Chuyện về những người tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ

Đất nước đã hòa bình 47 năm nhưng đâu đó, nỗi đau chiến tranh vẫn còn âm ỉ vì nhiều liệt sĩ chưa tìm được hài cốt. Từ khi thành lập (năm 2000) đến nay, Đội K91 (thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Tháp) luôn cố gắng thực hiện tốt nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở địa bàn hai tỉnh Pursát, Prâyveng (Campuchia) và tỉnh Đồng Tháp.
chuyen-ve-nhung-nguoi-tim-kiem-quy-tap-hai-cot-liet-si-01-1658882221.jpg
Cán bộ, chiến sĩ Đội K91 làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, quân tình nguyện Việt Nam hy sinh ở chiến trường Campuchia.

Hằng năm, lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp và hai tỉnh Prâyveng, Puasát ký kết Biên bản phối hợp thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ, quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam. Vào mùa khô, cán bộ, chiến sĩ của Đội K91 lại lên đường tìm kiếm, cất bốc, hồi hương hài cốt các chú, các anh đã hy sinh tại chiến trường Campuchia. Tại nhiều nơi tìm kiếm bên nước bạn, thời tiết thường khắc nghiệt; bom, mìn sau chiến tranh còn sót lại nhiều; đường sá đi lại không thuận tiện; điều kiện sinh hoạt, công tác gặp nhiều khó khăn về ngôn ngữ, phong tục tập quán. Bên cạnh đó, các mộ liệt sĩ chôn rải rác đã khá lâu, địa hình thay đổi làm cho mộ không còn dấu tích, khó xác định chính xác vị trí…

Theo Thượng tá Nguyễn Trung Tuyến, Chính trị viên Đội K91, dù đối mặt với nhiều khó khăn, hiểm nguy, nhưng các đồng chí trong Đội K91 vẫn nỗ lực, quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Bởi đơn vị xác định việc tìm kiếm, cất bốc, hồi hương hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh qua các thời kỳ chiến tranh ở Campuchia là nhiệm vụ hết sức ý nghĩa, thể hiện truyền thống của dân tộc “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ người trồng cây”. Đội K91 mong muốn có thể tìm kiếm, mang hài cốt các chú, các anh về với đất mẹ Việt Nam bằng cả trách nhiệm, nghĩa vụ và tình cảm.

Mùa khô năm 2021 - 2022, lần đầu tiên, chiến sĩ Lê Hồng Khang, công tác tại Đội K91 tham gia đi tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở Campuchia. Chiến sĩ Lê Hồng Khang tâm sự: “Bản thân tôi nhận thức nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ là việc rất ý nghĩa và cảm thấy vinh dự khi được tham gia. Việc tìm hài cốt liệt sĩ rất cực khổ vì điều kiện ăn ở, sinh hoạt thiếu thốn, tạm bợ. Đất rất cứng nên chúng tôi phải đào bằng cuốc chim, tay bị phồng hay chảy máu là chuyện bình thường. Dù vậy, chúng tôi vẫn nỗ lực thực hiện tốt nhiệm vụ. Mỗi khi đào tìm được hài cốt của các chú, các anh, tôi và đồng đội rất mừng, bao mệt nhọc, đói khát như tan biến”.

chuyen-ve-nhung-nguoi-tim-kiem-quy-tap-hai-cot-liet-si-02-1658882221.jpg
Sau khi tìm kiếm được, hài cốt liệt sĩ lưu trữ tạm thời tại Đội K91 trong thời gian chờ đến ngày làm lễ truy điệu và cải táng tại nghĩa trang liệt sĩ.

Thượng tá Nguyễn Trung Tuyến, Chính trị viên Đội K91 đã cùng với các thành viên của Đội đi nhiều nơi, quay lại các chiến trường xưa ở Campuchia để tìm hài cốt liệt sĩ. Thượng tá Nguyễn Trung Tuyến cho biết: “Theo thời gian, thông tin về nơi an táng hài cốt liệt sĩ càng ít dần nên công tác tìm kiếm gặp nhiều khó khăn. Người dân địa phương chỉ mình địa điểm an táng nhưng qua nhiều lần đào tìm vẫn không thấy. Trong chuyến tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở Campuchia mùa khô 2021 - 2022, chúng tôi đã tiến hành đào tìm trên 20 điểm nhưng chỉ 4 điểm có hài cốt liệt sĩ”.

Đội K91 vừa hoàn thành nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở Campuchia và trong nước giai đoạn mùa khô 2021 - 2022, đã trở về trụ sở đơn vị gần đây. Trong đợt này, Đội K91 tìm kiếm, quy tập 80 hài cốt liệt sĩ, trong đó 75 hài cốt liệt sĩ tìm được tại tỉnh Prâyveng, 5 hài cốt liệt sĩ tìm thấy trên địa bàn Đồng Tháp. Qua thông tin từ người dân nước bạn cung cấp, Đội K91 phát hiện một mộ tập thể, tìm được 18 hài cốt liệt sĩ và một số kỷ vật như nhẫn, dây chuyền, vòng đeo tay…

“Ngay khu vực mộ tập thể, có cây thốt nốt khá to bị ngã, đè lên. Chúng tôi phải dùng sức để kéo nó ra ngoài và đào tìm liên tục từ 7 giờ sáng đến 2 giờ chiều. Dù mệt nhưng các thành viên trong Đội rất mừng vì tìm được hài cốt của các liệt sĩ, mang về đất mẹ Việt Nam”, Thượng tá Nguyễn Trung Tuyến kể.

Những năm qua, Đội K91 tích cực đi thu thập, rà soát thông tin về hài cốt liệt sĩ; chủ động liên hệ với các đơn vị cũ, đồng đội và gia đình thân nhân liệt sĩ, kiều bào ở Campuchia và người dân nước bạn để tìm nhân chứng và những người có thông tin về mộ liệt sĩ. Ban Chỉ đạo tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ (gọi tắt là Ban Chỉ đạo 515) tỉnh Đồng Tháp, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh và Đội K91 có những hành động thiết thực, duy trì tốt mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị với chính quyền địa phương các cấp, các lực lượng và nhân dân tỉnh Pursát, Prâyveng như: hỗ trợ kinh phí xây dựng bệnh xá, tặng máy vi tính, tổ chức khám bệnh, cấp thuốc miễn phí, giúp dân xây nhà… Công tác tìm kiếm, cất bốc, hồi hương hài cốt liệt sĩ được chính quyền, nhân dân nước bạn giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi.

chuyen-ve-nhung-nguoi-tim-kiem-quy-tap-hai-cot-liet-si-03-1658882221.jpg
Đội K91 tập dượt các nghi thức chuẩn bị cho lễ truy điệu và cải táng hài cốt liệt sĩ.

Trung tá Võ Thành Dẫn, Đội trưởng Đội K91 cho biết, trải qua hơn 20 năm thành lập, Đội K91 đã tìm kiếm, quy tập tổng cộng 1.981 hài cốt liệt sĩ, trong đó, có 93 hài cốt liệt sĩ xác định được danh tính. Đội K91 tìm được ở nước bạn Campuchia 1.749 hài cốt liệt sĩ và 232 hài cốt liệt sĩ tìm thấy trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp. Trong chiến tranh, nhiều cán bộ, chiến sĩ tham gia chiến đấu, anh dũng hy sinh rồi nằm lại chiến trường suốt mấy chục năm qua. Đội K91 cố gắng tìm kiếm, đưa các anh, các chú về quê hương. Đây là động lực để các thành viên Đội K91 tiếp tục với hành trình tri ân thầm lặng này.

Nói về việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ của Đội K91, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Đoàn Tấn Bửu khẳng định, đây là việc làm rất ý nghĩa, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, sự tri ân, tôn kính, biết ơn sâu sắc đối với các anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế cao cả. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Đoàn Tấn Bửu biểu dương những thành tích mà cán bộ, chiến sĩ Đội K91 đạt được trong thời gian qua; đồng thời cảm ơn nghĩa cử cao đẹp của các cán bộ, chiến sĩ Đội K91, đã làm tốt nhiệm vụ thiêng liêng mà Đảng, Nhà nước giao phó.