Vụ tai nạn xảy ra rạng sáng 25/7 tại Km571+800 trên quốc lộ 1A (qua phường Sông Trí, thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) khiến 10 người tử vong, 15 người khác bị thương. Điều đáng nói, chiếc xe giường nằm mang biển kiểm soát 43F-007.76, do tài xế Lê Ngọc Thành (1989, Thanh Hóa) điều khiển, đã bị thu hồi phù hiệu từ ngày 16/7/2025 – tức 9 ngày trước tai nạn.
Theo khẳng định từ cơ quan chức năng TP Đà Nẵng, sau khi bị thu hồi phù hiệu, phương tiện này không được cấp lại dưới bất kỳ hình thức nào. Việc xe vẫn tham gia vận chuyển hành khách là vi phạm nghiêm trọng quy định về kinh doanh vận tải.
Phía Công ty CP Vận tải và Quản lý bến xe Đà Nẵng xác nhận, xe 43F-007.76 từng chạy tuyến cố định nhưng đã dừng khai thác từ lâu và không còn trong danh sách phương tiện được quản lý. Nghĩa là xe không được phép hoạt động trên tuyến Hà Nội – Đà Nẵng mà nó vừa thực hiện trước vụ tai nạn.
Về mặt pháp lý, theo khoản 12 Điều 22 Nghị định 10/2020/NĐ-CP, xe đã bị thu hồi phù hiệu thì không được phép tham gia kinh doanh vận tải. Trong trường hợp này, hành vi chở khách là trái luật, và lẽ ra phải bị ngăn chặn ngay từ khâu xuất bến.
Một câu hỏi đặt ra là vì sao một phương tiện đã bị thu hồi phù hiệu, không còn trong danh sách xe hợp pháp, vẫn có thể đón khách tại Bến xe Nước Ngầm (Hà Nội), chạy xuyên suốt qua nhiều tỉnh thành và gây tai nạn thảm khốc tại Hà Tĩnh?
Có thể thấy một lỗ hổng lớn trong công tác giám sát vận tải hành khách đường dài. Không chỉ cơ quan quản lý tuyến xe, mà các lực lượng chức năng tại trạm kiểm soát, thanh tra giao thông hay công an giao thông dọc tuyến cũng đã để lọt một chiếc xe không phép hoạt động suốt quãng đường dài.
Sau vụ tai nạn, tài xế Lê Ngọc Thành bị tạm giữ để điều tra về hành vi “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ”. Cơ quan điều tra cho biết thời điểm xảy ra tai nạn, tài xế điều khiển xe với tốc độ cao, mất lái, va vào cột mốc và cột điện bên đường khiến xe lật nghiêng.
Tuy nhiên, tài xế chỉ là một mắt xích trong chuỗi vận hành. Công ty TNHH vận tải Tân Kim Chi – đơn vị chủ quản xe – cũng phải chịu trách nhiệm khi để phương tiện không đủ điều kiện pháp lý hoạt động và gây hậu quả nghiêm trọng. Vai trò quản lý, giám sát nội bộ của doanh nghiệp này đang bị đặt dấu hỏi lớn.
Vụ tai nạn làm lộ ra nhiều vấn đề tồn tại trong quản lý vận tải hành khách: Từ việc buông lỏng giám sát phù hiệu, lỏng lẻo kiểm soát xuất bến, đến thiếu kiểm tra trong suốt hành trình xe chạy. Nếu chỉ xử lý tài xế mà không truy đến cùng trách nhiệm của doanh nghiệp và cơ quan quản lý, những “chuyến xe tử thần” như 43F-007.76 vẫn có thể tiếp tục xuất hiện.
Khách hàng đặt niềm tin vào phương tiện vận tải và hệ thống giám sát của Nhà nước. Khi niềm tin đó bị phản bội bằng bi kịch, thì câu hỏi “Ai chịu trách nhiệm?” không thể chỉ có một câu trả lời duy nhất./.
