Gia đình ông Chảo A Cấu (thôn Đề Tâu) là một trong những hộ tiên phong. Năm 2020, ông mạnh dạn chuyển đổi 3,5 ha đất nương kém hiệu quả sang trồng 2 ha sả và 1,5 ha mắc-ca theo phương châm “lấy ngắn nuôi dài”. Nhờ sự hướng dẫn của cán bộ nông nghiệp, đến nay toàn bộ diện tích đã cho thu hoạch. Riêng cây sả, gia đình ông đầu tư thêm dây chuyền nhỏ chế biến tinh dầu, mỗi năm thu khoảng 40 triệu đồng. Từ nguồn thu này, ông có vốn chăm sóc vườn mắc-ca, đến năm 2025 đã cho vụ quả bói gần 1 tạ, bán được gần 3 triệu đồng.
Không chỉ ông Cấu, gia đình ông Hạng A Chẩu (thôn Pá Ỏ) cũng chuyển đổi từ trồng ngô sang sa nhân tím và mắc-ca. Hơn 3.000 gốc sa nhân tím hiện mang lại thu nhập gần 40 triệu đồng/năm. Ông Chẩu cho biết: “Trồng sa nhân dưới tán rừng ít tốn công, chi phí thấp, đầu ra ổn định. Năm tới tôi sẽ mở rộng thêm 2.000 gốc sa nhân tím và mắc-ca để tăng thu nhập lâu dài”.
Từ thực tiễn các mô hình, xã Sáng Nhè đã hoạch định giải pháp phát triển kinh tế bền vững dựa trên lợi thế địa phương. Chủ tịch UBND xã Phạm Ngọc Điện thông tin: “Sáng Nhè được thành lập từ việc hợp nhất ba xã khó khăn, nhưng Đại hội Đảng bộ xã lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025–2030 đã thống nhất chủ trương phát triển kinh tế dựa vào chuyển đổi cây trồng. Hiện toàn xã có 365 ha mắc-ca, gần 250 ha cà-phê và khoảng 100 ha cây ăn quả, sa nhân…; mục tiêu đến năm 2030 nâng diện tích mắc-ca và cà-phê lên gần 2.000 ha”.
Để đạt mục tiêu, xã chỉ đạo rà soát, đánh giá toàn bộ diện tích hiện có, xác định tiểu vùng khí hậu – thổ nhưỡng phù hợp cho từng loại cây. Đồng thời phối hợp cơ quan chuyên môn bảo đảm cung ứng giống chất lượng, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh. Xã cũng khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm, xây dựng chuỗi giá trị khép kín từ trồng, thu hoạch đến chế biến.
Bên cạnh đó, xã chủ động kết nối với ngân hàng, tổ chức tín dụng để người dân tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi. Việc trồng xen cây ngắn ngày được khuyến khích nhằm tạo nguồn thu ổn định, hỗ trợ chăm sóc cây trồng dài ngày hiệu quả, bền vững hơn.
Với những bước đi đồng bộ, Sáng Nhè đang dần khẳng định hướng đi đúng trong phát triển kinh tế nông nghiệp, mở ra triển vọng trở thành vùng sản xuất tập trung mắc-ca, cà-phê của tỉnh Điện Biên.
