Trong nhiều tháng qua, chính quyền Mỹ đã công bố các báo cáo tình báo bất thường về kế hoạch tấn công Ukraine của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Thông tin tình báo từ Mỹ cho biết chi tiết về số lượng quân đội Nga, đồng thời cảnh báo cuộc tấn công lớn sắp nổ ra.
Theo AP, với những thông tin tình báo mà chính phủ Mỹ và Ukraine đã có từ trước, đáng ra hai quốc gia này cần làm được nhiều hơn để ngăn chặn, hoặc phản ứng kịp thời trước cuộc tấn công vào các mục tiêu quân sự của quân đội Nga nhắm vào miền Đông Ukraine.
Theo một quan chức chính phủ Ukraine giấu tên, phía Kiev đã bị thuyết phục khoảng 2 tuần trước rằng Nga sẽ tấn công. Tuy nhiên, chính phủ Ukraine đã tìm cách giảm bớt lo ngại về cuộc tấn công để hạn chế thiệt hại cho nền kinh tế quốc gia này, đồng thời làm dịu sự hoảng loạn trong nước.
Tổng thống Zelensky cố gắng công khai hạ thấp những cảnh báo của Mỹ về một cuộc chiến lớn sắp xảy đến, dù lưu ý rằng Ukraine vẫn đang mắc kẹt trong cuộc chiến kéo dài suốt 8 năm ở khu vực phía đông Donbass để chống lại phe ly khai do Nga hậu thuẫn.
Phải đến thứ Tư (23/2), chính quyền ông Zelensky mới ra sắc lệnh kêu gọi quân dự bị và thông báo tình trạng khẩn cấp kéo dài 30 ngày.
"Một khía cạnh mà tôi hy vọng chúng ta có thể làm tốt hơn, đó là thuyết phục Ukraine huy động thêm quân đội và lực lượng dự bị của họ. Tôi không nói điều đó sẽ ngăn chặn được cuộc tấn công của Nga, bởi quân Nga quá áp đảo, nhưng sẽ khiến cuộc chiến diễn ra theo chiều hướng có lợi hơn đôi chút cho Ukraine", Thượng nghị sĩ Mark Warner, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ chia sẻ.
Theo Hạ nghị sĩ Mike Turner của Ohio, đảng viên Cộng hòa hàng đầu trong Ủy ban Tình báo Hạ viện, việc giải mật thông tin của chính quyền Biden là "cực kỳ quan trọng". Ông nhấn mạnh: "Mục tiêu trong việc tiết lộ thông tin tình báo là cho phép Ukraine lập kế hoạch, và bất kỳ sự chậm trễ nào trong các hành động của Putin đều giúp Ukraine có kế hoạch tự vệ".
Tuy nhiên, ông Turner cũng cho rằng Nhà Trắng lẽ ra nên cung cấp trước vũ khí và củng cố khả năng phòng không cho Ukraine, đồng thời khẳng định Mỹ ban đầu chỉ miễn cưỡng cung cấp một số thông tin tình báo cho Kiev.
Một quan chức Mỹ cho biết Nhà Trắng đã chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine về Nga ngay cả trước khi quá trình xây dựng quân đội bắt đầu vào năm ngoái, bên cạnh đó, hai bên cũng đẩy nhanh việc chia sẻ thông tin trong suốt cuộc khủng hoảng.
Tuy nhiên, Washington và Kiev thường có những mâu thuẫn về bản chất của mối đe dọa từ Nga và những hành động cần có để đương đầu. "Đã không có ngăn chặn nào xảy ra và bây giờ chúng ta đang đối diện một thảm họa nhân đạo", một quan chức Ukraine nhấn mạnh.
