Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 không chỉ lật đổ ách đô hộ thực dân, lập lại hòa bình ở Đông Dương mà còn mở ra hành trình hồi sinh đầy cam go cho vùng đất khốc liệt này.
Trong bài viết của Đại tướng Võ Nguyên Giáp “Tinh thần Điện Biên Phủ sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta” được trình bày tại Hội thảo khoa học Quốc gia kỷ niệm 50 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ và công cuộc đổi mới phát triển đất nước (1954 - 2004) do Viện Khoa học và Xã hội Việt Nam và tỉnh Điện Biên tổ chức tại thành phố Điện Biên ngày 7 và 8/3 có viết: “Điện Biên Phủ là trận đánh tiêu diệt và bắt sống quân viễn chinh xâm lược lớn nhất, gọn nhất của quân đội ta, dân tộc ta và của phong trào giải phóng dân tộc trong thế kỷ 20. Chiến thắng vĩ đại Điện Biên Phủ đã kết thúc vẻ vang cuộc kháng chiến của nhân dân ta chống thực dân xâm lược Pháp. Chiến thắng Điện Biên Phủ đã tạo nên chỗ dựa vững chắc, tạo nên lực lượng, ý chí, niềm tin và kinh nghiệm để quân và dân ta tiến lên, đánh bại chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ, đưa đất nước ta bước vào một kỷ nguyên mới: Kỷ nguyên độc lập, thống nhất hoàn toàn, từng bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội”.
“Ngày nay, sự lãnh đạo của Đảng, vai trò tiên phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên vẫn là nhân tố quan trọng, quyết định thành công của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Đảng ta đã có một đội ngũ cán bộ đảng viên kế tiếp xứng đáng, có phẩm chất và năng lực, năng động, sáng tạo, làm hạt nhân lãnh đạo trong các cấp, các ngành, đưa công cuộc Đổi mới tiến lên đạt những thành tựu to lớn. Tuy nhiên, điều mà hiện nay toàn Đảng, toàn dân quan tâm và lo ngại là bên cạnh đó, một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên suy thoái về chính trị đạo đức, tiêu cực, quan liêu, tham nhũng, lãng phí vẫn diễn ra nghiêm trọng, đang làm giảm uy tín và sức mạnh lãnh đạo của Đảng, đe dọa sự tồn vong của Đảng. Vì vậy toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta đồng tâm, nhất trí, tìm ra nguyên nhân yếu kém và biện pháp có hiệu lực, thực hiện bằng được nghị quyết về xây dựng chỉnh đốn Đảng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, làm cho đội ngũ đảng viên thật sự hết lòng vì nước, vì dân, tiếp tục nêu cao vai trò tiên phong gương mẫu trong nhiệm vụ cách mạng mới, như đã từng tiên phong gương mẫu trong chiến đấu. Đây cũng là nhân tố quyết định đưa sự nghiệp đổi mới công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc tiến lên đúng định hướng xã hội chủ nghĩa.
Đối với nhân loại, Điện Biên Phủ là điểm hẹn tất yếu mà lịch sử dành cho những cuộc chiến tranh xâm lược trong thời đại ngày nay. Chiến thắng Điện Biên Phủ đã chứng minh một chân lý của thời đại là các dân tộc bị áp bức, bị xâm lược, nếu biết đoàn kết đứng lên đấu tranh vì độc lập tự do, vì quyền sống, quyền mưu cầu hạnh phúc của mình, có đường lối đúng đắn, dám đấu tranh và biết đấu tranh thì dân tộc đó nhất định thắng lợi. Trong thời đại ngày ngay bất cứ dân tộc nào dùng sức mạnh để áp đặt ý muốn của mình lên dân tộc khác thì cuối cùng nhất định sẽ thất bại.
Các lực lượng hiếu chiến dù có tàn bạo đến đâu thì cuộc đấu tranh của nhân loại tiến bộ vì hòa bình, hữu nghị và phát triển, vì một trật tự thế giới mới công bằng, dân chủ nhất định thắng lợi”.
Nhớ lại thời khắc ấy, ông Vũ Kiệm, nay đã bước sang tuổi 90, ngậm ngùi kể lại: “Ngày ấy, quanh đồi A1 chỉ lác đác vài mái ngói. Cái đói, cái nghèo vẫn đeo bám đồng bào, nhất là người dân tộc. Vậy mà hôm nay, khi nhìn thành phố đổi thay, nhà cao tầng, đường rộng mở, chính chúng tôi cũng thấy không tin vào mắt mình”.
Với lời hiệu triệu “Lấy Tây Bắc làm quê hương”, biết bao cán bộ, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến từ khắp miền đất nước đã mang tuổi trẻ, mang ước mơ lên Điện Biên, cùng đồng bào các dân tộc gầy dựng từng thửa ruộng, khai phá từng mảnh đất hoang.
Ông Lê Huy Tờm, người thanh niên năm nào rời quê Thái Bình, lên Điện Biên năm 1959, nay mái đầu đã bạc trắng, xúc động nói: “Chúng tôi đào từng hố bom, khai hoang từng bãi lau lách để cấy lúa, trồng mía, trồng cà phê. Mồ hôi đổ xuống từng tấc đất này không vô nghĩa. Điện Biên hôm nay đã thực sự thay da đổi thịt!”
Điện Biên những năm gần đây như khoác lên mình tấm áo mới. Sân bay Điện Biên Phủ vừa được nâng cấp, rút ngắn khoảng cách địa lý, mở toang cánh cửa giao thương, du lịch, kết nối mạnh mẽ với Thủ đô Hà Nội, TP.HCM và các trung tâm kinh tế trọng điểm.
Không chỉ cơ sở hạ tầng được cải thiện, đời sống người dân cũng ngày càng khởi sắc. Tại khu vực di tích đồi Bản Kéo, nơi từng ghi dấu những chiến công thầm lặng của binh vận Điện Biên Phủ, những con đường mới được trải nhựa sạch sẽ, những ngôi nhà khang trang mọc lên san sát.
Bà Nguyễn Thị Liên, Bí thư Chi bộ tổ dân phố 2, phường Thanh Trường tự hào: “Toàn tổ dân phố giờ không còn hộ nghèo. Khi tỉnh triển khai dự án nâng cấp sân bay, bà con đồng lòng hiến đất, nhường nhà, sẵn sàng di dời để chung tay xây dựng quê hương. Ai cũng ý thức gìn giữ di tích, giữ mãi dáng hình lịch sử cho thế hệ mai sau.”
Điện Biên giờ không chỉ là điểm dừng chân của những trang sử hào hùng, mà còn là địa chỉ hấp dẫn về du lịch lịch sử, văn hóa, tâm linh. Mạng lưới đô thị mở rộng, công tác quy hoạch bài bản đã đặt nền móng vững chắc cho chặng đường phát triển dài lâu.
Năm 2024, giữa bối cảnh nhiều thách thức, Điện Biên ghi dấu mức tăng trưởng GRDP ấn tượng: 8,51%. Với mục tiêu năm 2025 đạt GRDP 10,51%, tỉnh đã ban hành hàng loạt giải pháp mạnh mẽ ngay từ đầu năm, tập trung vào cải thiện môi trường đầu tư, phát triển hạ tầng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Từ bãi chiến trường ngổn ngang đạn bom, từ những con người từng bước đi lên bằng đôi tay chai sạn và trái tim kiên định, Điện Biên hôm nay là biểu tượng sống động của sức sống Việt Nam.
Điện Biên – vùng đất từng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” giờ đây không chỉ ghi danh trong lịch sử mà còn đang tự tin khẳng định vị thế trong hành trình đổi mới. Với sự đồng lòng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc, Điện Biên đang từng ngày hiện thực hóa giấc mơ về một miền Tây Bắc phồn vinh, một thành phố trẻ hội nhập sâu rộng với cả nước và thế giới.
71 năm, một chặng đường đủ dài để từ quá khứ bi tráng, Điện Biên tiếp tục viết nên những trang sử mới: Những trang sử của ý chí, của niềm tin, và của những khát vọng vươn xa.
