An và Vi hiện học tại Trường phổ thông dân tộc nội trú Him Lam (TT.Rạch Ròi, H.Châu Thành A, Hậu Giang). Hai bạn nhận thấy nuôi cá thát lát không quá khó nhưng kỳ công và phức tạp ở khâu nhân giống. Nhiều hộ nuôi quy mô nhỏ chọn cách ấp trứng cá nhân tạo trong bồn, vừa tốn nhiều công sức vừa dễ gặp trục trặc khi thời tiết thay đổi. “Với mong muốn khắc phục khó khăn này, chúng em sáng chế ra máy ấp trứng cá thát lát có chức năng lọc nước tuần hoàn tự động, giúp người nuôi giảm giờ công chăm sóc; môi trường nước luôn ở nhiệt độ ổn định để tỷ lệ đậu con bột cao”, An chia sẻ.
Sau giờ học, cả hai thường đến một số trang trại nuôi cá thát lát lớn trong vùng để thực nghiệm, sau đó tìm hiểu thêm kiến thức. Sau gần 6 tháng tìm tòi, đôi bạn mới thiết kế được sản phẩm ưng ý. Song song đó, sự đồng hành của thầy Tôn Phước Nguyên, giáo viên dạy sinh học, đã giúp sản phẩm ngày càng hoàn thiện hơn.
Máy ấp trứng cá thát lát kết nối trực tiếp với nguồn điện, vận hành theo nguyên lý vòng tuần hoàn. Theo đó, quá trình đào thải trứng kém chất lượng sẽ diễn ra liên tục. Trong bình phễu, trứng không đạt tiêu chuẩn sẽ nổi lên, bị đẩy trôi xuống màng lọc. Lúc này, lượng trứng hư hỏng sẽ bị vướng lại, nước thì tiếp tục đi qua hai khoang lọc vi sinh để làm sạch. Sau đó, nước tiếp tục được lưu dẫn đến khoang có gắn bộ phận điều chỉnh tự động nhiệt độ nước thích hợp. Hệ thống nước khi qua xử lý sẽ trở lại làm môi trường sinh trưởng cho trứng cá thát lát trong bình phễu. Quy trình cứ thế lặp lại, thường đến ngày thứ 7 thì trứng bắt đầu nở.
Qua nhiều tháng rút kinh nghiệm, Vi và An khoanh vùng được môi trường thuận lợi cho trứng cá thát lát phát triển tốt là ở nhiệt độ 28 - 290C. Vì vậy, dự phòng cho tình huống mất điện ảnh hưởng đến nhiệt độ nước, hai bạn thiết kế hệ thống pin năng lượng mặt trời tích điện vào bình ắc quy có thể phát trong 1 ngày.
Thiết kế có lắp đặt camera quan sát quy trình hoạt động của máy. Ngoài ra, Vi và An đã hỏi cách vận dụng hệ thống cảm biến, ghi nhận liên tục các chỉ số về nhiệt độ nước, nhiệt độ không khí, độ ẩm… Thông qua wifi, các thông tin này sẽ được cập nhật lên một ứng dụng sẵn có trên điện thoại thông minh.
Giá thành cho một máy ấp trứng cá thát lát trên 3 triệu đồng, công suất ấp 1 kg trứng; các thiết bị có thể tìm mua dễ dàng trên thị trường. Trọng lượng của máy trên 20 kg, có lắp đặt 4 bánh xe nên di chuyển thuận lợi. Qua nhiều lần thử nghiệm, tỷ lệ trứng nở luôn trên 80%. Với tính ứng dụng thực tiễn, sáng kiến của Vi và An là 1 trong 3 mô hình được trao giải nhất cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh Hậu Giang 2021.
