Tết Hoa mào gà, hay thường gọi là Tết Hoa của dân tộc Cống Điện Biên đã được ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào ngày 29/8/2019. Đây là lễ hội lớn nhất trong năm của dân tộc Cống tỉnh Điện Biên nói chung và dân tộc Cống xã Pa Thơm, huyện Điện Biên nói riêng. Năm nay, vào dịp Rằm tháng 10 Âm lịch, bà con dân tộc Cống ở xã Pa Thơm tổ chức các hoạt động theo nghi thức truyền thống trong Tết Hoa.
Đến dự và chúc mừng ngày vui của đồng bào dân tộc Cống ở xã Pa Thơm, ông Nguyễn Tiến Cường, Phó Chủ tịch UBND huyện Điện Biên cho biết: "Luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, từ năm 2021 đến nay còn có thêm các chính sách hỗ trợ từ Chương trình mục tiêu quốc gia vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi dành riêng cho các dân tộc ít người (trong đó có dân tộc Cống) thì đời sống văn hóa, tinh thần của bà con dân tộc Cống ở Pa Thơm nói riêng, tỉnh Điện Biên nói chung đã đổi thay rất nhiều. Điện, đường, trường học được đầu tư xây dựng khang trang về từng bản. Bà con dân tộc Cống còn được hỗ trợ học nghề chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chuyển đổi nghề; phong tục văn hóa truyền thống của dân tộc Cống được quan tâm sưu tầm, phục dựng."
Chia sẻ về ý nghĩa thiêng liêng của Tết Hoa trong tâm thức mỗi người con dân tộc, ông Nạ Văn Phanh - người có uy tín, chủ trì các hoạt động trong nghi lễ Tết Hoa cho biết: "Với đồng bào dân tộc Cống thì hoa mào gà là là loài hoa linh thiêng, biểu trưng cho sức mạnh, niềm tin của tâm thiện trong mỗi con người. Họ quan niệm, có hoa mào gà trong nhà, trong bản, trên nương sẽ giúp xua đuổi tà ma phá hoại mùa màng hay vật xấu làm ảnh hưởng sức khỏe con người. Hoa mào gà còn là cầu nối tâm linh giữa các thành viên trong mỗi gia đình và ông bà tổ tiên và những người đã khuất."
Tết Hoa được diễn ra từ hai đến ba ngày. Thời gian này, người Cống không đi làm nương, không đi đào củ mài mà ở nhà, ở bản thực hiện nghi lễ cúng do người có uy tín (được bà con lựa chọn) chủ trì. Khi thầy cúng chủ trì phần lễ thì bà con trong bản đem dâng các vật phẩm (thường là các sản phẩm nông nghiệp do bà con tự cấy, hái, nuôi trồng). Sau nghi lễ này, các gia đình mới bắt đầu cúng gia tiên, những người đã khuất trong gia đình bằng tấm lòng thành nhớ ơn sâu sắc.
Sau nghi lễ, bà con dân tộc Cống sẽ cùng nhau liên hoan, hát múa các bài hát, điệu múa truyền thống của dân tộc. Qua từng lời hát, họ trao cho nhau tình cảm gắn kết cộng đồng, dòng họ để cùng nhau hướng về tương lai với những ngày tốt đẹp, tươi sáng hơn…
Suốt những ngày Tết Hoa, bản làng của người Cống luôn rực rỡ sắc đỏ của hoa mào gà; tiếng chiêng hòa cùng tiếng hát rộn vang như đánh thức một vùng núi non trùng điệp. Cũng thường trong dịp Tết Hoa thì nhân dân các dân tộc ở khu vực lân cận thường tổ chức sang thăm, chúc mừng bà con dân tộc Cống với những lời chúc đẹp nhất, ấm áp tình cảm, chan hòa.
