Trong phòng hồi sức tim trẻ em của Bệnh viện Chợ Rẫy, bác sĩ Trần Lê Uyên Phương vẫn nhớ hình ảnh một cậu bé gầy yếu, nhịp tim 170-180 lần mỗi phút gấp đôi bình thường đang chờ ghép tim với hy vọng mong manh. Trái tim em giãn to, gần như kiệt sức và chỉ cần thêm một sai sót nhỏ cũng có thể cướp đi mạng sống.
Sau hai năm điều trị khắp nơi, em được chuyển đến khoa với chỉ định ghép tim. Tuy nhiên, nhờ tinh thần nhạy bén và kinh nghiệm lâu năm, bác sĩ Phương phát hiện nguyên nhân thực sự: một đường dẫn truyền phụ ẩn khiến tim cậu bé liên tục đập quá nhanh. Chị quyết định thực hiện can thiệp bằng kỹ thuật đốt điện sinh lý tim, vẽ bản đồ điện học buồng tim 2D, xác định chính xác ổ loạn nhịp và triệt tiêu nó. Kết quả vượt mong đợi khi nhịp tim bình thường trở lại, trái tim hồi phục nhanh chóng và hôm nay, cậu bé 12 tuổi đã khỏe mạnh được đi học bình thường và thường xuyên trở lại thăm người đã cho em một trái tim thứ hai.
Bác sĩ Phương tốt nghiệp Đại học Y Dược TP. HCM năm 2005, bắt đầu sự nghiệp tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Cơ duyên với chuyên ngành rối loạn nhịp đến từ một học bổng ở Pháp. Trong hai năm tại Bệnh viện Foch, chị học sâu về nội tim mạch, hồi sức và siêu âm tim, và được giáo sư hàng đầu khuyên theo đuổi lĩnh vực còn mới mẻ tại Việt Nam: rối loạn nhịp tim.
Ban đầu, kỹ thuật quá khó khăn nhưng chị nhanh chóng bị cuốn hút bởi khả năng chỉ đốt một điểm, nhịp tim trở lại bình thường. Trở về Việt Nam năm 2010, chị triển khai những ca đầu tiên kết hợp máy móc thô sơ và hệ thống DSA dùng chung với mạch vành, thường phải làm ca muộn hoặc cuối tuần.
Những năm đầu đầy thử thách, vừa kết hôn, sinh con, chị vẫn kiên trì theo đuổi kỹ thuật này. Năm 2017, khi Khoa Điều trị Rối loạn nhịp được thành lập sự nghiệp của chị bước sang giai đoạn mới. Năm 2018, hệ thống 3D được trang bị, giúp chị xử lý các ca phức tạp, đồng thời chuyển giao kỹ thuật cho đồng nghiệp.
Nhưng nghề y không thiếu thất bại, cũng từng có trường hợp một bệnh nhân cơ tim giãn nở qua đời dù chị đã cố gắng đốt nhiều ổ loạn nhịp. Nguyên nhân chỉ được sáng tỏ gần đây, khi chị học thêm kỹ thuật tại Trung tâm Tim mạch Quốc gia Malaysia ổ sẹo nằm ở lớp thượng mạc, cần phương pháp đốt đặc biệt từ bên ngoài tim. Nhờ đó, chị mời chuyên gia về Việt Nam và thực hiện thành công ca can thiệp phức tạp, cứu sống một bệnh nhân nữ 44 tuổi suy tim nặng, tim giãn 1,5 lần bình thường đã đặt máy khử rung tim nhưng vẫn lên cơn sốc điện nhiều lần.
Điện sinh lý tim là lĩnh vực ít phụ nữ theo đuổi vì công việc đòi hỏi sức bền và sự hy sinh khi phải đứng hàng giờ trong phòng lab, tiếp xúc tia X, thực hiện ca kéo dài đến tối hay cuối tuần. Một tháng, chị cùng êkíp thực hiện gần trăm ca đốt điện.
Mỗi lần thấy bệnh nhân khỏe lại hay có cơ hội giúp người nghèo được điều trị, bác sĩ Phương cảm nhận mình đang đúng đường. Những trái tim hồi sinh nhịp đập không chỉ là kết quả của kiến thức và kỹ năng, mà còn là minh chứng cho đam mê, kiên nhẫn và quyết tâm của một nữ bác sĩ sẵn sàng hy sinh vì bệnh nhân.
