Theo quan điểm dân gian nói rằng: “Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng”. Rằm tháng Giêng được xem là thời điểm thích hợp để gia chủ cầu an lành cho cả năm. Vì vậy, hầu hết người dân Việt Nam coi đây là ngày lễ quan trọng đầu tiên trong năm. Mọi người thường chuẩn bị mâm cỗ cúng để cầu may mắn và an lành cho bản thân cùng gia đình.
Vào ngày này, các gia đình Việt đều chuẩn bị mâm cúng tươm tất và chu đáo để dâng lên bàn thờ tổ tiên. Mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng không cần quá cầu kỳ, tùy thuộc vào truyền thống và kinh tế của từng gia đình để chuẩn bị sao cho phù hợp, chú trọng yếu tố thành tâm, nghiêm túc, thể hiện được lòng thành kính của con cháu đối với ông bà, tổ tiên.
Ngày Rằm tháng Giêng còn là ngày vía Phật, việc cúng cỗ chay vào ngày này giúp hạn chế sát sinh vào đầu năm – là một trong năm giới luật của nhà Phật. Ăn chay giúp làm chủ bản thân nhằm hạn chế tối đa các lầm lỗi đáng tiếc.
Ngoài ra, xu hướng ăn chay vì sức khỏe ngày nay. Khi ăn chay đem lại nhiều lợi ích: phòng chống được bệnh tật, giữ gìn vóc dáng, kéo dài tuổi thọ. Còn giúp mọi người được thanh tịnh, an nhiên trong tâm hồn, cơ thể nhẹ nhàng.
Thực đơn cỗ chay cúng Rằm tháng Giêng ngon lạ
Tùy vào điều kiện kinh tế và phong tục của từng vùng miền mà từng gia đình có sự chuẩn bị mâm cỗ chay cho phù hợp. Đối với mâm cỗ chay cúng rằm tháng giêng thì nên có đầy đủ những món ăn chứa 5 loại màu sắc khác nhau tượng trưng cho ngũ hành: Màu đỏ (hành hỏa), màu xanh (hành mộc), màu đen (hành thổ), màu trắng (hành thủy) và màu vàng (hành kim).
Với ý nghĩa này, bạn có thể dễ dàng tham khảo và vận dụng nấu cỗ chay ngon ngay tại nhà cực đơn giản qua thực đơn mâm cỗ chay sau đây:
Xôi gấc: Là món không thể thiếu trong mâm cỗ chay cúng Rằm tháng Giêng bởi màu đỏ rực rỡ lại có nhiều vitamin. Nguyên liệu mà bạn cần chuẩn bị gồm:
- 1 kg gạo nếp
- 1 quả gấc
- 3 thìa cà phê muối (hoặc đường)
Bước đầu tiên, cho gạo vào tô to vo sạch ngâm khoảng 5 tiếng. Sau đó, vớt gạo ra rổ rồi xả lại bằng nước sạch, sóc gạo cho ráo nước. Tiếp đến cho 3 thìa cà phê muối trộn đều với gạo. Gấc bổ làm đôi lấy hết hạt gấc cho trực tiếp vào gạo. Dùng bao tay ni lông đeo vào rồi bóp đều hạt gấc trộn với gạo. Bỏ hạt gấc.
Đun sôi lượng vừa nước rồi cho gạo đã được trộn với thịt gấc vào hấp. Thời gian hấp khoảng 25 – 30 phút thì mở vung trộn rồi cho 4 – 5 thìa dầu ăn vào. Dùng đũa trộn đều rồi tiếp tục hấp khoảng 20 phút nữa là sôi đã chín đều và mềm dẻo.
Nếu gia đình bạn thích ngọt béo có thể cho đường hoặc nước cốt chanh vào xôi. Tắt bếp và cho ra đĩa. Bạn cũng có thể thay thế bằng xôi đậu, xôi ngũ sắc,…
Rau củ xào thập cẩm:
Nguyên liệu chuẩn bị gồm:
- ½ ớt chuông: đỏ, vàng, xanh
- Súp lơ xanh
- 50g nấm rơm
- 1 củ cà rốt
- Gia vị thông thường: muối, đường,...
Sơ chế và rửa sạch các nguyên liệu rồi cắt thành những miếng vừa ăn. Chần sơ cà rốt, súp lơ qua nước sôi khoảng 1 phút. Dầu nóng già thì cho hành vào phi thơm.
Cho rau củ cùng 1 thìa dầu hào, nêm nếm 1 ít gia vị chay cho vừa ăn rồi đảo nhanh tay. Khi rau củ chín thì tắt bếp. Cho ra đĩa và thêm một chút ngò tây trang trí để tạo sự bắt mắt.
Nộm đu đủ chay: một mâm cỗ chay đầy màu sắc thì chắc chắn không thể thiếu món này. Nguyên liệu chuẩn bị gồm có: đu đủ và cà rốt bào sợi. Đậu hủ chiên cắt sợi vừa ăn, dưa leo bỏ ruột cắt thành miếng rồi xóc tí muối, rau răm, đậu phộng, nước tương, ớt. Trộn tất cả các nguyên liệu trên với tương ớt chua ngọt nêm nếm cho vừa ăn. Sau cùng rắc thêm đậu phộng lên đĩa trang trí.
Nem chay rán: Với cách làm rất đơn giản sau: Chỉ cần chuẩn bị những loại rau củ quả gia đình thích ăn như: Cà rốt, khoai tây, nấm,..Trộn đều tất cả rau củ, nêm gia vị và cuốn thành miếng vừa ăn. Sau đó rán lên bằng dầu thực vật. Như vậy là bạn đã có một đĩa nem chay vàng ruộm ăn không ngấy nhìn cực bắt mắt rồi.
Canh nấm củ quả: Ninh củ cải, cà rốt, hành tây (nấu chay thì không cho hành tây), nước ngọt. Sau đó cho nấm vào đun tiếp 10 phút, tiếp đến các loại nhanh chín sau cùng.
Đậu khuôn chiên giòn: Chỉ cần chuẩn bị 3 – 4 lát đậu khuôn ngon. Đun dầu nóng già rồi thả chiên vàng các mặt đậu khuôn.
Việc cầu cúng ngày nay dù nghèo hay giàu, dù mâm cúng tươm tất hay không, chỉ cần người cúng thể hiện lòng thành tâm, tỏ lòng thành kính của mình thì mọi điều cầu mong đều sẽ được chứng giám.
