Những năm qua, tham gia lao động sản xuất, xây dựng kinh tế quốc phòng trên các địa bàn chiến lược, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo và vùng đặc biệt khó khăn thực hiện một trong ba chức năng cơ bản, nhiệm vụ vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam. Trong đó, đội ngũ doanh nhân và doanh nghiệp Quân đội là lực lượng chủ công, xung kích, tổ chức sản xuất, kinh doanh với mục tiêu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội kết hợp củng cố, tăng cường tiềm lực và thế trận quốc phòng bảo vệ Tổ quốc.
Với vị trí, vai trò quan trọng đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý, điều hành của Nhà nước, trực tiếp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, đội ngũ doanh nhân và doanh nghiệp trong Quân đội được quan tâm xây dựng và có sự phát triển toàn diện cả về số lượng, chất lượng, quy mô, lĩnh vực, ngành nghề sản xuất, kinh doanh,… tiếp tục khẳng định, phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập, cạnh tranh gay gắt của nền kinh tế thị trường; những khó khăn, thách thức do suy thoái kinh tế, lạm phát cùng những tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19; sự cạnh tranh giữa các nước lớn, xung đột vũ trang;... đội ngũ doanh nhân trong Quân đội đã nhạy bén, năng động, sáng tạo, nêu cao trách nhiệm chính trị, bản lĩnh, trí tuệ, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, thực hiện tốt chức năng tham mưu, chỉ đạo, quản trị, điều hành sản xuất, kinh doanh, đóng góp quan trọng vào sự phát triển của doanh nghiệp và kết quả trên “mặt trận lao động, sản xuất” của toàn quân. Hiệp hội Doanh nghiệp Quân đội thường xuyên được kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động trên tất cả các lĩnh vực, tạo sức mạnh và sự thống nhất cao trong đội ngũ doanh nhân, doanh nghiệp Quân đội.
Các doanh nghiệp đã nỗ lực vượt khó và luôn đi đầu trong kết hợp kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế; tích cực cơ cấu lại, chuyển đổi mô hình tổ chức hoạt động, chủ động thích ứng, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, nhiệm vụ xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, góp phần xứng đáng vào xây dựng địa bàn, tăng trưởng kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Không chỉ xung kích trong phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh ở trong nước; các doanh nghiệp Quân đội đã chủ động tìm hiểu, phát triển thị trường đầu tư ra nước ngoài và đạt được kết quả tích cực, góp phần thúc đẩy công tác đối ngoại và hội nhập kinh tế quốc tế. Đặc biệt, có nhiều doanh nghiệp Quân đội xây dựng và khẳng định được thương hiệu mạnh, vươn tầm khu vực và thế giới ở các lĩnh vực: Công nghệ thông tin, viễn thông, logistics,… trở thành lực lượng quan trọng trong nền kinh tế quốc gia. Với những thành tích xuất sắc, nhiều doanh nhân tiêu biểu trong Quân đội đã được Đảng, Nhà nước, các ban, bộ, ngành, tổ chức, hiệp hội trong nước và quốc tế tôn vinh, trao tặng nhiều danh hiệu, giải thưởng cao quý, v.v.
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác xây dựng đội ngũ doanh nhân, doanh nghiệp trong Quân đội có mặt chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Trình độ, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, quản lý kinh tế, kỹ năng quản trị hiện đại của đội ngũ cán bộ ở một số doanh nghiệp còn hạn chế, chưa theo kịp sự phát triển. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý chất lượng cao tiến hành chưa thường xuyên. Việc sắp xếp lại, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp còn chậm, chưa quyết liệt. Năng lực cạnh tranh, khả năng thích ứng với nền kinh tế thị trường và mức độ tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất trong nước, quốc tế của một số doanh nghiệp còn thấp, v.v.
Những năm tới, nước ta tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng trong bối cảnh thế giới, khu vực diễn biến phức tạp, khó lường. Cạnh tranh thương mại giữa các nước lớn, xung đột vũ trang cùng các thách thức an ninh phi truyền thống diễn ra ngày càng gay gắt; tình hình thị trường và các chuỗi cung ứng toàn cầu dự báo có nhiều biến động, thậm chí đứt gãy,… tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội, đến hoạt động của các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp Quân đội. Vì thế, cùng với giải quyết các vấn đề mang tính tổng thể, nâng cao chất lượng, hiệu quả tham gia sản xuất, xây dựng kinh tế của toàn quân, việc xây dựng, phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân và doanh nghiệp Quân đội, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới là nội dung quan trọng, cấp thiết, cần được tiến hành với một số định hướng cơ bản sau:
Trước hết, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong xây dựng, phát triển đội ngũ doanh nhân và doanh nghiệp Quân đội. Các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trong toàn quân cần quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 41-NQ/TW, ngày 10/10/2023 của Bộ Chính trị (khóa XIII) về xây dựng, phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới; Kế hoạch số 2663-KH/QUTW, ngày 28/02/2024 của Quân ủy Trung ương về triển khai thực hiện Nghị quyết số 41-NQ/TW, đồng thời nắm chắc quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp mà Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương đã xác định. Trên cơ sở đó, cụ thể hóa xây dựng chủ trương lãnh đạo, kế hoạch, giải pháp thực hiện phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao. Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cấp ủy, tổ chức đảng, chỉ huy các cấp và cán bộ, đảng viên, các tổ chức quần chúng về vị trí, vai trò của đội ngũ doanh nhân trong xây dựng, phát triển doanh nghiệp Quân đội, thực hiện chức năng “đội quân lao động sản xuất” trong tình hình mới. Từ đó, đề cao trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện, bảo đảm luôn giữ vững sự lãnh đạo của Đảng trong các doanh nghiệp, tạo bước đột phá trong xây dựng đội ngũ doanh nhân gắn với cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Quân đội. Đối với đội ngũ doanh nhân, cần nhận thức sâu sắc, đầy đủ về vai trò, sứ mệnh và vinh dự, trách nhiệm của mình; tích cực tu dưỡng, rèn luyện, chấp hành nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, kỷ luật của Quân đội, phấn đấu xứng đáng là “doanh nhân - chiến sĩ”, góp phần tô thắm bản chất, truyền thống tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”.
Hai là, đẩy mạnh cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp gắn với kiện toàn, xây dựng đội ngũ doanh nhân trong Quân đội. Các đơn vị, doanh nghiệp trong toàn quân tiếp tục quán triệt, đẩy mạnh thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, đề án của Đảng, Chính phủ, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh. Trọng tâm là Kết luận số 1815-KL/QUTW, ngày 03/3/2023 của Quân ủy Trung ương về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 425-NQ/QUTW, ngày 18/5/2017 “Về sắp xếp, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Quân đội đến năm 2020 và những năm tiếp theo”; Đề án sắp xếp lại doanh nghiệp Quân đội giai đoạn 2021 - 2025. Thông qua đó, nắm vững mục tiêu, quan điểm chỉ đạo, phương án cơ cấu đã được phê duyệt; chủ động chuẩn bị kỹ lưỡng, tiến hành thận trọng nhưng khẩn trương, quyết liệt,... tránh ỷ lại vào khó khăn, vướng mắc để trì hoãn, kéo dài thời gian. Quá trình thực hiện, cần triển khai toàn diện, đồng bộ các biện pháp; chú trọng kết hợp chặt chẽ giữa sắp xếp, đổi mới mô hình tổ chức, hoạt động sản xuất, kinh doanh với kiện toàn, xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, điều hành của từng doanh nghiệp.
Đặc biệt, phải gắn kết chặt chẽ với thực hiện Đề án điều chỉnh tổ chức lực lượng Quân đội theo Nghị quyết số 05-NQ/TW của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 230-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương và định hướng phát triển doanh nghiệp nhà nước của Chính phủ, v.v. Bộ Quốc phòng sẽ ưu tiên nguồn lực tập trung củng cố, phát triển một số tập đoàn, tổng công ty có quy mô phù hợp, hoạt động có hiệu quả phục vụ nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, có khả năng cạnh tranh trong khu vực và quốc tế. Cùng với cơ cấu, sắp xếp lại theo hướng tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu quả, các doanh nghiệp Quân đội cần chủ động xây dựng, triển khai thực hiện chiến lược phát triển, chiến lược sản xuất, kinh doanh phù hợp với mô hình hoạt động; đẩy mạnh đổi mới quản trị doanh nghiệp, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại vào sản xuất, tích cực hội nhập, mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh, đóng góp nhiều hơn nữa vào phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng, an ninh. Đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, chỉ huy các doanh nghiệp Quân đội, cần nêu cao bản lĩnh, trí tuệ của doanh nhân - quân nhân cách mạng và tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, tiếp tục khẳng định vai trò xung kích trên “mặt trận lao động, sản xuất”.
Ba là, thực hiện đồng bộ các biện pháp chăm lo phát triển đội ngũ doanh nhân trong Quân đội lớn mạnh, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội và công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước thời kỳ mới. Trên cơ sở nắm vững quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp được xác định trong Nghị quyết số 41-NQ/TW và bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao, các ngành, đơn vị chủ quản, các doanh nghiệp Quân đội cần chủ động tham mưu, đề xuất kiện toàn, phát triển đội ngũ cán bộ quản lý doanh nghiệp đảm bảo có phẩm chất chính trị, đạo đức, năng lực, trình độ toàn diện, đáp ứng mục tiêu xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh, hiện đại” và công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tiếp tục làm tốt công tác tạo nguồn, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí sử dụng và quản lý, rèn luyện đội ngũ doanh nhân, bảo đảm cho đội ngũ này có tư duy, tầm nhìn, trình độ, năng lực chuyên môn cao, làm động lực dẫn dắt, truyền cảm hứng trong các doanh nghiệp Quân đội. Trước mắt, tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng kết hợp thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao bổ sung vào đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý doanh nghiệp. Để khắc phục những hạn chế của đội ngũ doanh nhân trong các doanh nghiệp Quân đội hiện nay và đáp ứng yêu cầu phát triển, cần thực hiện đa dạng hóa hình thức, phương pháp đào tạo, bồi dưỡng; khuyến khích doanh nhân thành đạt tham gia đào tạo, bồi dưỡng, chia sẻ kinh nghiệm.
Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng những vấn đề mới, như: chuyển đổi số, kinh tế số, quản trị kinh doanh hiện đại, xu hướng kinh doanh mới; kết hợp kinh tế với quốc phòng trong bối cảnh hội nhập; kiến thức về kinh tế đối ngoại, v.v. Đặc biệt, chú trọng bồi dưỡng nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức, văn hóa kinh doanh, ý thức thượng tôn pháp luật, trách nhiệm giữ gìn uy tín, xây dựng thương hiệu doanh nghiệp Quân đội, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, nhằm xây dựng đội ngũ doanh nhân - quân nhân thực sự “vừa hồng, vừa chuyên”. Các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng phối hợp với các đơn vị, doanh nghiệp trong toàn quân cần chủ động tham mưu xây dựng các chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện Chiến lược phát triển đội ngũ doanh nhân, đào tạo, bồi dưỡng doanh nhân trong Quân đội theo định hướng của Chính phủ. Đồng thời, thường xuyên bám sát thực tiễn, kịp thời nắm bắt khó khăn, vướng mắc nảy sinh và những hạn chế liên quan đến doanh nhân, doanh nghiệp Quân đội, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về chủ trương, biện pháp giải quyết.
Bốn là, đẩy mạnh nghiên cứu hoàn thiện cơ chế, chính sách, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, an toàn, bình đẳng cho doanh nhân, doanh nghiệp Quân đội phát triển, cống hiến. Các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng cần bám sát chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, chủ động tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi để đội ngũ doanh nhân và doanh nghiệp Quân đội phát triển, cống hiến. Trong đó, tập trung nghiên cứu, tham mưu xây dựng cơ chế, chính sách để hình thành, phát triển các doanh nghiệp Quân đội với quy mô lớn, có vai trò dẫn dắt một số ngành, lĩnh vực trọng yếu, có vị thế quan trọng trong chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu. Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện nhiệm vụ sản xuất, xây dựng kinh tế kết hợp với quốc phòng tại các địa bàn chiến lược, biên giới, biển, đảo; hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, thực hiện mô hình kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ,… tạo điều kiện cho doanh nghiệp Quân đội đẩy mạnh hội nhập kinh tế thế giới và tiếp nhận, ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại trong sản xuất, kinh doanh.
Mặt khác, tiếp tục nghiên cứu, tham mưu, đề xuất hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm khuyến khích, tạo điều kiện để đội ngũ doanh nhân trong Quân đội phát huy cao nhất tài năng, trí tuệ, thực hiện tốt tinh thần “7 dám” theo chỉ đạo của nguyên Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và các định hướng của Bộ Chính trị đối với đội ngũ cán bộ doanh nghiệp, doanh nhân. Đồng thời, hoàn thiện cơ chế, chính sách ưu đãi phù hợp để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao vào các doanh nghiệp Quân đội, v.v. Cùng với đó, cần đẩy mạnh công tác thi đua, khen thưởng, tôn vinh các điển hình tiên tiến có đóng góp thiết thực cho phát triển kinh tế đất nước và xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, hiện đại đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Chủ động phát hiện, kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, xuyên tạc, phủ nhận vai trò của doanh nhân, doanh nghiệp Quân đội.
Thực hiện định hướng trên đây là tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức, đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hiệu quả hoạt động của Hiệp hội Doanh nghiệp Quân đội, nhằm phát huy tốt vai trò của tổ chức chính trị - xã hội, nghề nghiệp, đại diện cho quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của các doanh nhân, doanh nghiệp trong Quân đội. Qua đó, thiết thực xây dựng, phát triển đội ngũ doanh nhân và doanh nghiệp trong Quân đội lớn mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới./.
