Cán bộ - Nguồn nhân lực dồi dào, nhưng gây sức ép lớn
Từ ngày 1/7/2025, sau sát nhập Quảng Ngãi ghi nhận khoảng 1.163 cán bộ, công chức, viên chức từ Kon Tum chuyển về làm việc tại trung tâm hành chính mới. Trong đó có khoảng 97 người thuộc diện Ban thường vụ Tỉnh ủy, được ưu tiên bố trí nhà công vụ; phần còn lại được hỗ trợ thuê nhà trọ và đi lại trong 24 tháng đầu. Tổng mức hỗ trợ lên tới 3,6 triệu đồng/người/tháng, 2 triệu thuê nhà và 1,6 triệu đi lại, áp dụng đến 1/7/2027.
Tuy chính sách được xây dựng nhằm giúp cán bộ nhanh ổn định và an tâm công tác, nhưng thực tế cho thấy nhiều người vẫn phải vượt gần 200 km qua tuyến Quốc lộ 24 đầy hiểm trở với 62 km đường cấp 5 miền núi quanh co, tiềm ẩn rủi ro khi mưa. Việc ban bố thời gian hỗ trợ và bố trí chỗ ở rõ ràng tạo điều kiện, song quá trình chuyển đổi môi trường sống, văn hóa và công tác vẫn gắn với áp lực tâm lý, gia đình và chi phí phát sinh.
Giá thuê trọ và mặt bằng kinh doanh tăng vọt – Sức ép lớn với người dân cũ
Sau sát nhập, nhu cầu thuê trọ và thuê mặt bằng tại trung tâm tỉnh Quảng Ngãi tăng đột biến do cán bộ, chuyên gia từ Kon Tum chuyển đến. Dân cư địa phương phản ánh giá thuê phòng trọ tăng từ 20–30% so với trước (tùy khu vực), khiến nhiều người lao động phổ thông, sinh viên, tiểu thương mất khả năng chi trả và bị đẩy ra vùng ven. Cạnh đó, việc tìm được mặt bằng kinh doanh phù hợp, đặc biệt tại các phường trung tâm, trở nên khó khăn hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu nhập mưu sinh.
Bản sắc văn hóa, lợi thế đa thiên dân tộc, thách thức bảo tồn
Tỉnh Kon Tum vốn là nơi hội tụ 43 dân tộc anh em, với kho giá trị văn hóa phong phú như cồng chiêng, múa xoang, nghề dệt thổ cẩm, làng du lịch cộng đồng… Sau sáp nhập, Quảng Ngãi mới trở nên đa dạng nhất cả nước về văn hóa dân tộc. Tuy vậy, vấn đề đặt ra là làm thế nào duy trì, bảo tồn truyền thống, tránh nguy cơ bị pha trộn hoặc lấn át khi một số vùng văn hóa nhỏ bị tập trung theo hành chính mới hoặc không được đầu tư đúng mức.
Du lịch liên vùng – Tiềm năng lớn nếu biết kết nối
Việc kết hợp giữa địa danh du lịch rừng Tây Nguyên (Măng Đen, Chư Mom Ray, các làng du lịch cộng đồng Kon Tum) với du lịch biển đảo Quảng Ngãi (Lý Sơn, Sa Huỳnh, cảng Dung Quất) được đánh giá là cơ hội đột phá cho chiến lược du lịch liên vùng. Nếu được đầu tư bài bản, đây có thể là sản phẩm du lịch kết hợp “rừng – biển – lịch sử” độc đáo, làm tăng lượng khách quốc tế và giá trị thương hiệu du lịch khu vực.
Hạ tầng – Yếu tố quyết định sự chuyển động
Hai tỉnh đã thống nhất thành lập 6 tổ công tác chung đi vào hoạt động từ tháng 4/2025 để phối hợp thực hiện sáp nhập, trong đó chú trọng cả các vấn đề như tổ chức bộ máy, tài chính, chính sách và hạ tầng, đặc biệt là tuyến Quốc lộ 24 và cao tốc Quảng Ngãi – Kon Tum. Việc nâng cấp, đưa tuyến cao tốc vào triển khai sớm sẽ là yếu tố then chốt để giảm chi phí đi lại, tăng khả năng kết nối dân cư, hàng hóa – đặc biệt trong giai đoạn ổn định bộ máy hành chính.
Góc nhìn nhân sinh – Sự tiếp nhận của người dân địa phương
Người dân địa phương ở Quảng Ngãi xem việc sát nhập là cơ hội: mở rộng thị trường lao động, tăng khả năng tiếp cận nguồn lực công và nhân tài. Nhưng bên cạnh đó cũng có băn khoăn về áp lực giá cả, cạnh tranh thuê mặt bằng và cảm giác văn hóa bản địa bị pha loãng dần.
Người dân Kon Tum khi chuyển về Quảng Ngãi phải đối diện với sự thay đổi toàn diện: phong cách sống, không gian sinh hoạt, văn hóa đô thị. Việc thiếu nguồn nhà ở giá rẻ, khó tìm kiếm mặt bằng kinh doanh nhỏ đã trở thành thách thức với nhiều hộ tiểu thương, sinh viên và lao động phổ thông.
Việc sát nhập tỉnh Kon Tum vào Quảng Ngãi mở ra cơ hội lớn: một khu vực phát triển mới mạnh mẽ với tiềm năng du lịch, kinh tế, liên vùng kết nối. Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích từ tinh gọn bộ máy, hợp nhất nguồn lực, tỉnh mới cũng phải đối mặt với thách thức lớn về cân bằng xã hội, chi phí sinh hoạt, phân bổ nguồn lực công và giữ gìn bản sắc văn hóa.
Việc hỗ trợ tạm thời như tiền thuê nhà, bố trí trụ sở công vụ, là bước khởi đầu tích cực; nhưng để triển khai lâu dài, địa phương cần xây dựng kế hoạch ổn định chỗ ở, cung cấp nhà thuê giá rẻ, quy hoạch mặt bằng kinh doanh quản trị giá thuê hợp lý, và đầu tư hạ tầng kỹ thuật xã, phường vùng Kon Tum cũ nhằm đảm bảo an sinh xã hội và phát triển bền vững cho toàn tỉnh Quảng Ngãi mới.
Việc sáp nhập tỉnh Kon Tum vào Quảng Ngãi là bước ngoặt lịch sử, mở ra một giai đoạn phát triển mới nhưng cũng đặt ra nhiều bài toán lớn về con người, hạ tầng, văn hóa và cân bằng xã hội. Để tận dụng tối đa các lợi ích lâu dài, Quảng Ngãi mới cần sớm hoàn thiện quy hoạch, hàng động tức thì và đồng bộ, đặt lợi ích người dân, đặc biệt người dân Kon Tum cũ, vào trọng tâm của quá trình phát triển./.
