Tăng quyền tự chủ cho Đại học Quốc gia: Cơ chế mới, nhiệm vụ mới

Nghị định 201/2025/NĐ-CP vừa được Chính phủ ban hành, quy định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Đại học Quốc gia. Với nhiều nội dung mới, nghị định này trao quyền tự chủ sâu rộng hơn cho Đại học Quốc gia trong các lĩnh vực đào tạo, tài chính, nhân sự, nghiên cứu và hợp tác quốc tế.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 201/2025/NĐ-CP ngày 11/7/2025 quy định chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của đại học quốc gia.

Nghị định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/9/2025, thay thế Nghị định số 186/2013/NĐ-CP ngày 17/11/2013 của Chính phủ về đại học quốc gia.

Có tài khoản riêng và sử dụng con dấu có hình Quốc huy

Nghị định quy định đại học quốc gia là cơ sở giáo dục đại học công lập do Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý, có tư cách pháp nhân, có tài khoản riêng và sử dụng con dấu có hình Quốc huy. Các trường này được trao quyền tự chủ lớn hơn trong đào tạo, nghiên cứu khoa học, tổ chức bộ máy, nhân sự và tài chính.

Đại học Quốc gia có chức năng đào tạo các trình độ của giáo dục đại học, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ đa ngành, đa lĩnh vực chất lượng cao; có một số lĩnh vực đào tạo dẫn đầu trong nước và được xếp hạng cao trên thế giới.

Nghị định cũng quy định chi tiết quyền hạn trong công tác tổ chức nhân sự, công nhận hội đồng Đại học Quốc gia, tuyển dụng giảng viên và chuyên gia quốc tế, cử cán bộ quản lý doanh nghiệp trực thuộc, ban hành chế độ làm việc nhằm thu hút nhân lực chất lượng cao.

nlntv-dh-qg-1752297610.jpg
Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: VNU

Tự chủ trong đào tạo và nghiên cứu khoa học

Về đào tạo, Đại học Quốc gia có quyền xây dựng và triển khai chương trình thực hành, chuyên, đặc biệt, tài năng nhằm đào tạo, bồi dưỡng nhân tài; triển khai các chương trình hợp tác, liên kết quốc tế phù hợp quy định pháp luật.

Trong nghiên cứu khoa học, đại học quốc gia có nhiệm vụ cung cấp luận cứ cho các chính sách phát triển kinh tế - xã hội; tổ chức hoạt động khoa học theo hướng liên ngành; thực hiện các chương trình khoa học cấp quốc gia, bộ; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp.

Chủ động về tài chính và sử dụng nguồn lực

Đại học Quốc gia là đơn vị dự toán cấp I được Thủ tướng Chính phủ giao ngân sách; phân bổ, giao dự toán cho các đơn vị thành viên; chịu trách nhiệm kế toán, quyết toán ngân sách. Trường cũng có quyền phê duyệt phương án tự chủ tài chính của đơn vị trực thuộc và được quy định mức thu học phí theo quy định.

Đồng thời, được quản lý và chia sẻ tài chính, nhân lực, cơ sở vật chất trong toàn hệ thống; huy động nguồn lực xã hội xây dựng đại học quốc gia thành cơ sở định hướng nghiên cứu mang tầm khu vực, quốc tế.

Trách nhiệm giải trình và làm việc trực tiếp với các bộ, địa phương

Đại học Quốc gia có trách nhiệm giải trình với Chính phủ, các bộ ngành, người học và xã hội về hoạt động trong phạm vi chức năng được giao. Trường được làm việc trực tiếp với các bộ, ngành và địa phương để giải quyết các vấn đề liên quan; được Nhà nước ưu tiên đầu tư phát triển để thực hiện nhiệm vụ chiến lược quốc gia và phát triển vùng.

Một số quyền tự chủ mở rộng của đại học quốc gia theo Nghị định 201/2025/NĐ-CP:

Quyết định chương trình đào tạo, hợp tác quốc tế

Tuyển dụng chuyên gia trong và ngoài nước

Tự chủ tài chính và phân bổ ngân sách nội bộ

Chủ trì các chương trình khoa học cấp quốc gia

Làm việc trực tiếp với các bộ, địa phương và báo cáo Thủ tướng khi cần thiết

Huyền Anh