Tiếp tục Kỳ họp thứ ba, sáng 14-6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.
Thực hiện tốt dân chủ ở cơ sở sẽ tránh được những sai phạm như thời gian vừa qua
Thảo luận tại hội trường về dự án luật này, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn TP Hà Nội) cho rằng, nhìn lại những vụ án tham nhũng trong thời gian vừa qua cho thấy mục đích của dự án luật nhằm nhằm bảo đảm quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân là chính xác.
Tuy nhiên, đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh, nếu chúng ta làm tốt dân chủ ở cơ sở thì đã không xảy ra những vi phạm, phải xử lý như thời gian vừa qua.
“Ví dụ, về vụ Việt Á, nếu như thực hiện dân chủ cơ sở, công khai thông tin là nhà nước phải mua của Việt Á với giá thế nào, và hải quan cũng công khai thông tin mỗi chuyến, mỗi tháng Việt Á đã nhập kit test từ Trung Quốc về bao nhiêu, với giá 0,955 USD/test thì chắc chắn không để các địa phương, CDC các tỉnh phải mua với giá mà Việt Á đã bán. Đồng thời, không xảy ra hàng loạt vi phạm như thời gian vừa qua”, đại biểu lý giải.
"Hoặc quay trở lại vụ việc của Hà Nội, cựu Chủ tịch UBND thành phố mua chế phẩm Redoxy-3C để xử lý ô nhiễm nước. Nếu như công bố công khai cho người dân biết nước hồ này phải xử lý bằng hóa chất này, được mua ở đâu, đơn vị nào cung cấp cho thành phố thì chắc chắn vụ việc không thể kéo dài từ năm 2016 đến 2020 mới phát hiện ra sai phạm", đại biểu lấy dẫn chứng tiếp theo.
Đại biểu Hoàng Văn Cường khái quát rằng, nhìn lại tất cả các vụ án tham nhũng, từ việc đặt máy xét nghiệm trong bệnh viện, mua bán đấu thầu thiết bị y tế, mua bán tài sản công hoặc mua bán của MobiFone (AVG) đều giống nhau ở chỗ là "thực hiện rất đúng các quy trình, có đầy đủ các cơ quan có chức năng định giá tham gia, nhiều người tham gia…", nhưng có điều giống nhau nữa là "không được minh bạch, không được công khai cho người dân biết".
“Vì vậy, người dân chỉ nghe thông tin đồn thổi với nhau, không chính thống. Đến lúc sự việc xảy ra thì đồn thổi đó lại thành sự thật. Điều đó chứng tỏ nếu chúng ta công khai cho người dân biết thì tất cả những vụ này đều được ngăn chặn từ trước", đại biểu nhận định.
Từ phân tích trên, để bảo đảm mục tiêu quyền lực thuộc về nhân dân, đại biểu Hoàng Văn Cường đề xuất chỉ những gì thuộc về bí mật nhà nước, cấm không công khai thì không công khai; còn lại những thông tin liên quan nguồn lực công, liên quan tới người dân thì công khai để người dân được biết.
Về phương thức công khai, đại biểu đề xuất quy định việc người quản lý có trách nhiệm lựa chọn phương thức thông tin để bảo đảm tối thiểu tỷ lệ % người dân biết được thông tin, ví dụ như 50% người dân.
"Quy định phải công khai trên kênh này, kênh kia thì thực tế cho thấy, nhiều đơn vị công khai, nhưng tôi xin hỏi bao nhiêu người biết?", đại biểu thẳng thắn bày tỏ và đề nghị chỉ nên quy định đầu ra tỷ lệ người được biết chứ không nên quy định cụ thể phương thức.
Đề xuất hướng đi mới khi thực hiện dân chủ ở cơ sở thông qua các trang mạng xã hội
Ở góc độ khác, đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai) quan tâm đến 3 đối tượng trong dự thảo luật; đó là tổ trưởng tổ dân phố, Ban công tác Mặt trận và trưởng thôn.
“Đây là những đối tượng “ăn cơm nhà, vác tù và hàng tổng” nhưng nếu theo quy định trong dự thảo thì họ phải thực hiện nhiều nhiệm vụ. Đại biểu đề nghị cần quan tâm hơn nữa đến các đối tượng này để bảo đảm tính khả thi khi thực hiện dân chủ cơ sở…
Đại biểu Trịnh Xuân An cũng đề nghị không quy định mô hình thanh tra nhân dân trong dự thảo luật. Bởi lẽ, theo đại biểu, chế định về thanh tra nhân dân rất hình thức và lâu nay dường như “bỏ quên” chế định này trong Luật Thanh tra.
Mặt khác, đại biểu quan tâm đến thực hiện dân chủ ở cơ sở thông qua các trang mạng xã hội. Theo đại biểu, chúng ta đang thực hiện chuyển đổi số trong thời đại khoa học công nghệ, do vậy cần có một chương riêng về việc thực hiện dân chủ sở thông qua việc áp dụng công nghệ thông tin hoặc mạng xã hội hiện nay.
“Chỉ cần một nhóm thông tin thì đồng chí trưởng thôn có thể ngay lập tức thông báo đến đông đảo người dân của thôn mình”, đại biểu dẫn chứng và nhấn mạnh mặc dù khó nhưng chúng ta cũng nên có hướng để áp dụng công nghệ thông tin trong thực hiện dân chủ ở cơ sở.
