Những vấn đề khó khăn, bất cập của nền kinh tế được Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng thay mặt Chính phủ báo cáo giải trình tại phiên họp sáng 9/5 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Chỉ tiêu tăng trưởng "rất thách thức"
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chỉ ra rất nhiều vấn đề của doanh nghiệp hiện nay, mà đầu tiên là dòng tiền. Việc điều hành tín dụng có vấn đề khi lúc thả ra quá nhanh, lúc siết lại cũng nhanh khiến các doanh nghiệp rất khó khăn.
"Nhiều doanh nghiệp lớn đã phải bán gần hết tài sản, những gì bán được đã bán và bán chỉ 50% giá thực, và người mua là nước ngoài. Đây là câu chuyện chúng tôi đã cảnh báo nhiều lần, rất nguy hiểm", Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh.
Kinh tế khó khăn là vậy, song ông Dũng nêu thực tế tinh thần giải quyết công việc chưa tốt nên rất khó, các thủ tục đầu tư hiện nay hoặc không làm, hoặc mất 2 năm mới giải quyết được một vấn đề, khiến các doanh nghiệp không thể làm gì.
Bên cạnh đó, môi trường đầu tư cũng kém, vấn đề cải cách môi trường đầu tư bị mờ nhạt. "Chúng ta đấu tranh mấy năm nay, thể chế đã cải thiện rất nhiều để giảm điều kiện kinh doanh, nhưng giờ thông qua các văn bản của bộ, ngành, địa phương cho thấy đã phát sinh hàng nghìn thủ tục", ông Dũng cho biết đang rà soát, xem văn bản nào trái quy định, hạn chế của người dân, doanh nghiệp.
Theo ông, đây là những vấn đề làm cản trở, ách tắc hoạt động nền kinh tế hiện nay. Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư khẳng định Chính phủ đã rất nỗ lực với nhiều nghị quyết, chỉ thị, công điện được đưa ra, bước đầu đã có chuyển biến tích cực và từ tháng 4 đã có những dấu hiệu tốt.
Tuy nhiên, ông Dũng lo ngại để mục tiêu tăng trưởng cả năm 6,5% thì các quý còn lại, tăng trưởng phải xấp xỉ 8%. Dù khó khăn, Chính phủ vẫn giữ mục tiêu này để phấn đấu.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, nếu tình hình thế giới, trong nước có chuyển biến tốt vẫn có khả năng đạt được mục tiêu tăng trưởng năm nay, song ông phải thừa nhận "chỉ tiêu này rất thách thức".
Khi địa phương "đứng bóng", không làm gì
Câu chuyện về cán bộ sợ sai, né tránh trách nhiệm, đùn đẩy trách nhiệm một lần nữa được đặt ra khi bàn về vấn đề tăng trưởng kinh tế, xã hội.
Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho rằng hiện tượng cán bộ né tránh, thiếu trách nhiệm, không dám nghĩ, không dám làm, làm việc cầm chừng xảy ra khá phổ biến ở các địa phương, các ngành.
Bà nhắc lại việc Thủ tướng đã có công điện, chỉ thị để nêu rất mạnh mẽ quan điểm việc xử lý tình trạng này, nhưng để chỉ ra địa chỉ nào có hiện tượng làm không tốt vẫn còn chung chung.
Phản ánh câu chuyện từ thực tế, Trưởng Ban Công tác đại biểu cho biết khi đi địa phương thấy có tình trạng địa phương khó làm quá thì gửi văn bản hỏi Trung ương và các bộ, ngành. Các bộ, ngành lại trích quy định và đề nghị làm theo luật.
"Người ta bí, không làm được thì hỏi, hỏi lại trả lời làm theo luật, cứ qua lại, qua lại như vậy là tình trạng khá phổ biến", theo bà Thanh.
Giải trình về thực trạng này, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng chỉ ra khó khăn bên trong là tâm lý thị trường, niềm tin xã hội và có cả việc né tránh sợ trách nhiệm cán bộ thực thi các cấp.
Ông dẫn chứng năm 2022, TPHCM gửi 584 văn bản hỏi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ đã trả lời 604 văn bản.
"Vấn đề đó không quan trọng, mà quan trọng là tất cả các nội dung hỏi đều thuộc thẩm quyền của TPHCM. Đó là hiện tượng né tránh, đùn đẩy, đá lên xong lại ngồi chờ, tức là không làm gì", ông Dũng nói.
Theo ông, mỗi một năm của giai đoạn 2018-2021, TPHCM cấp trung bình 70 dự án bất động sản/năm. Nhưng trong 2 năm qua, địa phương này chỉ cấp 8 dự án, hầu như "đứng bóng" hết, không làm gì. Bộ trưởng Dũng nhấn mạnh vấn đề lớn nhất là cán bộ các cấp sợ, né tránh, đùn đẩy, lẩn tránh không làm.
Trước đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng các chuyên gia góp ý nhiều và đề nghị Chính phủ tập trung vào cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, công vụ.
"Cần khắc phục một bộ phận cán bộ, chưa biết là lớn hay nhỏ, cả Trung ương và địa phương lẩn tránh, né tránh trách nhiệm, sợ sai, không chịu làm, đùn đẩy trách nhiệm, việc của anh đẩy cho người khác, việc cấp dưới đẩy lên cấp trên", Chủ tịch Quốc hội nói.
