Ngày 2/8/1964, Hải quân nhân dân Việt Nam chính thức bước vào cuộc đối đầu trực diện với đế quốc Mỹ. Đối mặt với hạm đội hiện đại cùng tàu khu trục USS Maddox trang bị vũ khí tối tân, những tàu phóng lôi nhỏ bé của ta vẫn kiên cường xuất kích, dũng cảm đánh trả. Trận chiến không cân sức ấy đã khẳng định bản lĩnh thép và tinh thần quả cảm của những người lính Hải quân còn rất trẻ tuổi đời, mới mẻ tuổi quân.
Dưới sự chỉ huy trực tiếp của Bộ Tư lệnh Quân chủng, các đơn vị Hải quân như Trung đoàn 135, Lữ đoàn 170, Lữ đoàn 679… đã phối hợp hiệp đồng chặt chẽ, sẵn sàng chiến đấu trong mọi tình huống. Các trạm ra-đa, lực lượng pháo bờ biển, hải đội tàu phóng lôi được đặt trong tình trạng báo động cao nhất. Lần đầu tiên, Hải quân ta đối đầu với đối phương trên biển bằng sức mạnh chính mình, không có lực lượng nào chi viện, không có thời gian thử lửa, chỉ có lòng tin và quyết tâm “đánh thắng trận đầu”.
Ngày 5/8/1964, đế quốc Mỹ mở rộng cuộc chiến tranh ra miền Bắc bằng cuộc tập kích đường không quy mô lớn vào các mục tiêu ven biển như Vinh, Bến Thủy, Hòn Gai, Cẩm Phả, Lạch Trường, Hòn Mê... Mục tiêu của chúng là phá hoại tiềm lực phòng thủ của ta và thử phản ứng của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Tuy nhiên, chính trong khói lửa ấy, quân dân miền Bắc đã phối hợp chặt chẽ với lực lượng Phòng không – Không quân và Hải quân, đánh trả quyết liệt, bắn rơi 8 máy bay, bắt sống và tiêu diệt nhiều phi công Mỹ. Hải quân nhân dân Việt Nam đã lập công đầu khi phối hợp bắn rơi chiếc máy bay đầu tiên trong trận tập kích ngày 5/8. Đây là chiến thắng mở màn, khẳng định khả năng tác chiến độc lập và hiệp đồng binh chủng của lực lượng Hải quân còn non trẻ.
Chiến thắng trận đầu không chỉ cổ vũ tinh thần toàn quân, toàn dân, mà còn chứng minh rằng Hải quân nhân dân Việt Nam đủ sức bảo vệ vùng biển, vùng trời thiêng liêng của Tổ quốc.
Chiến thắng trận đầu mãi là niềm tự hào lớn lao, là minh chứng cho tinh thần Việt Nam dũng cảm, mưu trí, không bao giờ khuất phục. Truyền thống ấy đã được tiếp nối và phát triển không ngừng suốt 60 năm qua, trong hành trình xây dựng lực lượng Hải quân nhân dân Việt Nam “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, đủ sức bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo trong mọi tình huống.
Ngày nay, trên khắp các vùng biển, đảo, từ đất liền đến Trường Sa, Nhà giàn DK1, các chiến sĩ Hải quân vẫn ngày đêm chắc tay súng, giữ vững phòng tuyến chủ quyền từ xa. Những con tàu hiện đại, những lữ đoàn đặc nhiệm, những hải đội tuần tra đã trở thành lực lượng nòng cốt gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định trên biển.
Chiến thắng trận đầu năm xưa không chỉ là một mốc son trong lịch sử chiến đấu của Hải quân nhân dân Việt Nam, mà còn là ngọn lửa truyền thống, tiếp thêm sức mạnh cho các thế hệ hôm nay trong hành trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc từ biển./.
