủ tướng nhấn mạnh và yêu cầu công khai kết quả, số liệu cắt giảm, cải cách thủ tục hành chính trên các phương tiện thông tin đại chúng, trong đó có Cổng Thông tin điện tử Chính phủ.
Bộ Công an, Bộ Quốc phòng chủ trì bảo đảm an ninh mạng. Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính hướng dẫn, xử lý dứt điểm các vướng mắc, khó khăn về tài chính, kinh phí và phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Về phát triển nguồn nhân lực, các bộ, ngành, địa phương triển khai đào tạo, nâng cao năng lực chuyển đổi số cho cán bộ, công chức, viên chức và người dân, đảm bảo khả năng vận hành, khai thác, sử dụng hiệu quả các nền tảng số. Tiếp tục đẩy mạnh đào tạo trực tuyến trên nền tảng "Bình dân học vụ số"....
Chính phủ cam kết sẽ luôn kiến tạo, đồng hành, dỡ bỏ mọi điểm nghẽn về thể chế, hạ tầng, nhân lực để khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và cải cách hành chính thực sự trở thành động lực, nguồn lực mới, cổ vũ cả dân tộc vững bước tiến lên trong kỷ nguyên mới, Thủ tướng nhấn mạnh.
