Mùa tuyển sinh đại học năm 2025 được đánh giá đã có nhiều đổi mới, như yêu cầu các trường đưa các phương thức xét tuyển về cùng một thang điểm, tăng tính minh bạch và trao quyền tự chủ nhiều hơn cho các trường. Việc đa dạng hóa kênh xét tuyển cũng tạo thêm cơ hội cho thí sinh, giảm áp lực phụ thuộc hoàn toàn vào kỳ thi tốt nghiệp THPT.
Tuy nhiên, TS Hoàng Ngọc Vinh cho rằng quá trình đổi mới vẫn bộc lộ nhiều bất cập. Điểm quy đổi từ IELTS, học bạ hay kỳ thi riêng chưa có khung chuẩn quốc gia, mỗi trường làm một kiểu, dẫn đến chênh lệch và thiếu công bằng. Đặc biệt, việc quy đổi IELTS thành điểm cộng đầu vào bị xem là bất hợp lý, khi vô hình trung tạo lợi thế cho học sinh thành thị, có điều kiện kinh tế tốt. Ông cho rằng chứng chỉ ngoại ngữ chỉ nên dùng để miễn học phần tiếng Anh sau khi trúng tuyển, thay vì trở thành “tấm vé ưu tiên” ngay ở đầu vào.
Bên cạnh đó, hệ thống lọc ảo tiếp tục là điểm nghẽn. Với 7,6 triệu nguyện vọng được đăng ký, tình trạng “ảo” tăng cao, khiến công bố điểm chuẩn chậm trễ và kỹ thuật nhiều lần gặp sự cố. Điều này không chỉ gây lo lắng cho thí sinh mà còn làm giảm niềm tin xã hội.
TS Vinh cũng lưu ý đến sự công bằng xã hội. Khi điểm ưu tiên khu vực bị thu hẹp, học sinh nông thôn mất đi lợi thế nhỏ nhoi, trong khi lợi thế từ học bạ và chứng chỉ quốc tế chủ yếu thuộc về học sinh thành thị. Điều này làm gia tăng bất bình đẳng trong tiếp cận cơ hội vào đại học.
Từ những hạn chế trên, ông đề xuất Bộ GD&ĐT cần:
Xây dựng khung quy đổi quốc gia thống nhất.
Loại bỏ việc quy đổi IELTS thành điểm cộng.
Tăng minh bạch, buộc các trường công khai chỉ tiêu, phương thức xét tuyển và giải trình với xã hội.
Đầu tư mạnh cho hạ tầng công nghệ để khắc phục triệt để tình trạng lọc ảo kéo dài, lỗi kỹ thuật tái diễn.
Theo TS Hoàng Ngọc Vinh, một hệ thống tuyển sinh hiện đại phải dựa trên chuẩn mực quốc gia, minh bạch và đồng bộ. Chỉ khi đó, tuyển sinh mới thực sự công bằng, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và củng cố niềm tin xã hội vào giáo dục đại
