Theo kiến nghị, có nhiều quy định về quản lý xăng dầu chưa phù hợp, đặc biệt ở khâu bán lẻ khiến doanh nghiệp thua lỗ nặng nề trong thời gian dài. Từ đó làm đứt gãy chuỗi cung ứng, thị trường bất ổn, ảnh hưởng đến tình trạng thiếu hụt xăng dầu.
Vì vậy, các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu kiến nghị sửa đổi Nghị định về kinh doanh xăng dầu theo hướng cho doanh nghiệp bán lẻ được nhập xăng từ 3 nguồn, thay vì 1 nguồn như hiện nay. Căn cứ của đề xuất này là điểm b, khoản 1, Điều 8 Luật cạnh tranh.
Các doanh nghiệp cũng kiến nghị sửa đổi, bổ sung khoản 12 Điều 1 Nghị định số 95. Theo đó, doanh nghiệp bán lẻ được mua xăng dầu từ 3 doanh nghiệp đầu mối hoặc thương nhân phân phối. Cùng đó là sửa đổi, bổ sung các điều khoản liên quan đến cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện làm đại lý bán lẻ xăng dầu và một số quy định về cấp phép, thông báo cho cơ quan quản lý.
Doanh nghiệp bán lẻ chỉ được lấy hàng một nơi nên sau khi ký hợp đồng sẽ bị chèn ép chiết khấu, thương nhân phân phối cho chiết khấu bao nhiêu cũng phải nhận. Kể cả sau 1, 2 năm thay đổi nhà phân phối khác cũng vẫn bị chèn ép chiết khấu.
Đơn kiến nghị nêu rõ "Bởi nhà phân phối biết rằng nếu doanh nghiệp bán lẻ không lấy hàng của họ thì cũng không thể lấy hàng của nhà phân phối khác. Doanh nghiệp bán lẻ ở trong thế kẹt, mọi sự cạnh tranh bị triệt tiêu. Trong khi Bộ Công Thương đang xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 83/2014/NĐ-CP và Nghị định 95/2021/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu, nhưng những sửa đổi, bổ sung của dự thảo không thay đổi được thực trạng của doanh nghiệp bán lẻ hiện nay”.
Một điểm bất hợp lý khác là "Thương nhân phân phối cũng sở hữu cửa hàng bán lẻ, làm chủ chuỗi cung ứng của chính họ. Họ được hưởng quyền lợi về giá (tính định mức lợi nhuận) và được lấy hàng ở nhiều nơi, chủ động được nguồn hàng khi tham gia thị trường. Họ có thể cắt chiết khấu cho khách hàng để giữ chân khách. Trong khi đó, doanh nghiệp bán lẻ mặc dù ký làm đại lý cho họ, nhưng không trực thuộc họ mà tự hạch toán doanh thu, lỗ lãi, tự chịu trách nhiệm về kết quả kinh doanh, không có chiết khấu cho khách dẫn đến mất khách hàng".
Đáng chú ý, hơn 9.000 nhà bán lẻ xăng dầu kiến nghị nên ghi nhận chiết khấu vào công thức tính giá cơ sở như là một khoản chi phí lưu thông ở khâu bán lẻ một cách hợp lý để đảm bảo không có sự “Phân biệt đối xử giữa các doanh nghiệp”.
Trong khi thời gian qua, dù phải chịu mức chiết khấu 0 đồng, nhà cung cấp tự kê phí vận chuyển lên quá cao so thực tế nên các doanh nghiệp bán lẻ đang lỗ rất nặng nhưng vẫn buộc phải bán hàng.
“Giải quyết được mức chiết khấu tối thiểu dành cho các cửa hàng bán lẻ xăng dầu sẽ khắc phục được các hạn chế như: Thua lỗ nặng nề trong thời gian dài, từ đó làm đứt ngãy chuỗi cung ứng, thị trường bất ổn… gây thiếu hụt xăng dầu; đảm bảo mục tiêu của Thủ tướng chính phủ “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, đảm ổn định chuỗi cung ứng, thị trường ổn định, không còn xảy ra tình trạng các cửa xăng dầu ngừng kinh doanh như hiện nay, Bộ Công thương cũng không phải mất nhiều thời gian, công sức, nhân lực đi kiểm tra, giám sát…, thị trường vận hành ổn định và đặc biệt không phạm vào Điều 8, Luật cạnh tranh”, đơn kiến nghị đã chỉ rõ.
Liên quan đến vấn đề này, tại dự thảo Nghị định về kinh doanh xăng dầu lần 2, Bộ Công Thương cho rằng không nên quy định cụ thể mức chiết khấu trong kinh doanh xăng dầu. Các doanh nghiệp cần chủ động đàm phán với nhau về mức chiết khấu cho phù hợp và linh hoạt với biến động cung cầu của thị trường trong từng giai đoạn.
Đồng thời, Bộ Công Thương có đưa ra các phương án liên quan đến chiết khấu xăng dầu. Tuy nhiên, Bộ Công Thương đề xuất Thủ tướng lựa chọn phương án không quy định mức chiết khấu tối thiểu, để các doanh nghiệp tự quyết định và điều chỉnh linh hoạt nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích trong từng giai đoạn, phù hợp với cung cầu xăng dầu trên thị trường trong từng thời điểm, có sự chia sẻ khó khăn giữa các đại lý với các đơn vị cấp xăng dầu.
Trường hợp nhằm bảo đảm lợi ích của các cửa hàng bán lẻ, khi ký kết hợp đồng đại lý (nhượng quyền thương mại) các đại lý cần đưa ra điều khoản về mức chiết khấu tối thiểu với đơn vị cấp hàng.
Với kiến nghị về đại lý bán lẻ được nhập từ 3 nguồn, Bộ Công Thương cũng kiến nghị Chính phủ nên lựa chọn phương án này.
