Để có được sự phát triển, trưởng thành như ngày hôm nay, trong suốt 60 năm qua Nhà máy đã kế thừa và phát huy bản chất tốt đẹp, truyền thống vẻ vang của Quân đội, Quân chủng, của giai cấp công nhân Việt Nam, đoàn kết một lòng, thống nhất ý chí, đề cao trách nhiệm, khắc phục khó khăn, gian khổ, ra sức thi đua, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Ăn rừng, ngủ núi
Ngay những ngày đầu thành lập, Xưởng 48 đã cùng với các lực lượng khác trong Quân chủng vượt lên những khó khăn thử thách, bạt núi, khoan hầm, xây dựng cải tạo một khu vực có địa hình thiên hiểm, núi cao bao bọc, cảng biển sâu và hệ thống hang hầm lớn thành một Xưởng sửa chữa tàu, vũ khí trang bị kỹ thuật Hải quân. Ban ngày làm việc trên công trường thường xuyên bị máy bay Mỹ đến trinh sát, ném bom bắn phá, ban đêm ngủ nghỉ trong các hang núi, điều kiện thời tiết rất khắc nghiệt nhưng mọi cán bộ, chiến sỹ, công nhân viên đã thể hiện bản lĩnh chính trị, trí tuệ, lòng nhiệt tình cách mạng với ý chí quyết tâm “tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược” để giải phóng và bảo vệ Tổ quốc.
Bước sang năm 1968, cuộc leo thang chiến tranh phá hoại miền Bắc nước ta bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ lên đến đỉnh điểm. Để có vũ khí cung cấp cho các lực lượng đánh địch, Xưởng đã tham gia nghiên cứu thiết kế thi công, sản xuất nhiều loại vũ khí như: Chế tạo thân vỏ thủy lôi HAT-2, ngòi nổ thuỷ lôi APS, thuỷ lôi chạm nổ HCN3, bom phóng HBF, mìn “Rùa”, mìn “Vành khăn”, đặc biệt là đã nghiên cứu, cải tiến thành công bom phóng HBF được cải tiến thành bom phóng RGB-2 của Liên Xô (đây là loại vũ khí không có tài liệu công nghệ, tính sát thương rất cao, trước khi tiến hành nghiên cứu, cải tiến tổ 4 đồng chí đã 2 lần được truy điệu sống)… bảo đảm cung cấp kịp thời về số lượng, chất lượng, chủng loại giúp cho Đoàn 126 đặc công Hải quân đánh tàu chiến địch trên chiến trường Quảng Trị và Sư đoàn bộ binh Đồng Bằng đạt hiệu suất chiến đấu cao.
Ngoài nhiệm vụ cải tiến, sản xuất vũ khí, Xưởng 48 được Quân chủng giao nhiệm vụ nghiên cứu, chế tạo thành công tàu phóng từ cực mạnh T-152 và đóng tàu vỏ sắt có tốc độ cao phỏng theo tàu phóng ngư lôi 123-K có hoả lực mạnh để trang bị cho Phân đội 3 của Trung đoàn 172 (nay là Lữ đoàn 172) chiến đấu đạt hiệu suất cao trên vùng ven biển giáp ranh Quảng Bình, Quảng Trị; tạo điều kiện thuận lợi cho nhiệm vụ vận chuyển bằng con đường “Hồ Chí Minh trên biển” chi viện cho chiến trường miền Nam đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.
Năm l971, với chủ trương xây dựng các công trình, mở rộng các hang hầm ở khu vực Xưởng 48 để đưa các trang thiết bị, máy móc vào nắp đặt và sửa chữa, hàng vạn mét khổi đất đá đã được cán bộ, nhân viên, chiến sĩ khoan nổ, san gạt. Các địa danh như MK1, MK2, H2, V3 ra đời và trở thành những biểu tượng của tinh thần chủ động, sáng tạo, tự lực, tự cường, vượt lên mọi khó khăn gian khổ, quyết tâm phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong mọi tình huống.
Song song với nhiệm vụ sản xuất, ngày 21 tháng 6 năm 1972, phân đội trực chiến pháo cao xạ phòng không của Xưởng đã anh dũng ngoan cường đánh trả hàng chục lượt máy bay địch đến ném bom, phóng tên lửa huỷ diệt Xưởng, bắn rơi tại chỗ 01 chiếc và bắn bị thương nhiều chiếc khác. Xưởng 48 đã tổ chức đào tạo thợ của 14 ngành nghề cho hơn 1.000 chiến sĩ, công nhân kỹ thuật và là lực lượng chủ yếu trong công tác bảo đảm kỹ thuật tàu thuyền cho đánh địch giải phóng quần đảo Trường Sa.
Đoàn kết kỷ luật, khắc phục khó khăn
Những năm đầu sau giải phóng miền Nam thống nhất Tổ quốc, Xưởng 48 được Bộ Tư lệnh Hải quân và Cục Kỹ thuật giao nhiệm vụ củng cố, khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng lực lượng vững chắc tổ chức sửa chữa tàu, vũ khí trang bị kỹ thuật cho các nhiệm vụ của Quân chủng và tham gia giúp Quân đội Lào xây dựng cơ sở đóng mới và sửa chữa tàu thuyền, đóng ca nô giúp Campuchia.
Năm 1988, với tinh thần "Tất cả vì Trường Sa" không quản ngày đêm, mưa, nắng cán bộ, công nhân viên Nhà máy đã nỗ lực khắc phục khó khăn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ cải tạo 4 nhà nổi: Đ2 - Đ4 - Đ15 - Đ16 và đốc nổi 1000 tấn cọc 3 vượt trước thời gian, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật kịp thời chi viện cho Trường Sa.
Thực hiện quy hoạch xây dựng lực lượng của về sắp xếp, nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp trong Quân đội; năm 1993 Xưởng 48 được đổi tên thành Xí nghiệp X48 Hải quân, năm 1996 Xí nghiệp X48 tiếp tục được đổi tên thành Nhà máy X48 và chuyển “Xí nghiệp sửa chữa tàu Hải Ninh” thành đơn vị sự nghiệp. Đặc biệt từ năm 2002 đến nay, Nhà máy được đầu tư chiều sâu, mua sắm mới nhiều trang bị hiện đại để đáp ứng yêu cầu bảo đảm kỹ thuật, góp phần xây dựng Quân chủng Hải quân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.
Với sự nỗ lực không ngừng, Nhà máy luôn hoàn hoàn thành vượt múc chỉ tiêu kế hoạch sửa chữa tàu quân sự, sản xuất vật tư kỹ thuật đặc chủng, cơ động sửa chữa vũ khí, trang bị kỹ thuật tại các đơn vị trong và ngoài Quân chủng Hải quân. Đặc biệt là những sản phẩm vật tư kỹ thuật đặc chủng của Nhà máy sản xuất đã từng bước thay thế các vật tư nhập ngoại và khẳng định năng lực nghiên cứu khoa học, làm chủ trang bị.
Đảng bộ Nhà máy luôn vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Đã kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng Đảng bộ TSVM với xây dựng đơn vị VMTD “mẫu mực, tiêu biểu”. Nhiều năm liền Đảng bộ đạt TSVM được cấp trên biểu dương, khen thưởng. Các tổ chức quần chúng vững mạnh luôn được củng cố kiện toàn vững chắc, hoạt động đúng chức năng nhiệm vụ.
Những thành tích đặc biệt xuất sắc của Nhà máy trong 60 năm qua đã khẳng định sự lãnh đạo đúng đắn, sáng tạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu mà trực tiếp là Quân uỷ Trung ương; Bộ Quốc phòng; Đảng uỷ, thủ trưởng Quân chủng; Đảng uỷ, thủ trưởng Cục Hậu cần - Kỹ thuật Hải quân, cùng với sự đoàn kết gắn bó giúp đỡ của Đảng uỷ, chính quyền địa phương, các cơ quan đơn vị bạn. Có được kết quả đó là nhờ sự nỗ lực phấn đấu không biết mệt mỏi của lớp lớp cán bộ, chiến sĩ, nhân viên Nhà máy đã hăng say lao động sáng tạo, phục vụ chiến đấu và chiến đấu, không quản hy sinh gian khổ, mồ hôi, nước mắt và cả máu của mình cho thắng lợi của sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ cứu nước và sự nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc XHCN ngày nay, xây đắp lên truyền thống “Đoàn kết kỷ luật, khắc phục khó khăn, lao động sáng tạo, hoàn thành tốt nhiệm vụ”.
Với những thành tích trong xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, 60 năm qua Nhà máy đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý: 1 Huân chương Chiến công hạng Nhì; 2 Huân chương Chiến công hạng Ba; 1 Huân chương Giải phóng hạng Ba; 2 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ chống Mỹ cứu nước; 1 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba...
