Những sản phẩm chăm sóc sức khỏe giả tràn lan trên thị trường
Theo một báo cáo thống kê cho thấy, năm 2024, tổng doanh số 5 sàn thương mại điện tử lớn đang hoạt động tại Việt Nam đạt 318.900 tỷ đồng. Như vậy, trung bình mỗi ngày người Việt đã chi gần 900 tỷ đồng mua hàng online.
Thực tế cho thấy, xu hướng mua sắm của người tiêu dùng đang ngày càng thay đổi và dịch chuyển từ việc mua tại chỗ sang mua bán online. Các sản phẩm chăm sóc sức khoẻ như thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng… đều được đặt mua trên các sàn TMĐT, nhưng không phải sản phẩm nào cũng rõ nguồn gốc, xuất xứ. Chính điều này đã khiến người tiêu dùng phải đối mặt với nhiều rủi ro, hệ luỵ.
Hiện nay, người mua hàng chủ yếu sẽ dựa vào niềm tin quảng cáo sản phẩm. Thực tế cho thấy nhiều sản phẩm có chất lượng kém nhưng đã thuê các KOL, KOC để quảng bá sản phẩm tạo niềm tin với khách hàng.
Theo Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, tình trạng sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ…vẫn hoạt động công khai ở nhiều nơi, gia tăng trên môi trường thương mại điện tử với quy mô lớn, thời gian dài, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe Nhân dân.
Chỉ trong 4 tháng đầu năm, các đơn vị, địa phương bắt giữ, xử lý hơn 34.000 vụ việc vi phạm, trong đó, điển hình như vụ kẹo rau của Kera, vụ án “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm” xảy ra tại Công ty Cổ phần Dược quốc tế Rance Pharma, Công ty Cổ phần Dược dinh dưỡng Hacofood Group, vụ nhà thuốc Đức Anh (Hà Nội) bán ra thị trường 7 loại thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ…
Theo ông Đỗ Hữu Hưng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam cho biết, tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng và không rõ nguồn gốc tràn lan trên các sàn TMĐT là vấn đề rất đáng lo ngại và cần được siết chặt quản lý trong thời gian tới để bảo vệ người tiêu dùng.
“Thanh lọc” là cần thiết
Trước thực trạng đáng báo động như trên, thị trường TMĐT Việt Nam trong những tháng đầu năm 2025 đang chứng kiến một cuộc “truy quét” để thanh lọc những người bán hàng uy tín. Đặc biệt trong ba lĩnh vực liên quan đến sức khoẻ như mỹ phẩm, thuốc và thực phẩm đã có sự truy quét quyết liệt hơn của các cơ quan chức năng.
Cục Quản lý Dược đã yêu cầu các địa phương đẩy mạnh việc kiểm tra, rà soát hoạt động buôn bán kinh doanh mỹ phẩm trên các sàn TMĐT và nền tảng mạng xã hội như Shopee, TikTok, Facebook, Lazada… Mục tiêu để phát hiện và xử lý kịp thời những gian hàng có dấu hiệu bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.
Những sản phẩm bị thu hồi trong chiến dịch truy quét sẽ bị thu hồi và tiêu hủy. Bên cạnh đó, những trường hợp có dấu hiệu phạm tội sẽ chuyển hồ sơ tới cơ quan điều tra xử lý, tránh để lọt tội phạm.
Bộ Y tế cũng ra văn bản yêu cầu các địa phương mở đợt truy quét diện rộng từ ngày 15/5 - 15/6, nhằm phát hiện và ngăn chặn tội phạm buôn lậu, sản xuất hàng giả, hàng nhái, vi phạm bản quyền sở hữu trí tuệ với mỹ phẩm, thiết bị y tế, thuốc.
Bộ Công thương đề nghị các đơn vị liên quan tập trung kiểm tra, xử lý những trường hợp vi phạm trên môi trường TMĐT, không để xảy ra tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ tràn lan như trước đây. Đồng thời, đẩy mạnh số hoá trong quá trình quản lý, xây dựng hệ thống thu thập, chia sẻ dữ liệu, đảm bảo kết nối với các cơ quan chức năng kịp thời, tránh nguy cơ buôn lậu, gian lận TMĐT.
Chính phủ cũng đã chính thức ban hành dự thảo nghị định sửa đổi quy định về xử phạt vi phạm trong quảng cáo và kinh doanh trên môi trường số với mức xử phạt lên đến 200 triệu đồng. Đây là một trong những động thái ngăn chặn những KOL, KOC nhận quảng cáo tràn lan, không cần biết đến công dụng của sản phẩm.
Trước sự vào cuộc mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước và cơ quan chức năng, hàng loạt doanh nghiệp đã phải chấn chỉnh lại hoạt động và làm ăn kinh doanh thật hơn.
Trước làn sóng siết chặt, nhiều doanh nghiệp nội địa đối diện với áp lực minh bạch, đã phải nhanh chóng tái cấu trúc mô hình kinh doanh và làm "thật" hơn.
Không riêng gì các doanh nghiệp bị xử phạt mà các sàn TMĐT cũng bị liên đới nếu như không rà soát, kiểm tra chặt chẽ, kỹ lưỡng những sản phẩm của các nhà bán hàng.
Tuy nhiên, để đẩy lùi hoàn toàn hàng giả, hàng nhái sẽ cần nhiều thời gian hơn, cũng như sự giúp đỡ, chung tay của các cơ quan chức năng và người tiêu dùng để mang lại một môi trường kinh doanh lành mạnh.
