Hà Nội gỡ ‘nút thắt’ để cải tạo gần 1.580 chung cư cũ

UBND TP Hà Nội cho biết, trên địa bàn thành phố hiện có gần 1.580 nhà chung cư cũ, trong đó có hơn 1.200 nhà thuộc 76 khu chung cư và hơn 300 chung cư cũ độc lập. Các tòa chung cư này được xây dựng từ trước năm 1994, chủ yếu ở các quận nội thành.

Nhà chung cư cũ ở Hà Nội có chung đặc điểm cao từ 2-6 tầng, kết cấu tường gạch chịu lực, bê tông lắp ghép hoặc khung bê tông cốt thép chịu lực. Được đưa vào sử dụng hàng chục năm, nên nhiều chung cư cũ đã xuống cấp, thậm chí có chung cư được xếp vào loại nguy hiểm.

TP Hà Nội xác định việc cải tạo chung cư cũ đã xuống cấp, nguy hiểm là nhiệm vụ cấp bách nhằm đảm bảo an toàn, tính mạng của nhân dân. Tuy nhiên, qua gần 20 năm triển khai (từ 2005), Hà Nội mới cải tạo được 19 nhà chung cư cũ (chiếm 1,2%), 14 dự án đang triển khai.

Việc cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư cũ trên địa bàn Hà Nội hiện nay gặp rất nhiều khó khăn như đa số hộ được hỏi đều yêu cầu hệ số bồi thường diện tích tái định cư căn hộ tại chỗ lớn hơn căn hộ cũ.

Ngoài ra, một số hộ dân không thống nhất với cơ chế bồi thường, hỗ trợ của thành phố, nhất là các hộ tại tầng 1 có diện tích cơi nới, lấn chiếm không được bồi thường mà chỉ được hỗ trợ. Nhiều hộ dân trong khu chung cư cũ gặp khó khăn về kinh tế khi chi trả tiền cho phần diện tích tăng thêm sau cải tạo.

UBND TP Hà Nội nêu ví dụ cụ thể như chung cư 51 Huỳnh Thúc Kháng dù đã bị sập một phần nhưng vẫn còn một số hộ chưa di dời, dù quận đã bố trí nhà tạm cư. Gần 10 năm nay, chung cư C8 Giảng Võ được xếp vào danh sách nguy hiểm cần cải tạo, nhưng đến nay vẫn còn hơn 10 hộ dân chưa chịu di dời…

Bên cạnh đó, việc cải tạo chung cư cũ đòi hỏi vốn lớn, trong khi đó nguồn ngân sách của thành phố còn hạn hẹp. Việc quy hoạch chung xây dựng thủ đô xác định khu vực nội thành (Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa) hạn chế phát triển (hạn chế tầng cao và dân số) dẫn đến khó khăn trong việc thu hút nhà đầu tư.

Đã có 70 nhà đầu tư đã đăng ký tham gia cải tạo chung cư  

TP Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2045 hoàn thành cơ bản công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ. Trước mắt, Hà Nội giao cho chính quyền cấp quận hoàn thành công tác di dời các hộ dân khỏi nhà nguy hiểm cấp D. Thời gian phá dỡ nhà chung cư cũ là nhà nguy hiểm cấp D dự kiến tiến hành vào quý III/2023.

Để hoàn thành mục tiêu đó, những năm gần đây, TP Hà Nội đã ‘rốt ráo’ đưa ra nhiều chính sách nhằm tháo gỡ hàng loạt khó khăn kể trên để các doanh nghiệp đồng hành cùng thành phố. Trong đó có việc nghiên cứu, trình Quốc hội ban hành nghị quyết riêng về cơ chế, chính sách đặc thù trong cải tạo, xây dựng mới các chung cư cũ.

Mới đây, UBND TP Hà Nội lấy ý kiến nhân dân để hoàn thiện quy định về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn. Một trong những chính sách TP Hà Nội dự kiến thực hiện đó là hệ số bồi thường gấp đôi diện tích nhà chung cư cũ. Với chính sách đó có lẽ sẽ đáp ứng được yêu cầu hệ số bồi thường diện tích tái định cư căn hộ tại chỗ lớn hơn căn hộ cũ.

Chương trình phát triển nhà ở TP Hà Nội (giai đoạn 2021-2030) cũng đã xác định rõ mục tiêu cải tạo, xây dựng lại 10 khu chung cư cũ gồm: Kim Liên, Trung Tự, Khương Thượng, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam, Nghĩa Tân; và 4 khu có nhà nguy hiểm cấp D như: Giảng Võ, Thành Công, Ngọc Khánh, Bộ Tư pháp (Cống Vị, Ba Đình).

HĐND TP Hà Nội cũng thông qua việc bố trí nguồn vốn ngân sách dự kiến khoảng 500 tỷ đồng giai đoạn 2021-2025 để thực hiện tổng kiểm tra, rà soát, kiểm định, đánh giá chất lượng toàn bộ chung cư cũ trên địa bàn.

Với những chính sách đã được TP Hà Nội đặt ra, Sở Xây dựng cho biết, đến nay có 70 nhà đầu tư đã đăng ký tham gia cải tạo chung cư trên địa bàn.